Thành quả chuyển đổi cây trồng đúng hướng

Nhiều nhà vườn trồng mãng cầu xiêm trên địa bàn huyện Phụng Hiệp đón Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018 với tâm trạng đầy phấn khích. Nguyên nhân một phần là nhờ giá cả, thị trường tiêu thụ loại nông sản này khá ổn định suốt năm qua.

Trong tổng số 78ha của HTX Mãng cầu xiêm Hòa Mỹ có 41ha đang cho trái.

Những ngày cuối năm, chúng tôi có dịp đi cùng lãnh đạo ngành nông nghiệp huyện đến thăm Hợp tác xã (HTX) Mãng cầu xiêm Hòa Mỹ. Sau hồi lâu chuyện trò với Ban giám đốc, chúng tôi được biết HTX này thành lập trên nền tảng Tổ hợp tác làm vườn 19/5, ở ấp Mỹ Phú A, xã Hòa Mỹ vào trung tuần tháng 4 năm 2017. Từ diện tích ban đầu 41ha của 48 hộ dân địa phương thì hiện nay đã tăng lên 78ha, bao gồm 41ha đang cho trái và có 90 thành viên tham gia.

Phấn khởi hợp đồng đầu tay

Ông Võ Văn Phải, Giám đốc HTX Mãng cầu xiêm Hòa Mỹ, cho hay: “Hiện đầu ra của loại trái cây này đang rộng mở. Bên cạnh thương lái trong và ngoài địa phương đến thu mua thì vào những tháng cuối năm, công ty chế biến nông sản đóng trên địa bàn huyện đã tiến hành ký kết hợp đồng bao tiêu 250 tấn trái mãng cầu thương phẩm thông qua HTX với giá từ 9.000 đồng/kg (loại 2) - 15.000 đồng/kg (loại 1), vì thế, tất cả các xã viên đều cảm thấy mừng”.

Như để minh chứng cho điều đó, ông Phải dẫn chúng tôi đến điểm tập kết và bàn giao sản phẩm cho công ty bao tiêu cách nhà mình không xa. Tại đây, không khí giao thương hàng hóa nhộn nhịp chẳng thua kém ở các vựa thu mua nông sản khác trong huyện vào dịp cuối năm. Trên bờ, chủ vườn, nhân công tất bật cân, vác từng sọt mãng cầu tươi ngon ra xe tải của công ty đậu sẵn phía trước; dưới kênh, nhiều ghe, vỏ lãi chở đầy ắp trái đang chờ đến lượt đưa hàng lên phân loại. 

Vẻ mặt rạng ngời, ông Nguyễn Văn Tèo, Phó Giám đốc HTX, cũng là một trong số người làm nhiệm vụ kiểm soát quá trình giao hàng ở điểm tập kết, chia sẻ: “Hàng ngày, HTX phải thu gom để giao cho công ty ít nhất 500kg mãng cầu nguyên liệu trở lên. Mặc dù vào thời điểm cuối năm, nguồn cung khá dồi dào nhưng các xã viên không lo chuyện thừa hàng, dội chợ. Bởi giá bao tiêu sản phẩm được phía công ty ấn định trong hợp đồng có thời hạn lên đến 6 tháng”.

Năm 2017, giá mãng cầu tuy không tăng đột biến như những năm trước nhưng ổn định ở mức tương đối cao, thường dao động ở mức trên 10.000 đồng/kg. Tính ra 1ha mãng cầu xiêm chừng 4 năm tuổi có thể cho năng suất bình quân từ 30-35 tấn trái, sau khi trừ các khoản chi phí canh tác nhà vườn còn lời vài trăm triệu đồng. Người trồng mãng cầu xiêm ở huyện Phụng Hiệp nói chung cảm thấy ấm lòng vì nguồn thu nhập gia tăng gấp bội so với một số loại nông sản mà họ đã từng sản xuất trước đây.

Ông Trần Văn Tuấn, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, thừa nhận: “Đây là tín hiệu đáng mừng cho người trồng mãng cầu xiêm ở xã Hòa Mỹ nói riêng, huyện Phụng Hiệp nói chung. Điều này còn góp phần tạo thêm động lực để người dân mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, sản xuất theo hướng hàng hóa lớn, an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường, cũng như tạo tiền đề quan trọng giúp ngành sớm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nhãn hiệu hàng hóa mãng cầu xiêm Phụng Hiệp”.

