Cần giải pháp căn cơ phòng ngừa thanh, thiếu niên phạm tội

Thời gian qua, tình hình tội phạm cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng liên quan đến các đối tượng trong độ tuổi thanh, thiếu niên nổi lên, làm ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh trật tự, đặt ra thách thức cho công tác đấu tranh phòng, chống của các cơ quan chức năng. 

Cơ quan công an tạm giữ hình sự 6 đối tượng trong vụ tụ tập đua xe trên tuyến Quốc lộ 61C.

Chỉ trong 1 tháng vừa qua, lực lượng công an đã liên tục triệt phá 5 vụ cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng, bắt giữ người trái pháp luật… có liên quan đến các băng nhóm thanh, thiếu niên manh động, liều lĩnh.

Đơn cử, vào khoảng hơn 1 giờ sáng ngày 24-3, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh phát hiện một nhóm thanh, thiếu niên điều khiển xe mô tô tụ tập, dàn hàng ngang, la hét, nẹt pô, phóng xe với tốc độ cao trên tuyến Quốc lộ 61C, đoạn thuộc xã Hỏa Lựu, thành phố Vị Thanh gây rối trật tự công cộng và có nguy cơ gây mất an toàn cho người tham gia giao thông.

Trước tình hình trên, lực lượng cảnh sát hình sự nhanh chóng áp sát, khống chế, bắt giữ 6 đối tượng; đồng thời, thu giữ 5 xe mô tô, 2 xe ô tô, trong đó có 3 xe mô tô đã bị thay đổi kết cấu để các đối tượng tổ chức đua xe. 

Chưa kể, trước đó 10 ngày, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh đã phối hợp với Công an xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A tiến hành bắt giữ 24 đối tượng trong độ tuổi thanh, thiếu niên do Trần Hữu Thịnh (sinh năm 2009) và Lâm Hùng Tính (sinh năm 2003) cầm đầu.

Theo điều tra ban đầu, Thịnh và Tính do có mâu thuẫn nên đã tập hợp các đối tượng khác mang theo dao tự chế, chĩa, gạch đá đến điểm hẹn trên Quốc lộ 1A, đoạn thuộc ấp Phú Thạnh, xã Tân Phú Thạnh đánh nhau, gây mất an ninh trật tự. Quá trình hỗn chiến, nhóm Lâm Hùng Tính còn đuổi theo bắt giữ 3 người trong nhóm Trần Hữu Thịnh.

Tính chất vụ việc xuất phát từ mâu thuẫn giản đơn, bộc phát, dẫn đến các đối tượng tụ tập băng nhóm thanh toán nhau là không mới, song hành vi côn đồ, mang theo hung khí nguy hiểm, ngang nhiên gây án tại khu vực công cộng của các đối tượng trong độ tuổi thanh, thiếu niên rất đáng lên án. Bởi vụ việc tiềm ẩn nguy cơ cao diễn biến phức tạp, khó lường nếu không được trấn áp, xử lý kịp thời.

Viện kiểm sát nhân dân tỉnh thông tin, đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã khởi tố 28 vụ/91 bị can về tội cố ý gây thương tích, 2 vụ/1 bị can về tội gây rối trật tự công cộng… Trong đó, nhiều trường hợp là thanh, thiếu niên tham gia phạm tội. 

Còn các cơ quan chức năng đánh giá, trong những năm qua, băng, nhóm tội phạm hoặc có nguy cơ phạm tội thường là những nhóm thanh, thiếu niên không có việc làm, tụ tập, ăn chơi lêu lổng, một số từng có tiền án, tiền sự… hoạt động manh động, có tính chất côn đồ.

Bà Đặng Hồng Luyến, hội thẩm Tòa án nhân dân tỉnh, lý giải, có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó đáng lưu ý như độ tuổi thanh, thiếu niên là độ tuổi đang phát triển về thể chất lẫn tâm, sinh lý, nhiều em có tâm lý muốn chứng minh “cái tôi”, “vị thế” của bản thân nên dễ thực hiện những hành vi có tính chất bộc phát, thiếu sự kiềm chế dẫn đến phạm tội.

Cũng theo bà Luyến, một số trường hợp thanh, thiếu niên phạm tội thường sống trong môi trường thiếu lành mạnh, như cha mẹ thường xuyên cãi vã, đánh nhau, chửi thề, có em bị tổn thương tâm lý do bố mẹ ly hôn, bị bạo hành hoặc gia đình có người phạm tội dẫn đến mặc cảm, lầm lì.

Mặt khác, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, giới trẻ bị bao vây và dễ dàng tiếp cận với những nội dung như phim ảnh, trò chơi mang tính bạo lực hoặc các trang mạng xã hội, thanh, thiếu niên dễ dàng kết bạn và tìm được những người “chung chí hướng” để thành lập các băng nhóm, kết nạp thành viên, mở rộng hoạt động.

Ông Phạm Hoàng Lâm, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, phân tích, phần lớn các vụ án gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, giết người… liên quan đến thanh, thiếu niên phạm tội xảy ra trên địa bàn tỉnh thời gian qua đều xuất phát ban đầu từ những mâu thuẫn giản đơn trong cuộc sống, sinh hoạt, nhất là từ mạng xã hội…

Sau đó, các đối tượng khiêu khích, lôi kéo, tụ tập thành băng nhóm tự phát, chuẩn bị các loại vũ khí, hung khí như dao tự chế, tuýp sắt… hẹn đánh nhau dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. “Thực tế, các vụ tụ tập thường xảy ra nhanh, vào đêm khuya, tại những nơi vắng vẻ, gây khó khăn cho công tác đấu tranh, xử lý, cũng như phòng ngừa chung”, ông Lâm cho biết.

Đại tá Nguyễn Văn Giá, Phó Giám đốc Công an tỉnh, cho rằng, để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tình trạng thanh, thiếu niên phạm tôi, Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, công an các địa phương tập trung tuần tra, kiểm soát tại các khu dân cư, địa bàn trọng điểm.

Đồng thời, xây dựng kế hoạch tổ chức đấu tranh, gọi hỏi, răn đe những thành phần bất hảo; kiểm tra đột xuất phương tiện, xử lý nghiêm thanh, thiếu niên mang theo hung khí, công cụ hỗ trợ… Bên cạnh các biện pháp nghiệp vụ của cơ quan công an, cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ chính quyền và các đoàn thể ở địa phương trong việc làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức cho mọi người để phòng ngừa chung trong xã hội.

Riêng các bậc cha mẹ, người giám hộ hợp pháp phải tham gia kiểm soát, định hướng con em mình, nhất là việc sử dụng mạng xã hội để tránh các thông tin xấu, độc mang tính kích động bạo lực, cổ xúy, dụ dỗ tham gia các hành vi vi phạm pháp luật. Khi phát hiện mâu thuẫn, người thân, những người chứng kiến vụ việc cần có trách nhiệm hòa giải; báo ngay cơ quan công an kịp thời vào cuộc ngăn chặn hành vi phạm pháp, góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

B.B