Tìm hiểu về Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015

Triển khai Kế hoạch số 04/KH-BTC ngày 5-6-2024 của Ban Tổ chức các hoạt động “Tết Quân - Dân” năm 2025 về tổ chức các hoạt động “Tết Quân - Dân” năm 2025, Sở Tư pháp tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 và Luật Dân quân tự vệ năm 2019.

Để tìm hiểu rõ về hai văn bản luật trên, xin giới thiệu những điểm cơ bản qua hình thức hỏi đáp như sau:

Một buổi tuyên truyền, phổ biến Luật Nghĩa vụ quân sự tại xã Vị Tân, thành phố Vị Thanh.

Hỏi: Nghĩa vụ quân sự là gì? Độ tuổi gọi công dân nhập ngũ quy định là bao nhiêu ?

Đáp:

Theo khoản 1, Điều 4, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, nghĩa vụ quân sự (NVQS) là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện NVQS bao gồm phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân.

Về độ tuổi gọi công dân nhập ngũ: Theo Điều 30, Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định, độ tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Trường hợp công dân nam được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo thì tuyển chọn và gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.

Hỏi: Những hành vi nào bị nghiêm cấm trong việc thực hiện nghĩa vụ quân sự ?

Đáp:

Theo Điều 10 của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 quy định 6 hành vi bị nghiêm cấm, gồm:

- Trốn tránh thực hiện NVQS.

- Chống đổi, cản trở việc thực hiện NVQS.

- Gian dối trong khám sức khỏe NVQS.

- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái quy định về NVQS.

- Sử dụng hạ sĩ quan, binh sĩ trái quy định của pháp luật.

Xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của hạ sĩ quan, binh sĩ.

Hỏi: Trường hợp nào phải đăng ký nghĩa vụ quân sự ?

Đáp:

Theo Điều 12, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 quy định những trường hợp đăng ký NVQS bao gồm:

Công dân nam đủ 17 tuổi trở lên.

Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện NVQS có ngành, nghề chuyên môn phù hợp yêu cầu của Quân đội nhân dân đủ 18 tuổi trở lên.

Hỏi: Trường hợp nào không được đăng ký nghĩa vụ quân sự ?

Đáp:

Theo Điều 13, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 quy định các trường hợp không được đăng ký NVQS bao gồm:

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc đã chấp hành xong hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích;

Người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

- Người bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân.

Hỏi: Đối tượng nào được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự ?

Đáp:

Theo Điều 14, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 quy định đối tượng được miễn đăng ký NVQS bao gồm: Người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính theo quy định của pháp luật.

Hỏi: Hành vi trốn tránh đăng ký nghĩa vụ quân sự bị xử phạt vi phạm hành chính như thế nào ?

Đáp:

Theo Điều 4, Nghị định số 120/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 37/2022/NĐ-CP ngày 06/6/2022) quy định:

Phạt cảnh cáo đối với hành vi không đăng ký NVQS lần đầu đối với công dân nam đủ 17 tuổi trong năm thuộc diện phải đăng ký NVQS.

Phạt tiền từ 8-10 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau:

+ Không đăng ký NVQS lần đầu (trừ trường hợp công dân nam đủ 17 tuổi trong năm thuộc diện phải đăng ký NVQS thì bị phạt cảnh cáo).

+ Không thực hiện đăng ký phục vụ trong ngạch dự bị theo quy định;

+ Không đăng ký NVQS bổ sung khi có sự thay đổi về chức vụ công tác, trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, tình trạng sức khỏe và thông tin khác có liên quan đến NVQS theo quy định;

+ Không thực hiện đăng ký NVQS khi thay đổi nơi cư trú hoặc nơi làm việc, học tập theo quy định;

+ Không thực hiện đăng ký NVQS tạm vắng theo quy định.

Biện pháp khắc phục hậu quả: Ngoài hình thức xử phạt chính, tùy trường hợp vi phạm cụ thể nêu trên, đối tượng vi phạm còn bị buộc: thực hiện thủ tục đăng ký NVQS lần đầu; đăng ký NVQS trong ngạch dự bị; đăng ký NVQS bổ sung, đăng ký khi thay đổi nơi cư trú hoặc nơi làm việc, học tập; đăng ký tạm vắng.

Hỏi: Hành vi vi phạm quy định về kiểm tra, khám sức khỏe thực hiện NVQS bị xử phạt như thế nào ?

Đáp:

Theo Điều 6, Nghị định số 120/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bỏi Nghị định số 37/2022/NĐ-CP ngày 06/6/2024) quy định:

- Phạt tiền từ 10-12 triệu đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm kiểm tra, khám sức khỏe ghi trong lệnh gọi kiểm tra hoặc khám sức khỏe NVQS của Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự mà không có lý do chính đáng.

- Phạt tiền từ 12-15 triệu đồng đối với hành vi cố ý không nhận lệnh gọi kiểm tra, khám sức khỏe NVQS của Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự mà không có lý do chính đáng.

- Phạt tiền từ 15-20 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau:

+ Người được khám sức khỏe có hành vi gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình nhằm trốn tránh NVQS.

+ Đưa tiền, tài sản, hoặc lợi ích vật chất khác trị giá đến dưới 2.000.000 đồng cho cán bộ, nhân viên y tế hoặc người khác để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người được kiểm tra hoặc người được khám sức khỏe NVQS nhằm trốn tránh NVQS.

Phạt tiền từ 25-35 triệu đồng đối với hành vi không chấp hành lệnh gọi kiểm tra, khám sức khỏe NVQS.

(Còn tiếp)