Quan tâm hơn nữa giải quyết các tranh chấp từ lúc phát sinh ở cơ sở

Thời gian qua, tình hình khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh được giải quyết kịp thời, đúng luật định, song diễn biến còn khá phức tạp. Bước sang năm 2024, dự báo các khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là liên quan đến đất đai sẽ có thể gia tăng khi nhiều dự án trọng điểm đang được triển khai.

Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thông tin một số quy định pháp luật về đất đai tại buổi đối thoại với công dân.

Năm 2023, toàn tỉnh phát sinh mới 1.136 trường hợp khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trên tất cả các lĩnh vực, trong đó phần lớn liên quan đến đất đai.

Theo ông Nguyễn Huy Cường, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, năm qua đối với cấp tỉnh đã giải quyết 142 vụ việc khiếu nại của công dân, trong đó, nội dung khiếu nại chủ yếu là về giá đất, giá nhà, yêu cầu nâng giá cây trồng, vật nuôi, giải quyết tái định cư.

“Nguyên nhân chính khiến khiếu nại, tố cáo phát sinh là do xung đột lợi ích khi thu hồi đất. Bởi một khi người dân cảm thấy các vấn đề như về giá đất, cơ chế bồi thường, hỗ trợ, tái định cư… chưa được giải quyết thỏa đáng thì họ sẽ thực hiện quyền khiếu nại”, ông Cường lý giải.

Tình hình khiếu nại, tố cáo xuất phát do nhiều nguyên nhân, trong đó, có những trường hợp người dân khiếu nại do hiểu chưa rõ các quy định, hoặc người dân nhận thức pháp luật đúng nên khiếu nại khi thấy cơ quan nhà nước giải quyết chưa chính xác.

Bên cạnh đó, trong quá trình thực thi công vụ, một số cơ quan, cán bộ, công chức áp dụng pháp luật chưa đúng, đủ, ảnh hưởng đến quyền lợi người dân hoặc quy định; chính sách chậm thay đổi, dẫn đến bất cập với thực tế cũng là nguyên nhân dẫn đến khiếu nại.

Ông Lưu Chí Quý, ngụ phường Ngã Bảy, thành phố Ngã Bảy, hộ bị ảnh hưởng dự án Khu đô thị mới số 4, phường Ngã Bảy. Vừa qua, ông Quý làm đơn khiếu nại gửi đến UBND thành phố Ngã Bảy vì theo ông Quý, gia đình ông bị thu hồi đến 5.600m2, có phần đất tiếp giáp đường bê tông nhưng tổng giá trị bồi thường theo đơn giá chỉ có 3,2 tỉ đồng, được ông Quý cho là thấp.

Ông Quý cho biết: “Gia đình tôi luôn ủng hộ chủ trương của Nhà nước làm dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, song khi người dân chúng tôi bàn giao đất lại thì cũng đều mong muốn một mức bồi thường, hỗ trợ tương xứng. So với mấy hộ khác, tôi thấy mức bồi thường của gia đình tôi quá thấp nên tôi mới khiếu nại”.

Cùng với khiếu nại về giá đất thì việc tái định cư cũng được rất nhiều hộ dân quan tâm. Như trường hợp của ông Huỳnh Văn Bé Ba, ngụ xã Đông Phú, có đất bị thu hồi để thực hiện dự án Khu công nghiệp Sông Hậu, ông Bé Ba đề nghị UBND huyện Châu Thành giải quyết tái định cư. Vì theo ông Bé Ba, gia đình ông bị thu hồi phần đất ở nên phải được tái định cư. 

Tại huyện Châu Thành, địa bàn công nghiệp trọng điểm của tỉnh với nhiều dự án đang triển khai, năm qua, địa phương tiếp nhận và giải quyết theo thẩm quyền 475 đơn, thư khiếu nại (tăng 333 đơn so năm 2022).

Theo ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch UBND huyện Châu Thành, trong năm, các khiếu nại, tố cáo tập trung vào lĩnh vực đất đai là chủ yếu, huyện cũng đã nỗ lực, tập trung giải quyết thật thấu tình, đạt lý cho người dân với tỷ lệ giải quyết khiếu nại đúng đạt cao, với các trường hợp khiếu nại lần hai đến UBND tỉnh, đều được thống nhất giữ nguyên kết quả giải quyết lần đầu của huyện.

Theo Thanh tra tỉnh, trong năm 2024, tình hình khiếu nại, tố cáo tranh chấp đất đai sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp và sẽ tiếp tục tập trung chủ yếu ở lĩnh vực bồi thường, giải phóng mặt bằng tại các địa bàn thu hồi nhiều đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Tình trạng tranh chấp, khiếu kiện, đòi lại đất cũ của một số cá nhân, tổ chức có xu hướng gia tăng, tính chất nhạy cảm… từ đó đặt ra nhiều thách thức cho các địa phương.

Ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, cho rằng, khi phát sinh khiếu nại, tố cáo cần tăng cường công tác đối thoại để giải quyết ngay từ lúc phát sinh ở cơ sở. Tập trung giải quyết thấu đáo, hợp lý, hợp tình, đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động, giải thích pháp luật cho người dân, như thế mới có thể hạn chế thấp nhất các khiếu nại, tố cáo xảy ra”.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh cùng yêu cầu cần nâng cao ý thức, trách nhiệm thực thi công vụ của chính quyền các cấp và đội ngũ cán bộ, công chức trong lĩnh vực quản lý đất đai và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai; cần xem xét, đề xuất điều chỉnh các chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc thẩm quyền của tỉnh khi không còn phù hợp hơn với thực tế.

Bài, ảnh: B.B