Báo tin giả, có thể bị xử lý hình sự

Pháp luật quy định, việc cố tình khai báo thông tin giả, tùy theo mức độ có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.

Cơ quan công an làm việc với một trường hợp có hành vi báo tin giả.

Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh xảy ra một số vụ khai báo thông tin giả gây nhiều khó khăn cho cơ quan chức năng và ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự. Thực tế cho thấy, có người báo tin giả bị trộm để che giấu việc mình đã lỡ xài hết tiền của gia đình, có trường hợp báo tin giả để chọc phá cơ quan công an, nhưng cũng có vụ báo tin giả để cho vui…

Vợ đem giấu vàng… nhưng báo mất

Vừa qua, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh phối hợp Công an xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A làm rõ vụ báo tin giả mất trộm tài sản trị giá hơn 400 triệu đồng. Theo đó, vào tối ngày 18-3, Công an xã Tân Phú Thạnh nhận được tin báo về việc hai vợ chồng bà N., sau khi đi làm vườn về thì phát hiện bị mất trộm số vàng trị giá hơn 430 triệu đồng tại phòng trọ ở ấp Thạnh Mỹ A, xã Tân Phú Thạnh.

Vào cuộc xác minh, cơ quan công an phát hiện có nhiều nghi vấn. Sau khi được tuyên truyền, vận động, bà N. thừa nhận không bị mất trộm như trình báo, mà số vàng báo mất được người này đem cất nơi khác.

Trước đó, vào cuối năm 2024, N.T.T.T. (sinh năm 1999), trú ấp Kinh Giữa, xã Hòa Hưng, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang, cùng gia đình đến Công an phường IV trình báo tin bị cướp tài sản xảy ra trước cửa Nhà thờ Vị Hưng, đường Nguyễn Huệ, thuộc khu vực 2, phường IV. Tài sản bị cướp là nữ trang gồm vòng, lắc tay, nhẫn (loại vàng 18k) với tổng số khoảng 15 chỉ vàng.

Sau khi tiếp nhận tin báo, qua lấy lời khai ban đầu, lực lượng công an phát hiện trong lời khai của T. có nhiều điểm nghi vấn, mâu thuẫn. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, xác minh và tài liệu chứng cứ thu thập được, qua đấu tranh, khai thác, T. thừa nhận vì muốn che giấu gia đình về số tiền đã dùng vào mục đích khác nên cố tình đến báo tin giả. 

Nhận thấy việc khai báo của các cá nhân trên có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cơ quan công an đã tiến hành củng cố hồ sơ, xử phạt về hành vi báo tin giả theo quy định pháp luật. 

Công dân cần thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình

Qua thống kê của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, hàng năm, toàn tỉnh tiếp nhận hơn 900 tố giác, tin báo tội phạm. Riêng trong 3 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh đã tiếp nhận mới 263 tố giác, tin báo về tội phạm. Tất cả các tố giác, tin báo đều được thụ lý giải quyết và kiểm sát quá trình giải quyết chặt chẽ.

Do đó, việc báo tin giả, cung cấp thông tin sai sự thật không chỉ gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự địa bàn, tạo tâm lý hoang mang, bất an cho người dân địa phương, mà còn làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan tiến hành tố tụng khi phải tập trung, huy động lực lượng, áp dụng nhiều biện pháp điều tra.

Luật sư Phan Văn Hùng, Đoàn Luật sư tỉnh, cho rằng, việc cố ý tố giác, báo tin giả đến cơ quan chức năng là hành vi vi phạm pháp luật. Nhưng tùy vào tính chất, mức độ và hậu quả của vụ việc mà người báo tin giả có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.

Cụ thể, tại Điều 7, Nghị định số 144/2021 của Chính phủ, đối với cá nhân có hành vi báo tin giả, không đúng sự thật đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền sẽ bị xử phạt từ 2-3 triệu đồng. Cũng theo ông Hùng, nếu người vi phạm nhận thức được những thông tin họ đưa ra hoàn toàn không có thật hoặc tự bịa đặt, dựng chuyện để tố cáo nhằm gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vu khống.

“Trường hợp này người vi phạm có thể bị truy tố ở khung cao nhất lên đến 7 năm tù. Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị buộc phải bồi thường cho người bị thiệt hại theo quy định Bộ luật Dân sự”, ông Hùng nói.

Còn theo luật gia Nguyễn Hoàng Mạnh, Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, căn cứ quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự thì việc tố giác, báo tin tội phạm vừa là quyền cũng vừa là nghĩa vụ của công dân. Nghĩa là công dân tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố là người phát hiện hay có thông tin về tội phạm tố cáo, báo cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền, kiến nghị xét xử, xử lý vụ việc.

Hình thức tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố có thể bằng lời nói hoặc văn bản. Tuy nhiên, theo ông Mạnh, thực tế cho thấy, với tốc độ lan truyền thông tin nhanh như hiện nay, việc báo tin giả hay cung cấp thông tin sai sự thật sẽ gây ra nhiều tác hại, hệ lụy khôn lường. Do vậy, mỗi người dân hiểu rõ những quy định của pháp luật về tin báo, tố giác tội phạm, từ đó thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình.

P.T