Chưa có lời giải cho xung đột Libya

Trong khi giao tranh ác liệt giữa các phe đối lập chưa hạ nhiệt thì rất nhiều vũ khí bằng nhiều con đường lại chảy vào Libya làm gia tăng thêm cường độ giao tranh.

Xung đột Libya có nguy cơ thành cuộc chiến ủy nhiệm giữa các nước trong khu vực. Ảnh: AFP

Theo đó, bất chấp lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc (chính thức có hiệu lực từ năm 2011 sau khi nhà lãnh đạo Muammar al-Gaddafi bị lật đổ), vũ khí vẫn được “tuồn” vào Libya theo lời kêu gọi viện trợ cả hai bên, nơi đang diễn ra cuộc giao tranh ác liệt khi Tướng Khalifa Haftar lãnh đạo Quân đội Quốc gia Libya (LNA) tấn công quân chính phủ ở thủ đô Tripoli.

Hiện Lực lượng LNA của Tướng Haftar kiểm soát phía Đông Libya nhận được sự ủng hộ từ Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Trong khi đó Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar ủng hộ Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya (GNA) được quốc tế công nhận.

Phía LNA khẳng định, họ nhận được nhiều phương tiện, vũ khí hiện đại trong những ngày qua. Các trang web ủng hộ Tướng Haftar ngày 19-5 cũng đăng tải các hình ảnh và video về các ô tô bọc thép do Jordan sản xuất và cho biết chúng được đưa tới để hỗ trợ lực lượng LNA. Tuy nhiên, một nguồn tin quân sự ở phía Đông Libya từ chối xác nhận về các xe bọc thép của Jordan được chuyển tới cho lực lượng LNA nhưng khẳng định “những sự chi viện về vũ khí sẽ không dừng lại”.

Trong khi đó, GNA đã cho biết ngày 18-5 họ đã nhận được nhiều đạn dược, các phương tiện bọc thép và vũ khí để trang bị cho các tay súng. Lực lượng này không nêu cụ thể nguồn cung cấp các loại vũ khí này mà chỉ đăng tải các hình ảnh lên mạng xã hội với nhiều xe bọc thép BMC Kirpi của Thổ Nhĩ Kỳ tại cảng Tripoli.

Wolfram Lacher, chuyên gia tại Viện các Vấn đề An ninh và Quốc tế có trụ sở ở Berlin bình luận sự ủng hộ của Thổ Nhĩ Kỳ với lực lượng GNA sẽ “giúp thu hẹp khoảng cách về vũ khí giữa 2 bên. Một số lượng lớn các phương tiện bọc thép của UAE đã giúp Tướng Haftar chiếm được các khu vực ngoại ô nhưng nay chúng có thể sẽ mất đi lợi thế này”.

Tuy nhiên, ông Lacher nhận định: “Sự chi viện của Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể khiến các lực lượng ủng hộ Tướng Haftar tăng cường ủng hộ và thậm chí can thiệp trực tiếp sâu hơn vào cuộc chiến này”. Theo chuyên gia này, “cuộc chiến ở Libya hiện có thể trở thành chiến tranh ủy nhiệm giữa các nước thù địch nhau ở Trung Đông”.

Jalal al-Fitouri, một chuyên gia về Libya cho biết: “Việc nhập khẩu vũ khí công khai hoặc bí mật ở Libya đã diễn ra trong nhiều năm” nhưng đến nay cả 2 phe đều đang tăng cường hoạt động này.

Theo ông Delalande, nếu so sánh cán cân lực lượng hiện nay thì các lực lượng GNA đang chiếm được ưu thế nhưng sự ủng hộ ngày càng tăng của UAE, đặc biệt là các máy bay không người lái Wing Loong do Trung Quốc sản xuất được triển khai ở phía Đông Libya từ năm 2016, lợi thế chiến trường có thể sẽ nghiêng về Tướng Haftar.

Động thái này cho thấy cả hai bên đều không có ý định sẽ dừng lại và cuộc chiến ở quốc gia Bắc Phi này có thể vẫn còn kéo dài. Hệ lụy của nó sẽ dẫn đến nhiều người phải đổ máu trong đó phần lớn là dân thường.

Theo các cơ quan Liên Hiệp Quốc, từ ngày 4-4 đến nay, giao tranh ở Tripoli đã khiến hơn 500 người thiệt mạng, hơn 2.400 người bị thương và gần 70.000 người dân phải rời bỏ nhà cửa. Cả hai bên tham chiến đều lờ đi lời kêu gọi ngừng bắn của quốc tế.

HN tổng hợp