Các mốc thời gian dễ ly hôn và giải pháp

Khi đời sống hôn nhân không còn hạnh phúc, ly hôn có thể trở thành lối thoát để các bên xây dựng một cuộc đời mới. Dẫu vậy, ly hôn chưa bao giờ là chuyện dễ dàng, bởi nó kéo theo hàng loạt hệ quả tác động đến cả người trong cuộc lẫn xã hội.

TAND huyện Châu Thành A xét xử một vụ án ly hôn.

Thống kê của ngành tòa án, trong năm 2024, tòa án hai cấp giải quyết 3.551 vụ việc về hôn nhân và gia đình, so cùng kỳ, thụ lý tăng 149 vụ, trong đó các vụ việc hôn nhân có yếu tố nước ngoài chiếm tỷ lệ khoảng 5%. 

Theo Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh, trong số hơn 3.000 vụ việc ly hôn do tòa án hai cấp thụ lý trên toàn tỉnh thì nguyên nhân dẫn đến ly hôn rất nhiều, có thể do mâu thuẫn về kinh tế, bạo lực gia đình, ngoại tình… Trong đó, yếu tố kinh tế là nguyên nhân phổ biến nhất.

Sau nhiều năm tham gia công tác xét xử, đối với các vụ việc hôn nhân - gia đình, theo bà Đặng Hồng Luyến, Hội thẩm Tòa án nhân dân tỉnh, nguyên nhân dẫn đến ly hôn thường bắt đầu từ mâu thuẫn kinh tế và được chia làm các mốc thời gian.

Thứ nhất là sau 1 năm kết hôn, lý do ly hôn thường là bất đồng quan điểm sống. Giai đoạn này các cặp vợ chồng ly hôn trong tự nguyện để tìm cuộc sống mới. 

Giai đoạn thứ 2, thời gian kết hôn từ 1-5 năm, đây là khoảng thời gian rất khó khăn đối với các cặp vợ chồng trẻ, nhất là về điều kiện kinh tế khi chi phí sinh hoạt gia đình, nuôi con cái tăng cao vượt quá khả năng. Nhiều cặp vợ chồng thường cảm thấy hôn nhân không có màu hồng, những tật xấu của vợ hoặc chồng dần bộc lộ. Từ đây, kéo theo nhiều mâu thuẫn khác dẫn đến chán nản rồi tiến tới ly hôn. 

Giai đoạn thứ 3 là khi con cái bắt đầu trưởng thành, lúc này, 1 trong 2 phía bắt đầu xuất hiện những tình cảm ngoài luồng, thường so sánh đối phương với những người xung quanh, do đó dễ dàng dẫn đến ngoại tình rồi ly hôn.

Như vừa qua, Tòa án nhân dân huyện Châu Thành A đưa ra xét xử rút kinh nghiệm vụ án “Ly hôn và tranh chấp quyền nuôi con” giữa nguyên đơn G. (sinh năm 1992) và bị đơn H., (sinh năm 1988).

Sau một thời gian quen biết, chị G. và anh H. tổ chức đám cưới và đăng ký kết hôn vào tháng 6-2022 tại UBND xã Tân Phú Thạnh. Quá trình chung sống, hai vợ chồng xảy ra mâu thuẫn do bất đồng quan điểm, đến tháng 9-2024, chị G. về nhà mẹ, lúc này, giữa hai người có 1 con chung sinh năm 2023. Do đã không còn tình cảm, chị G. yêu cầu được ly hôn và được tiếp tục nuôi con, không yêu cầu anh H. cấp dưỡng.

 Tại tòa, anh H. không đồng ý ly hôn, mong được hàn gắn, vì anh vẫn còn yêu thương vợ. Tuy nhiên, phía chị G. dứt khoát ly hôn. Qua xem xét và hòa giải giữa các bên, cuối cùng Hội đồng xét xử đã chấp nhận yêu cầu của chị G.

Bên cạnh các vụ việc ly hôn trong nước, các vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài thời gian qua cũng diễn biến phức tạp. Dù mới kết hôn vào tháng 6-2023, tuy nhiên anh P. (quốc tịch Trung Quốc) và chị H. (ngụ huyện Phụng Hiệp) đã nộp đơn ra TAND tỉnh làm thủ tục ly hôn.

Trước đó, sau một thời gian quen biết nhau do có người mai mối, cả hai đăng ký kết hôn. Anh P. trở về nước và làm thủ tục bảo lãnh chị H. sang sinh sống, cùng nhau xây dựng gia đình, nhưng trong khoảng thời gian chờ bảo lãnh thì cả hai phát sinh mâu thuẫn. Nguyên nhân do bất đồng quan điểm, bất đồng ngôn ngữ nên tình cảm vợ chồng dần rạn nứt. Cả hai đã cố gắng cho nhau cơ hội để hàn gắn tình cảm nhưng không thành, dù chỉ mới kết hôn hơn 1 năm.

Thực tế tại các tòa án cấp sơ thẩm, đối với án liên quan đến hôn nhân gia đình, qua hòa giải, động viên, tỷ lệ hòa giải thành chỉ đạt khá thấp, còn lại đã giải quyết cho ly hôn. Đáng nói là trên 70% số vụ đều rơi vào các cặp vợ chồng kết hôn trẻ từ 10 năm trở lại. 

Thời gian qua, để hạn chế tình trạng ly hôn, cơ quan chức năng, các cấp, các ngành, đoàn thể đẩy mạnh hoạt động truyền thông, giáo dục pháp luật về hôn nhân - gia đình. Đồng thời, tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở và tại tòa, quan tâm hỗ trợ chính sách an sinh xã hội... 

Ông Trương Đình Nghệ, Chánh án TAND tỉnh, cho rằng, trong quá trình tiếp nhận, giải quyết các vụ án ly hôn, tòa án các cấp trên địa bàn, đặc biệt là tòa cấp sơ thẩm rất chú trọng công tác hòa giải. Nhiều vụ việc, tòa đã tổ chức hòa giải thành, giúp hàn gắn những rạn nứt trong tình cảm và cuộc sống của các cặp vợ chồng.

 Dù vậy, thời gian tới, để giảm thiểu tình trạng ly hôn như hiện nay, bên cạnh công tác hòa giải của tòa, vấn đề cần đặt ra là phải tìm ra được những giải pháp có tính thực tiễn nhất để giảm thiểu những vụ ly hôn có tính chất tiêu cực. Như mỗi cá nhân cần trang bị kiến thức trước khi kết hôn, chuẩn bị tốt về tài chính, xác định trách nhiệm và nghĩa vụ của bản thân khi kết hôn, chung thủy, nói không với bạo lực gia đình và tránh xa các tệ nạn xã hội như cờ bạc, rượu chè, ma túy...

B.B