Tuân thủ pháp luật trong sử dụng đất góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền

Tuân thủ pháp luật trong sử dụng đất góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền.mp3

Trong quá trình sử dụng đất, nhiều trường hợp do hiểu sai hoặc không nắm rõ các quy định về đất đai nên không ít trường hợp người sử dụng đất xây dựng nhà ở, công trình trên phần đất không đúng mục đích sử dụng...

Lãnh đạo UBND tỉnh giải thích các quy định về sử dụng đất cho hộ dân tại buổi đối thoại, giải quyết khiếu nại.

Vừa qua, ông Đỗ Văn Phẩm, ngụ ấp Phú Xuân A, thị trấn Mái Dầm, có khiếu nại đến UBND tỉnh về việc hỗ trợ tái định cư do có đất bị thu hồi để thực hiện dự án Khu tái định cư Mái Dầm.  

Theo ông Phẩm, ông có hộ khẩu cư trú tại quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ. Năm 2021, ông mua phần đất nông nghiệp có diện tích 156m2 tại ấp Phú Xuân, thị trấn Mái Dầm. Sau khi mua đất, do nhu cầu bức xúc về nhà ở, ông Phẩm khởi công xây dựng nhà và công trình vào tháng 1-2022, nhưng không chuyển mục đích sử dụng đất và xin phép chính quyền địa phương. Đến năm 2023, căn nhà của ông Phẩm bị lập biên bản xử lý vi phạm hành chính, do đó, khi Nhà nước thu hồi đất để triển khai dự án, ông Phẩm không được hưởng chính sách tái định cư.

Ông mong muốn được giải quyết tái định cư, bởi do nhận thức pháp luật hạn chế, nên mua được đất thì ông xây dựng nhà, thấy mọi người xung quanh cũng xây dựng như mình nên ông cũng không xin phép địa phương, đến khi thu hồi đất không được giải quyết tái định cư thì ông mới vỡ lẽ.

Tương tự, bà Đoàn Thị Yến Nhi, ngụ thị trấn Mái Dầm, cho biết, gia đình bà có căn nhà gần 90m2 bị ảnh hưởng dự án Nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 2 nhưng chỉ được hỗ trợ 70% giá trị. Bà cho rằng, mình cất nhà trên phần đất cây lâu năm, nhưng thời điểm xây dựng không bị lập biên bản, không ai xử phạt, nên yêu cầu được bồi thường theo giá trị đất ở. 

Khiếu nại của ông Phẩm, bà Nhi, qua đối thoại được lãnh đạo UBND tỉnh, giải thích rõ.

Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cá nhân, hộ gia đình, trong giấy chứng nhận luôn thể hiện rõ mục đích sử dụng đất như: đất trồng lúa, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất ở nông thôn, đất ở đô thị… Nếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân ghi mục đích sử dụng là trồng cây lâu năm thì quá trình sử dụng phải tuân thủ mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật. Trong trường hợp, người dân có nhu cầu xây dựng nhà ở, công trình,…, đặc biệt là tại khu vực đô thị như thị trấn Mái Dầm, thì phải đến cơ quan có thẩm quyền xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất phù hợp hoặc xin giấy phép xây dựng, đây vừa là quyền và cũng là nghĩa vụ của công dân trong quá trình sử dụng đất.

Ông Phạm Mạnh Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, nói thêm, về nguyên tắc, khi sử dụng phải tuân thủ đúng quy hoạch, kế hoạch, mục đích sử dụng đất. Trong đó, mục đích sử dụng đất có ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ giúp cơ quan nhà nước quản lý đất đai mà còn giúp người dân biết được quyền và nghĩa vụ của mình nếu sử dụng sai mục đích sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính và buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu.

Theo Luật Đất đai năm 2024, trong quá trình thu hồi đất, trường hợp không được bồi thường tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm các trường hợp tài sản gắn liền với đất thuộc một trong các trường hợp thu hồi đất quy định tại các khoản 1, 2, 4, 5 và 8 Điều 81, điểm b, c, khoản 1, Điều 82; tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập trong thời hạn hiệu lực của thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Luật Đất đai.

Trong đó, có các trường hợp không được bồi thường là người sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm; người sử dụng đất hủy hoại đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi hủy hoại đất mà tiếp tục vi phạm; đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền…

Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Nguyễn Hoàng Mạnh trao đổi, pháp luật về đất đai cũng có quy định những trường hợp khi chuyển mục đích sử dụng không phải xin phép như: Chuyển đất trồng cây hàng năm sang đất nông nghiệp khác; chuyển đất trồng cây hàng năm khác, đất nuôi trồng thủy sản sang trồng cây lâu năm; chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất nuôi trồng thủy sản, đất trồng cây hàng năm…

“Tuy nhiên, trong trường hợp người sử dụng đất tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất trồng lúa, đất trồng cây lâu năm,… sang sử dụng vào mục đích khác mà trái với quy định pháp luật thì sẽ bị xử phạt hành chính với các mức phạt được quy định cụ thể tại Nghị định 123/2024 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai”, luật gia Mạnh cho biết.

B.B