Quy định về quyền đối với thửa đất liền kề

Luật Đất đai năm 2024 quy định, thửa đất liền kề được hưởng quyền về lối đi; cấp nước, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác…

Đây là quyền được pháp luật trao cho người sử dụng đất, nhưng để xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền này, người sử dụng đất phải tuân thủ các quy định pháp luật dân sự, đất đai.

Ranh đất ngày nay được nhiều người xác lập bằng trụ đá.

Tranh chấp từ đất liền kề

Ông V. (ngụ xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp) có đất đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giáp ranh với đất của ông Q. Trong quá trình sử dụng đất, ông Q. làm ảnh hưởng tới thửa đất giáp ranh với đất hộ ông V. như để nước sinh hoạt tràn sang nhà hàng xóm; một khu vực tiếp giáp bị ẩm thấp, ngập làm cây trồng của nhà ông V. chết. Ông V. nhiều lần qua phản ánh, đề nghị ông Q. khắc phục, nhưng phía ông Q. không có thiện chí.

Theo luật sư Phan Văn Hùng, Đoàn luật sư tỉnh, các trường hợp trên là tình huống pháp lý thường gặp, phát sinh trong quá trình sử dụng đất đối với các thửa đất liền kề của người dân. Vấn đề này đã được Luật Đất đai năm 2013 và Bộ luật Dân sự năm 2015 điều chỉnh và đến nay Luật Đất đai năm 2024 tiếp tục có những quy định về vấn đề này.

Cụ thể, khoản 5, Điều 26 Luật Đất đai năm 2024 quy định, người sử dụng đất được Nhà nước bảo hộ khi người khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp về đất đai của mình. Đồng thời, khoản 1, Điều 31, Luật Đất đai năm 2024 cũng có quy định nghĩa vụ của người sử dụng đất là, sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân thủ quy định khác của pháp luật có liên quan.

Quyền gắn liền với nghĩa vụ

Theo luật sư Phan Văn Hùng, Đoàn luật sư tỉnh, quyền đối với thửa đất liền kề được Điều 29, Luật Đất đai năm 2024 quy định, bao gồm quyền về lối đi; cấp nước, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác; cấp khí gas; lắp đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác theo quy định của pháp luật. Việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền đối với thửa đất liền kề thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự; đồng thời, phải thực hiện đăng ký theo quy định tại Điều 133 của Luật Đất đai năm 2024 đối với trường hợp quyền về lối đi; cấp nước, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác.

“Muốn thực hiện quyền này thì người sử dụng đất liền kề phải thực hiện nghĩa vụ xác lập, đăng ký biến động và nhiều nghĩa vụ khác”, luật sư Hùng lưu ý.

Bên cạnh Luật Đất đai, Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định các quyền, nghĩa vụ đối với thửa đất liền kề như không được lạm quyền đối với bất động sản chịu hưởng quyền; không được thực hiện hành vi ngăn cản hoặc làm cho việc thực hiện quyền đối với bất động sản hưởng quyền trở nên khó khăn (Điều 248); chủ sở hữu nhà, công trình xây dựng khác phải làm cống ngầm hoặc rãnh thoát nước để đưa nước thải ra nơi quy định, sao cho nước thải không chảy tràn sang bất động sản của chủ sở hữu liền kề, ra đường công cộng hoặc nơi sinh hoạt công cộng (Điều 251);…

Ngoài ra, khoản 10, Điều 11, Luật Đất đai năm 2024 nghiêm cấm hành vi cản trở, gây khó khăn đối với người sử dụng đất, việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Trên cơ sở đó, theo luật sư Hùng, khi phát sinh tranh chấp mà các bên không tự thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu UBND xã nơi có đất tranh chấp giải quyết. Khi UBND cấp xã nơi có đất giải quyết không thành thì một hoặc cả hai bên có quyền khởi kiện và yêu cấp tòa án giải quyết.

Đ.B