Phổ biến pháp luật qua xét xử lưu động

Thời gian qua, tòa án nhân dân (TAND) hai cấp trong tỉnh chú trọng tổ chức nhiều phiên tòa xét xử lưu động tại cơ sở. Qua đó, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tới người dân, góp phần phòng ngừa, răn đe các loại tội phạm.

Tòa án nhân dân huyện Châu Thành A tổ chức xét xử lưu động vụ án tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Hiện nay, Tòa án tối cao không giao chỉ tiêu về việc xét xử các phiên tòa lưu động để phù hợp với tình hình mới, nhất là với các quy định của Hiến pháp năm 2013, đề cao quyền con người, quyền công dân và cải cách tư pháp. Chủ trương này phù hợp với điều kiện hiện nay khi mà hệ thống phát thanh truyền hình, internet phát triển mạnh mẽ, người dân không cần trực tiếp đến dự mà vẫn có thể nắm được thông tin cũng như diễn biến của phiên xử.

Tuy nhiên, trên thực tế, không chỉ ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa mà ngay cả ở thành thị, không phải người dân nào cũng có điều kiện tiếp cận với các phiên tòa. Chỉ một số ít các phiên tòa với các vụ án lớn mới được thông tin trên các phương tiện truyền thông, còn lại nhiều vụ án, tuy tính chất nhỏ nhưng lại thường xuyên xảy ra trong đời sống sinh hoạt xã hội thì người dân ít biết đến. Do đó, nhu cầu được tiếp cận các vụ án từ các phiên tòa xét xử lưu động vẫn còn rất cao, người dân vẫn mong muốn được dự các phiên tòa, để biết có những câu chuyện xã hội rất đơn giản cũng có thể vướng vòng lao lý; từ đó tăng cường hiểu biết pháp luật, tránh xa các vụ việc dẫn đến hệ lụy về mặt pháp lý.

Vừa qua, tại Trường THPT Tầm Vu, thị trấn Rạch Gòi, huyện Châu Thành A, TAND huyện Châu Thành A mở phiên tòa xét xử lưu động vụ án hình sự đối với bị cáo Đặng Ngọc Thanh (sinh năm 2003, ngụ xã Thạnh Xuân, huyện Châu Thành A), về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”.

Theo hồ sơ vụ án, lúc 0 giờ 20 phút ngày 7-10-2024, Công an huyện Châu Thành A phối hợp cùng Công an xã Thạnh Xuân tiến hành kiểm tra và bắt người phạm tội quả tang đối với Đặng Ngọc Thanh cùng 3 đối tượng khác về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trong phòng ngủ của Thanh, ở ấp Trầu Hôi. 

Quá trình điều tra, công an xác định, 20 giờ ngày 6-10-2024, Thanh điện thoại cho đối tượng tên Khải, ở thị trấn Rạch Gòi để hỏi mua 300.000 đồng ma túy đá. Khoảng 15 phút sau, Khải điều khiển xe đến trước nhà Thanh giao; sau khi nhận bịch ma túy, Thanh mang vào phòng ngủ, dùng kéo cắt ra rồi cùng 3 đối tượng khác sử dụng. Đến 0 giờ 20 phút ngày 7-10, công an tiến hành kiểm tra, bắt quả tang các đối tượng. Khi công an đi vào nhà, Thanh rút ống thủy tinh trong bình hút ma túy cấm vào vách tường để giấu nhưng bị phát hiện và tạm giữ. 

Theo Hội đồng xét xử, hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy mà bị cáo thực hiện là nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm phạm đến sự quản lý độc quyền của Nhà nước về các chất ma túy, là nguyên nhân làm phát sinh nhiều tội phạm và tệ nạn xã hội khác, ảnh hưởng đến tình hình trật tự trị an tại địa phương.

Dự phiên tòa, nhiều người tỏ ra bức xúc với hành vi nguy hiểm, bất chấp pháp luật của bị cáo; một số tỏ ra thông cảm với hoàn cảnh vì bị cáo học vấn thấp, hiểu biết pháp luật hạn chế.  

Trong suốt quá trình diễn ra phiên tòa, các em học sinh và người dân quan tâm giữ gìn trật tự để nghe hội đồng xét xử thẩm vấn bị cáo. Mỗi lời khai của bị cáo về hành vi phạm tội đều được người dự khán chăm chú theo dõi và thể hiện thái độ của mình.

Khi hội đồng xét xử bước vào nghị án, mọi người bắt đầu tranh luận về bản án sắp dành cho các bị cáo, có người nói nên xử án cao để trừng trị, có người cho rằng việc bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thì nên răn đe, nhưng cũng cho cơ hội để có thể làm lại cuộc đời. Sau khi tòa tuyên mức án 9 năm tù cho bị cáo, nhiều người tỏ ra hài lòng với bản án của tòa.

Ông Phan Phát Tấn, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành A, cho biết: Do tình hình một số loại tội phạm trên địa bàn diễn biến phức tạp như cố ý gây thương tích, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, nên các cơ quan tố tụng huyện tăng cường phối hợp, tổ chức các phiên tòa xét xử lưu động; chú trọng lựa chọn các vụ án hình sự có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận xã hội quan tâm để triển khai. Qua đó, giúp người dân hiểu được thủ đoạn, nguyên nhân tội phạm, từ đó góp phần răn đe, phòng ngừa tội phạm và thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương…

Theo ông Phạm Hoàng Lâm, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, trong quá trình xét xử từng vụ án cụ thể, tòa án tạo điều kiện thuận lợi để những người tham dự phiên tòa cũng như Nhân dân tiếp cận và nâng cao trình độ, nhận thức về pháp luật; răn đe tội phạm, ngăn chặn kịp thời ý định phạm tội, ổn định tình hình tại cơ sở, định hướng dư luận, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đối với các phiên tòa lưu động, việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tại các phiên tòa này có tác dụng trực tiếp đến những người tham dự hoặc theo dõi phiên tòa, tạo sự quan tâm của đông đảo cộng đồng dân cư tại địa phương, giúp cho người dân dễ hiểu, dễ nhớ những quy định pháp luật mà họ được nghe trực tiếp, đồng thời cũng tạo được sự răn đe, phòng ngừa chung tội phạm.

B.B