Vì đất, rạn tình thân

Theo các cơ quan chức năng, tình hình tranh chấp đất trong những năm qua, ngày càng diễn biến phức tạp. Ngoài các vụ tranh chấp dân sự liên quan đến đất đai, thời gian gần đây, các vụ mâu thuẫn, tranh chấp đất dẫn đến hành vi gây thương tích phải xử lý hình sự cũng rất đáng lo.

Tòa án nhân dân tỉnh xét xử một vụ án tranh chấp đất đai.

Không ít vụ án mâu thuẫn vì tranh giành đất đai đã khiến anh em ruột, người thân, hàng xóm xô xát, gây thương tích để lại những hậu quả đau lòng.

Người thương tích, kẻ đi tù

Thời gian qua, chạy theo những cơn “sốt”, giá đất tăng là tình trạng nhiều người kéo nhau ra tòa để được giải quyết tranh chấp liên quan đến đất đai. Tuy nhiên, cũng có không ít người vì quá bức xúc và mâu thuẫn liên quan đến tranh chấp đất kéo dài, nên đã xô xát dẫn đến thương tích phải chịu trách nhiệm hình sự.

Vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Long Mỹ đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam đối với Nguyễn Văn Tài (sinh năm 1983), cư trú ấp 3, xã Xà Phiên, huyện Long Mỹ, về tội cố ý gây thương tích. Do trước đó, gia đình của ông Nguyễn Văn Nhứt, ngụ ấp 7, xã Xà Phiên và gia đình ông T. (ông T. là cha ruột của Tài), ngụ ấp 3, xã Xà Phiên, huyện Long Mỹ có mối quan hệ họ hàng, nhưng 2 bên xảy ra tranh chấp về lối đi nhiều năm.

Ngày 26-6-2024, Tài thuê máy để cắt lúa trên phần đất của mình, nhưng bị gia đình của ông Nhứt và một số người khác ngăn cản không cho kéo lúa vào phần đất tranh chấp. Tài khi đó liền leo lên xe chở lúa nổ máy chở lúa vào bờ, thấy vậy, ông Nhứt từ xa chạy đến lao vào đầu xe, dẫn đến xe kéo lúa cán lên người ông Nhứt. Khi mọi người hô hoán, ngăn cản thì Tài vẫn lái xe từ từ cán qua người ông Nhứt. Hậu quả, ông Nhứt bị thương tích đến 61%.

Trước đó, Tòa án nhân dân tỉnh cũng đưa ra xét xử vụ án hình sự về tội cố ý gây thương tích đối với bị cáo Phạm Văn Hùng, ngụ huyện Long Mỹ, cũng phát sinh từ mâu thuẫn tranh chấp đất đai. Cụ thể, ngày 31-5-2023, khi Hùng đang nhậu tại nhà thì ông T., hàng xóm đến trước nhà Hùng chửi bới về việc hai nhà tranh chấp ranh đất.

Ông T. sau đó đi vào nhà Hùng, thì Hùng chụp lấy cây búa giơ lên cao để đánh ông T., nhưng chưa đánh thì cây búa rớt xuống trúng vào đầu ông T. gây thương tích 2%. Tại tòa, dù phía ông Hùng tha thiết xin lỗi và đề nghị giảm án, song ông T. vẫn một mực yêu cầu tòa phải xử thật nặng người hàng xóm của mình. Kết quả, tòa tuyên phạt Hùng 12 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo.

Chú trọng hòa giải từ cơ sở

Tranh chấp liên quan đến đất đai luôn là vấn đề nóng, bởi liên quan đến nhiều đối tượng, hoàn cảnh, nhiều loại giấy tờ... khiến người trong cuộc rất khó giải quyết trong một sớm một chiều. Khi xảy ra tranh chấp đất đai, ai cũng có lý lẽ riêng, khó có thể nhường nhịn nhau dù là anh em, thân tộc.

Ông Kiều Văn Thọ, Hội thẩm nhân dân Tòa án nhân dân tỉnh, chia sẻ: “Tham gia xét xử nhiều vụ án hình sự có liên quan đến đất đai hay án dân sự về đất đai có yếu tố gia đình, người thân, hàng xóm, tôi thấy rằng, sau mỗi bản án của tòa đều có người thắng, người thua; người được, người mất. Nhưng nhìn chung, tình thân ruột thịt hay tình cảm xóm giềng, đều khó có thể hàn gắn sau mỗi phán quyết. Nhiều người chỉ vì mấy mét vuông đất mà sẵn sàng vứt bỏ tình thân, lao vào ẩu đả, gây thương tích. Đó là mất mát đáng tiếc nhất từ những tranh chấp đất đai như thế”.

Còn theo ông Dương Quốc Tuấn, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thời gian qua, đã xảy ra một số vụ án do mâu thuẫn tranh chấp đất đai. Điều này, không chỉ gây tổn hại sức khỏe, rạn nứt mối quan hệ trong gia đình, hàng xóm láng giềng mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

“Đa số những vụ tranh chấp đất đai hoặc di sản thừa kế giữa những người trong dòng tộc, họ hàng thường gay gắt hơn so với các tranh chấp giữa các bên không có quan hệ thân thuộc. Tỷ lệ hòa giải thành những vụ tranh chấp này cũng không cao, do mâu thuẫn giữa các bên đã trầm trọng, khó có thể dung hòa”, ông Dương Quốc Tuấn phân tích.

Cũng theo ông Dương Quốc Tuấn, để hạn chế tình trạng tranh chấp đất đai trong dân, cũng như trong gia đình, thân tộc, hàng xóm, láng giềng dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc về sau, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, hướng dẫn người dân tuân thủ các quy định của pháp luật khi thực hiện các giao dịch, đặc biệt là những quy định của Luật Đất đai.

Cùng với đó, chú trọng công tác hòa giải cơ sở, nhất là vận động, thuyết phục, giải thích pháp luật khi mới manh nha mâu thuẫn, giúp người dân hiểu để hạn chế tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng hơn.

B.B