Phạt tiền, có thể phạt tù nếu sử dụng kích điện khai thác thủy sản

Đầu năm đến nay, toàn tỉnh phát hiện 137 vụ vi phạm pháp luật về môi trường, tăng 62 vụ so năm 2023, trong đó hành vi phổ biến nhất là sử dụng công cụ kích điện để khai thác thủy sản. Qua đó, cơ quan công an đã khởi tố 4 vụ về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản, tăng 2 vụ so năm rồi.

Một bộ dụng cụ kích điện của người dân sử dụng được cơ quan công an thu giữ.

Tòa án nhân dân thành phố Ngã Bảy vừa đưa ra xét xử bị cáo L. về hành vi hủy hoại nguồn lợi thủy sản.

Trước đó, dù đã có tiền sự về hành vi sử dụng kích điện nhưng ngày 3-3-2024, L. cùng một người bạn mang theo bộ kích điện đi xuyệt cá về làm mồi nhậu tại kênh thủy lợi thuộc khu vực Láng Sen A, phường Hiệp Lợi, thành phố Ngã Bảy. Khi các đối tượng bắt được khoảng 1,5kg cá (cá lóc, cá trê, cá rô phi) thì bị Công an phường Hiệp Lợi phát hiện, tạm giữ.

Còn tại thành phố Vị Thanh, tòa án thành phố cũng tuyên phạt bị cáo D. (sinh năm 1971), 12 tháng cải tạo không giam giữ về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản theo Điều 242, Bộ luật Hình sự.

Vào tháng 2-2023, D. bị UBND xã Tân Tiến, thành phố Vị Thanh xử phạt 3 triệu đồng về hành vi sử dụng công cụ kích điện để đánh bắt thủy sản, nhưng đến ngày 27-11-2023, D. lại tiếp tục điều khiển vỏ lãi mang theo bộ kích điện đi từ xã Vị Tân đến xã Hỏa Tiến để xuyệt cá, sau khi D. bắt được khoảng 1,5kg cá thì bị bắt quả tang. 

Thời gian qua, dù các trường hợp khai thác thủy sản bất hợp pháp được xử lý nghiêm, tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp phòng chống, nhưng tình trạng người dân sử dụng xung điện, ngư cụ cấm để khai thác thủy sản vẫn diễn ra, đây là hành vi không những gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn lợi thủy sản mà còn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người. 

Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, cho biết, với đặc thù địa bàn tỉnh có nhiều khu vực nội đồng, kênh, rạch nên khai thác thủy sản được xem là nghề phụ của người dân ở vùng nông thôn. Hiện nay, do nguồn lợi thủy sản ngày càng suy giảm nên để đánh bắt được cá, tôm, người dân đã sử dụng các loại dụng cụ cấm. Qua kiểm tra, các hành vi vi phạm phổ biến là sử dụng điện, lưới có kích thước mắt lưới nhỏ hơn quy định; đánh bắt các loài cá trong danh mục cấm…”.

Theo cơ quan chức năng, hiện nay, việc xử lý với các vi phạm trên gặp nhiều khó khăn bởi đối tượng vi phạm chủ yếu là người địa phương, có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, đánh bắt thủy sản với mục đích cải thiện bữa ăn gia đình, khi bị lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ dụng cụ và thông qua tuyên truyền tại chỗ người vi phạm hiểu được hành vi vi phạm và cam kết không thực hiện. Nhưng cũng có những trường hợp sẵn sàng vứt bỏ ngư cụ xuống nước để phi tang, chống trả, bỏ chạy, hoặc hoạt động về ban đêm, khai thác ở các khu vực sông ngòi, ao hồ, kênh… xa khu dân cư gây khó khăn cho công tác phòng ngừa, kiểm tra, xử lý vi phạm.

Nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tại khoản 7, Điều 7 của Luật Thủy sản năm 2017 quy định rõ việc cấm các hành vi “sử dụng chất, hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện, phương pháp, phương tiện, ngư cụ khai thác có tính chất hủy diệt, tận diệt khai thác nguồn lợi thủy sản”.

Chính phủ cũng ban hành Nghị định số 26/2019 quy định chi tiết về danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm. Theo đó, loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm được phân làm 2 nhóm: nhóm I (126 loài) và nhóm II (60 loài). Tại Hậu Giang, hiện có một số loài thủy sản nằm trong danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm như: cá trê trắng, cá hô, cá tra dầu, cá vồ cờ... thuộc nhóm I; cá còm, cá duồng bay, cá he đỏ, cá trèn, cá sửu… thuộc nhóm II.

Theo luật sư Hồ Quốc Thanh, Đoàn Luật sư tỉnh, căn cứ Nghị định số 42/2019 xử phạt trong lĩnh vực thủy sản, đối với hành vi sử dụng công cụ kích điện để khai thác thủy sản có thể bị phạt tiền từ 3-5 triệu đồng; phạt tiền từ 10-15 triệu đồng đối với hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán công cụ kích điện để khai thác thủy sản; đồng thời sẽ bị tịch thu tang vật vi phạm. Ngoài ra, đối với hành vi khai thác trái phép loài thủy sản thuộc nhóm I, II của danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt tiền với mức phạt cao nhất từ 50-100 triệu đồng…

Để ngăn chặn và chấm dứt tình trạng khai thác thủy sản bất hợp pháp, không theo quy định gây suy giảm nguồn lợi thủy sản, ngành chức năng tỉnh khuyến cáo người dân cần tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Khi phát hiện trường hợp sử dụng ngư cụ cấm để đánh bắt thủy sản, người dân báo ngay với chính quyền địa phương kịp thời xử lý, qua đó cùng chung tay bảo vệ, bảo tồn, tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản.

B.B