Chuyển biến tích cực trong hoạt động công chứng

Những năm qua, hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, với sự ra đời của các tổ chức hành nghề công chứng đã kịp thời đáp ứng nhu cầu công chứng các giấy tờ, hợp đồng, giao dịch cho người dân.

Người dân thực hiện dịch vụ công chứng tại một văn phòng công chứng trên địa bàn huyện Châu Thành.

Sở Tư pháp đánh giá, qua thời gian triển khai thực hiện việc phát triển tổ chức hành nghề công chứng, các ngành, các cấp và địa phương đã nhận thức đúng vai trò, vị trí của tổ chức hành nghề công chứng và hoạt động của công chứng viên. Đến nay, hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh từng bước phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại; vai trò của văn phòng công chứng từng bước được nâng cao, đáp ứng nhu cầu công chứng các hợp đồng, giao dịch của cá nhân, tổ chức.

Trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh đã thực hiện công chứng hơn 40.100 hợp đồng, thu phí số tiền hơn 2 tỉ đồng. Số lượng công chứng các hợp đồng, giao dịch thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng thời gian qua tăng về số lượng và giá trị. Ngoài giao dịch pháp lý bắt buộc phải công chứng, số lượng các giao dịch mà tổ chức, cá nhân tự nguyện yêu cầu công chứng như giao dịch ủy quyền, mua bán tài sản, thừa kế cũng tăng nhanh và phổ biến.

Ông Trần Văn Thiện, ở thị trấn Một Ngàn, huyện Châu Thành A, cho biết: “Gia đình có nhiều giao dịch liên quan đến nhà đất, nên tôi thường xuyên sử dụng dịch vụ công chứng. Trước đây, khi chưa có văn phòng công chứng tư nhân, mọi thủ tục phải chờ ở cơ quan hành chính nhà nước nên mất nhiều thời gian. Từ khi có văn phòng công chứng ra đời, tôi nhận rõ được sự tiện lợi, nhanh chóng từ dịch vụ công chứng mang lại”.

Bà Lâm Thị Lệ Hoa, Trưởng Văn phòng công chứng Lâm Thị Lệ Hoa, ở huyện Châu Thành A, cho rằng, sự ra đời của các văn phòng công chứng đã mở ra một hành lang pháp lý cho mỗi cá nhân, tổ chức pháp nhân trong giao dịch dân sự. Trước đây, cả tỉnh chỉ có 1 phòng công chứng, người dân muốn thực hiện giao dịch dân sự phải đến Sở Tư pháp… Một số chức năng giao cho xã, phường thì không hội tụ đủ điều kiện pháp lý để thực hiện. Trong khi đó, điểm mạnh của các văn phòng công chứng khi được thành lập là có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, khả năng phục vụ tốt, qua đó giúp người dân thuận lợi hơn trong việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình.

Từ ngày 1-7-2025, Luật Công chứng năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực. Một trong những nội dung được đánh giá tiến bộ của Luật Công chứng năm 2024, đó là quy định bắt buộc đào tạo nghề công chứng với tất cả đối tượng dự thi công chứng viên. Nếu như Luật Công chứng năm 2014 cho phép miễn đào tạo đối với các chức danh tư pháp có kinh nghiệm như thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư… thì luật mới yêu cầu tất cả ứng viên đều phải học tại cơ sở đào tạo nghề công chứng trong 12 tháng.

Luật mới cũng giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng đến 70 tuổi, nhằm đảm bảo sự tỉnh táo, chính xác và trách nhiệm trong hoạt động có yếu tố rủi ro pháp lý cao như công chứng. Luật cũng siết chặt cơ chế trách nhiệm và bồi thường trong hoạt động công chứng. Khi công chứng viên hoặc tổ chức hành nghề gây ra thiệt hại cho cá nhân, tổ chức, trách nhiệm bồi thường sẽ được xác định cụ thể, bao gồm cả những trường hợp công chứng viên đã chuyển nơi làm việc hoặc chấm dứt hành nghề. Quy định này tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ người dân trong những tranh chấp phát sinh từ sai sót công chứng.

Theo bà Trần Phượng Quyên, Giám đốc Sở Tư pháp, việc Luật Công chứng năm 2024 ra đời là một bước tiến lớn đối với hoạt động công chứng trên địa bàn. Trong thời gian tới, công chứng viên tại các tổ chức hành nghề công chứng cần tiếp tục hoàn thành tốt chuyên môn, nghiệp vụ, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, đưa hoạt động công chứng đi vào chiều sâu và ngày càng chuyên nghiệp. Đồng thời, tăng cường mối quan hệ với các cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị liên quan để nâng cao chất lượng hoạt động công chứng.

B.B