Quyền tiếp cận thông tin đất đai của người dân

Người dân được quyền tiếp cận thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các quy hoạch có liên quan đến sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt; kết quả thống kê, kiểm kê đất đai…

Người dân dự buổi thông tin về một dự án có thu hồi đất trên địa bàn huyện Châu Thành.

Luật Ðất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2024, quy định cụ thể các quyền và nghĩa vụ của công dân đối với đất đai. Trong đó, quy định công dân có quyền tiếp cận thông tin đất đai; trách nhiệm của Nhà nước trong cung cấp thông tin, dữ liệu về đất đai...

Theo ông Phạm Mạnh Phương, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Điều 24, Luật Đất đai năm 2024 đã quy định rõ về quyền tiếp cận thông tin đất đai của công dân, đây cũng là quyền được kế thừa từ Luật Đất đai năm 2013.

Cụ thể, theo ông Phương, người dân được quyền tiếp cận thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các quy hoạch có liên quan đến sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt; kết quả thống kê, kiểm kê đất đai; giao đất, cho thuê đất; bảng giá đất đã được công bố; phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; kết quả thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp đất đai; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai, kết quả xử lý vi phạm pháp luật về đất đai; thủ tục hành chính về đất đai; văn bản quy phạm pháp luật về đất đai; các thông tin đất đai khác theo quy định của pháp luật.

Theo ông Lê Minh Đang, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, thực tế cho thấy, đối với các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; giá đất; các phương án bồi hoàn, hỗ trợ tái định cư… một khi công khai sẽ giúp việc thực thi các chính sách về đất đai của các cơ quan nhà nước thêm minh bạch, hạn chế và chấm dứt tình trạng “cò” nâng giá đất, bán thông tin quy hoạch.

“Đó cũng là cơ sở để người dân dễ dàng thực hiện quyền giám sát của mình, đồng thời góp phần hạn chế các khiếu nại, tố cáo phát sinh…”, ông Đang cho biết.

Bên cạnh quy định về quyền tiếp cận thông tin, Luật Ðất đai năm 2024 quy định Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm quyền tiếp cận của người sử dụng đất và tổ chức, cá nhân khác đối với Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai theo quy định của pháp luật.

Trong đó, luật quy định ưu tiên lựa chọn hình thức tiếp cận phù hợp với phong tục, tập quán và văn hóa truyền thống của từng dân tộc, từng vùng. Công bố kịp thời, công khai thông tin thuộc Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai cho người sử dụng đất và tổ chức, cá nhân khác, trừ những thông tin thuộc bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật. Thông báo quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai đến người sử dụng đất và tổ chức, cá nhân khác bị ảnh hưởng quyền và lợi ích hợp pháp.

Ông Nguyễn Hoàng Khiêm, ngụ phường IV, thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Theo tôi, khi được Nhà nước cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, nhất là các thông tin liên quan đến quy hoạch đất đai, giao thông, xây dựng, bồi thường,... sẽ giúp người dân hiểu rõ vấn đề, hạn chế việc phải vác đơn đi khiếu nại, tố cáo”. 

Mặt khác, Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định công dân còn có các quyền cơ bản khác như tham gia xây dựng, góp ý, giám sát trong việc hoàn thiện và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai; tham gia quản lý nhà nước, góp ý, thảo luận và kiến nghị, phản ánh với cơ quan nhà nước về công tác quản lý, sử dụng đất.

Ðồng thời, còn quy định về quyền bình đẳng, bình đẳng giới trong quản lý, sử dụng đất; tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật; quyền đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật; quyền nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất; quyền mua, bán, nhận chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp là giá trị quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật; thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của luật.     

Ði đôi với quyền, luật quy định công dân cũng phải có nghĩa vụ chấp hành đúng các quy định của pháp luật về đất đai; giữ gìn, bảo vệ và phát triển tài nguyên đất và tôn trọng quyền sử dụng đất của người khác.

Đ.B