Thận trọng khi ủy quyền làm thủ tục đất đai

Việc lập hợp đồng ủy quyền thời gian qua khá phổ biến, đặc biệt là trong các giao dịch mua bán đất đai, tuy nhiên, từ đây cũng có thể phát sinh các tranh chấp.

Tòa xét xử bị cáo Nguyễn Hữu Quản Thông về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hợp đồng ủy quyền.

Lập và công chứng hợp đồng ủy quyền được coi là căn cứ pháp lý và là chứng cứ xác thực, tin cậy cho việc thực hiện các giao dịch do người đại diện theo ủy quyền thực hiện nhân danh người ủy quyền. Thế nhưng, vì nhiều lý do mà quá trình thực hiện hợp đồng không thống nhất, khiến đôi bên dễ phát sinh mâu thuẫn, tranh chấp; ngoài ra, một số đối tượng còn lợi dụng các hợp đồng ủy quyền để thực hiện hành vi phạm tội.

Tháng 4-2025, Tòa án nhân dân tỉnh đưa ra xét xử vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với bị cáo Nguyễn Hữu Quản Thông (sinh năm 1992), ngụ thành phố Cần Thơ.

Theo hồ sơ vụ án, trong quá trình làm môi giới bất động sản tại huyện Châu Thành A, Thông thực hiện thủ tục sang tên căn nhà số 22-B3, khu dân cư Thiên Lộc từ bà Nguyễn Tuyết Phương sang cho bà Trần Thị Bích Thùy đứng tên.

 Sau khi có được ủy quyền có công chứng từ phía vợ chồng bà Phương, Thông không thực hiện thủ tục sang tên cho bà Thùy mà tự ý đem giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sử dụng nhà ở và tài sản gắn liền với đất căn nhà số 22-B3, khu dân cư Thiên Lộc cầm cố cho ông V. khi không được sự đồng ý của vợ chồng bà Phương và chiếm đoạt của ông V. số tiền 600 triệu đồng.

Trước đó, Tòa án nhân dân tỉnh cũng xét xử vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với bị cáo Nguyễn Việt Triều, cư trú tại phường V, thành phố Vị thanh.

Trong vụ án này, để thực hiện hành vi lừa đảo của mình, bị cáo Triều đã ký các hợp đồng ủy quyền, nhưng với mục đích chính là bán đất cho các bị hại thông qua việc ủy quyền. Từ đó, chiếm đoạt tài sản của các bị hại với số tiền hơn 300 triệu đồng. 

Theo ông Kiều Văn Thọ, Trưởng đoàn Hội thẩm nhân dân tỉnh, hiện nay vấn đề ủy quyền cho người khác thay mình giao dịch dân sự khá phổ biến. Tuy nhiên, cũng theo ông Thọ, hợp đồng ủy quyền là loại giao dịch có tính rủi ro cao. Một số người sử dụng loại hợp đồng này để che giấu một giao dịch khác, và trong một số trường hợp thì việc ký kết giữa hai bên chỉ là một hợp đồng ủy quyền giả tạo. Điển hình nhất là tình trạng cho vay và thế chấp bất động sản thông qua hợp đồng chuyển nhượng có ủy quyền. Bên cho vay sau khi có hợp đồng ủy quyền đã đem bán tài sản cho người khác. Điều này, khiến cho bên ủy quyền dễ dàng bị mất tài sản.

Còn theo luật sư Hồ Quốc Thanh, Đoàn luật sư tỉnh, trong trường hợp người được ủy quyền thực hiện theo đúng cam kết trong phạm vi được ủy quyền thì không phải chịu trách nhiệm khi thực hiện đúng nội dung của công việc được ủy quyền. Trong trường hợp nếu người được ủy quyền thực hiện không đúng theo như hợp đồng ủy quyền thì sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn với bên thứ ba khi tham gia giao dịch và đồng thời người được ủy quyền sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường cho bên ủy quyền nếu như gây ra thiệt hại hoặc phải bồi thường khi vi phạm hợp đồng cho bên ủy quyền nếu như trong hợp đồng ủy quyền có thỏa thuận.

Bên cạnh đó, hiện pháp luật quy định rất cụ thể các trường hợp không được ủy quyền cho người khác giao dịch như: Đăng ký kết hôn, ly hôn, công chứng di chúc của mình, cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2, gửi tiền tiết kiệm tại các tổ chức tín dụng, đăng ký nhận cha, mẹ, con...

Để hạn chế các vấn đề pháp lý phát sinh khi ủy quyền hoặc nhận ủy quyền, luật sư Thanh lưu ý, cần thận trọng khi ủy quyền cho người khác làm các thủ tục mua bán, chuyển nhượng tài sản có giá trị như bất động sản. Khi ủy quyền cần kiểm tra kỹ quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng ủy quyền; đồng thời xem xét kỹ lưỡng nội dung trước khi ký các giấy tờ, thủ tục liên quan... để tránh tình trạng lạm quyền, thực hiện không đúng các nội dung trong hợp đồng ủy quyền.

B.B