Và những hiệu ứng tích cực

Nói về lợi thế cây trồng chủ lực của HTX, ông Võ Văn Phải cho rằng mãng cầu xiêm thuộc nhóm cây lâu năm. Vườn cây khoảng 20 tháng tuổi là có thể thu hoạch lứa trái đầu tiên. Bắt đầu năm thứ ba trở đi, năng suất sẽ gia tăng đáng kể. Nếu bà con chịu khó áp dụng kỹ thuật chấm nụ (thụ phấn nhân tạo) bài bản thì vườn cây cho trái liên tục, góp phần tạo nguồn thu nhập thường xuyên cho gia đình. Vào thời điểm cuối năm, chỉ cần có vài tấn trái bán là không lo thiếu tiền mua sắm tết.

Không khó để bắt gặp hình ảnh ghe, vỏ lãi chở đầy mãng cầu đậu sẵn ở điểm thu gom sản phẩm vào mỗi buổi sáng.

Còn theo ông Trần Văn Tuấn, cây mãng cầu xiêm bắt đầu bén rễ với vùng đất Phụng Hiệp vào thời điểm 4-5 năm trước. Tuy nhiên, nhờ thổ nhưỡng phù hợp, nhất là được trồng bằng hạt nên chất lượng trái ở đây mang hương vị đặc trưng riêng, khác hẳn với cây cùng loại được trồng ở những địa phương khác, từ đó thương lái gần xa rất ưa chuộng. Qua đây đã phần nào cho thấy việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao chuỗi giá trị sản xuất bền vững của huyện bước đầu phát huy hiệu quả.

Thế nhưng, để hạn chế tình trạng người dân sản xuất tự phát, ồ ạt chuyển đổi sang trồng mãng cầu xiêm trong thời gian tới, ngành nông nghiệp đã chủ động tham mưu UBND huyện xây dựng đề án “Phát triển vùng sản xuất mãng cầu xiêm xã Hòa Mỹ, huyện Phụng Hiệp, giai đoạn 2017-2020”, với diện tích 200ha theo hướng liên kết doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất trên cùng diện tích đất canh tác cho người dân địa phương.

Ông Nguyễn Văn Lẫy, Bí thư Huyện ủy Phụng Hiệp, nói rằng địa phương có thế mạnh về nông nghiệp nên Huyện ủy luôn chỉ đạo ngành chuyên môn tập trung phát triển nông nghiệp từ chiều rộng sang chiều sâu. Kết hợp với đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp bằng giải pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao, đồng thời tích cực nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, góp phần cải thiện thu nhập cho người dân, tạo động lực thúc đẩy kinh tế và tiến trình xây dựng nông thôn mới phát triển toàn diện hơn. 

“Điều đó đã được khẳng định thông qua công tác chuyển đổi diện tích vườn tạp; đất trồng mía, lúa kém hiệu quả trên địa bàn sang canh tác những loại cây trồng có giá trị kinh tế, lợi thế cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu thời gian qua của huyện. Đơn cử là các sản phẩm nông sản chủ lực đã có nhãn hiệu hàng hóa như cam xoàn hay loại trái cây tiềm năng, mới nổi là mãng cầu xiêm”, ông Lẫy đánh giá.

Quả thật, quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng bền vững ở huyện Phụng Hiệp bước đầu đã tạo ra hiệu ứng tích cực. Nó không chỉ giúp cải thiện thu nhập cho các nhà vườn mà còn góp phần hình thành nhiều vùng sản xuất nông sản mới tập trung, hứa hẹn sẽ tiếp tục mang lại giá trị và lợi thế cạnh tranh cao cho ngành nông nghiệp huyện.

Ông Nguyễn Văn Lẫy, Bí thư Huyện ủy Phụng Hiệp: Tiếp tục phát triển những loại cây trồng cho giá trị kinh tế cao - Định hướng của huyện Phụng Hiệp trong những năm tiếp theo là tiếp tục phát triển, nhân rộng những loại cây trồng cho giá trị kinh tế cao, từng bước xây dựng vùng trái cây đặc sản. Tùy điều kiện thổ nhưỡng của từng vùng mà huyện sẽ khuyến khích người dân chọn những loại cây trồng phù hợp. Mặt khác, huyện sẽ tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng tăng năng suất và chất lượng cao, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nhằm tạo ra những vùng sản xuất hàng hóa tập trung lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường. Bên cạnh đó, từng bước hình thành các chuỗi giá trị bằng cách gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ nông sản trên cơ sở phát triển mạnh các mô hình kinh tế hợp tác, liên kết giữa doanh nghiệp với HTX và người dân.

NGUYỄN HỒ