Làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở

Những năm qua, công tác hòa giải ở cơ sở luôn được các cấp, ngành liên quan trong tỉnh coi trọng, qua đó góp phần đưa Luật Hòa giải ở cơ sở ngày càng đi vào cuộc sống.

Tổ hòa giải ở khu vực Xẻo Vông C, phường Hiệp Lợi trao đổi về một vụ việc chuẩn bị hòa giải.

Hơn 12 năm tham gia công tác hòa giải ở cơ sở, bà Phạm Ngọc Hương, Trưởng khu vực Xẻo Vông C, phường Hiệp Lợi, thành phố Ngã Bảy và các thành viên tổ hòa giải khu vực đã giải quyết kịp thời nhiều tranh chấp, mâu thuẫn tại địa phương.

Theo bà Hương, trong cuộc sống, mâu thuẫn xuất phát có khi chỉ từ lời nói, ranh đất, bất hòa chuyện tiền bạc... Khi tiếp nhận đơn yêu cầu hòa giải, bà Hương và các thành viên trong tổ dành thời gian xác minh, tìm hiểu nguyên nhân, từ đó có cách phân xử hợp lý. “Hòa giải không chỉ để giải quyết mâu thuẫn nhất thời mà còn giúp hàn gắn tình làng nghĩa xóm, tình cảm gia đình. Làm việc này phải từ cái tâm, trách nhiệm thì mới bền, mới lâu được”, bà Hương phân tích.

Nhiều người làm công tác hòa giải như bà Hương thừa nhận, ở vai trò “trọng tài”, việc phân xử đụng chạm đến quyền lợi các bên là điều không tránh khỏi nên không ít lần họ bị lời ra tiếng vào. Nhưng rồi những vụ việc được giải quyết thành công, xóm giềng thuận hòa, anh em yên ấm đã khiến họ quên đi vất vả, thị phi để tiếp tục đồng hành với công việc.

Cùng gắn bó với công tác hòa giải đã trên 20 năm, ông Nguyễn Văn Công, thành viên tổ hòa giải ấp Xẻo Cao, xã Thạnh Xuân, cho biết: “Bà con mình ở quê phần lớn nhận thức pháp luật còn hạn chế, vì vậy, nhiều trường hợp do không hiểu biết, phân định được đúng sai mà lớn tiếng, cãi vã nhau làm mất tình làng nghĩa xóm. Lúc này, rất cần những hòa giải viên để hàn gắn, hòa giải mâu thuẫn cho bà con”.

Xác định công tác hòa giải ở cơ sở không chỉ tăng tình đoàn kết trong cộng đồng mà còn ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, bảo đảm an ninh trật tự, những năm qua, UBND tỉnh luôn quan tâm, chú trọng công tác chỉ đạo các cấp, ngành không ngừng nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác hòa giải.

Theo Sở Tư pháp tỉnh, sau hơn 6 năm triển khai thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở, toàn tỉnh tổ chức 90 đợt tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng cho hòa giải viên với khoảng 3.600 đối tượng tham gia. Sở còn biên soạn và phát hành hàng trăm ngàn tờ gấp hỏi - đáp Luật Hòa giải ở cơ sở, sổ tay nghiệp vụ, sổ tay kỹ năng hòa giải ở cơ sở cấp phát cho các tổ hòa giải trên địa bàn.

Ông Nguyễn Quốc Lai, Trưởng phòng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Sở Tư pháp, thông tin qua thời gian triển khai Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, công tác hòa giải ở cơ sở đã được nâng lên cả về tổ chức và chất lượng, hoạt động hòa giải ngày càng phát huy hiệu quả. Đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 534 tổ hòa giải, với 3.300 hòa giải viên, các thành viên tổ hòa giải cơ sở gồm: bí thư chi bộ, trưởng, phó ấp, trưởng ban công tác Mặt trận, đại diện các đoàn thể và người có uy tín ở địa phương…

Ông Đồng Việt Phương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, cho biết, hiện nay giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải ở cơ sở có lợi thế là không có bên thắng bên thua, mà cả hai bên đều thắng, đều tự nguyện nhượng bộ một phần lợi ích để đạt được thỏa thuận, tức hòa giải thành.

Theo ông Phương, điều này khác với trường hợp tranh chấp, mâu thuẫn được giải quyết thông qua quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền như tòa án sẽ có bên thắng, bên thua, bên không hài lòng, thỏa mãn với kết quả giải quyết, gây khó khăn cho việc hàn gắn mối quan hệ tình làng nghĩa xóm. Hơn nữa, hòa giải viên là những người có uy tín trong cộng đồng dân cư nên nắm bắt được nội dung mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh, rất thuận lợi trong quá trình hòa giải.

Nhiều năm gần đây, số vụ hòa giải thành trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng (hàng năm đều đạt trên 90%) đã hỗ trợ đắc lực chính quyền địa phương trong giải quyết trực tiếp những vụ việc vi phạm pháp luật, tranh chấp nhỏ trong dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, hạn chế đơn thư, khiếu nại vượt cấp. Những mâu thuẫn nhỏ, những khúc mắc trong quan hệ gia đình, làng xóm được các hòa giải viên hóa giải, đem lại cuộc sống bình yên, ổn định và phát triển hơn.

Tuy nhiên, theo đánh giá, công tác hòa giải vẫn còn những hạn chế, khó khăn, vướng mắc nhất định. Đơn cử như một số địa phương chưa nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác hòa giải đối với đời sống xã hội nên thiếu quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư. Kinh phí phục vụ cho công tác này chưa đáp ứng yêu cầu; chế độ đãi ngộ thấp nên chưa thu hút được nhiều thành viên, hội viên tham gia tích cực; trình độ năng lực, nghiệp vụ, kỹ năng của đội ngũ hòa giải viên còn nhiều hạn chế…

Ông Đồng Việt Phương cho biết, thời gian tới, để nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh, rất cần cấp ủy đảng, chính quyền các cấp xác định đúng vị trí, vai trò của công tác hòa giải ở cơ sở; phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan tư pháp trong việc phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong công tác hòa giải. Về phía sở, sẽ tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng tổ hòa giải và hòa giải viên thông qua việc thường xuyên bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho các hòa giải viên về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong từng lĩnh vực của đời sống xã hội, để qua đó phát huy hơn nữa hiệu quả công tác hòa giải cơ sở trên địa bàn.

Bài, ảnh: Đ.BẢO