Ông Donald Trump bị luận tội

Tuần này, các nghị sĩ đảng Dân chủ đã thuyết phục được những nhà lãnh đạo dưới quyền bà Nancy Pelosi rằng đã tới lúc bắt đầu quy trình luận tội chính thức đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump, với mục tiêu lớn nhất là trục xuất ông Trump khỏi Nhà Trắng.

Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: GETTY

Lý do ở đây là ông Trump đã đối thoại với Tổng thống Ukraine và thuyết phục ông Zelensky điều tra hành vi kinh doanh mờ ám của con trai ông Joe Biden - Phó Tổng thống Mỹ dưới thời ông Obama.

Ông Biden đã bị cáo buộc can thiệp vào cuộc điều tra tham nhũng của chính phủ đối với công ty của con trai ông. Ông Trump trì hoãn gói viện trợ vũ khí trị giá 400 triệu USD cho Ukraine và đảng Dân chủ cho rằng ông Trump đang ép Ukraine thực hiện cuộc điều tra nói trên.

Toàn bộ vụ bê bối Trump - Ukraine xảy ra bởi vì một “người tố giác” ở CIA nói rằng đã phát hiện sự lạm dụng quyền lực của ông Trump. Ông Trump phủ nhận điều này, và Tổng thống Ukraine cũng nói rằng ông không hề bị uy hiếp.

Ông Biden hiện là ứng viên Dân chủ dẫn đầu trong cuộc đối chọi với ông Trump để giành chức tổng thống Mỹ trong năm 2020. Vậy nên, đối với đảng Dân chủ, dường như ông Trump đang sử dụng quyền tổng thống để phá hoại chiến dịch tranh cử của ông Biden - mà ông Trump coi là một mối đe dọa.

Hiện ba Ủy ban tại Hạ viện Mỹ, gồm Ủy ban đối ngoại, Ủy ban tình báo và Ủy ban giám sát đang tiến hành điều tra “mức độ nguy hiểm đối với an ninh quốc gia mà Tổng thống Donald Trump gây ra khi gây sức ép để Ukraine can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020”. Những ủy ban này cũng công bố kế hoạch thẩm vấn 5 quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó đáng chú ý có cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Masha Yovanovitch. Nhân vật này được cho là đã bị cách chức đầu năm nay do phản đối nỗ lực của Tổng thống Donald Trump gây sức ép với Ukraine để thăm dò đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden.

Vụ việc trên mới chỉ là điểm khởi đầu cho một loạt rắc rối đang bủa vây nhà lãnh đạo Mỹ. Washington Post ngày 27-9 tiếp tục công bố những thông tin bất lợi với ông Donald Trump và lần này liên quan tới sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016.

Quốc hội Mỹ ngày 27-9 bắt đầu bước vào kỳ nghỉ kéo dài 2 tuần, song Chủ tịch Ủy ban tình báo Hạ viện Mỹ Adam Schiff cho biết, các thành viên của Ủy ban này sẽ không nghỉ ngơi, mà sẽ tiếp tục làm việc, sắp xếp các phiên điều trần, lắng nghe các nhân chứng hay soạn thảo các lệnh…

Quy trình luận tội Tổng thống Donald Trump sẽ trải qua nhiều bước và nhà lãnh đạo chỉ bị hạ bệ nếu Hạ viện lẫn Thượng viện thông qua. Hiến pháp Mỹ quy định, việc luận tội bắt đầu bằng cuộc điều tra của Quốc hội và nếu đủ bằng chứng, ủy ban điều tra sẽ soạn văn bản luận tội và đưa ra bỏ phiếu. Tổng thống bị tuyên có tội nếu hơn 50% nghị sĩ bỏ phiếu đồng ý tại Hạ viện và 2/3 số nghị sĩ tại Thượng viện. Tuy nhiên, việc đảng Cộng hòa đang giữ thế đa số ở Thượng viện khiến cho khả năng Tổng thống Donald Trump bị phế truất được đánh giá là khó xảy ra.

Vì vậy chưa rõ tác động của cuộc điều tra luận tội đối với cuộc đua vào Nhà Trắng vào năm tới. Tuy nhiên, đây được xem là cơ hội để đảng Dân chủ chuyển sang thế tấn công. Chẳng hạn như các ứng viên tiềm tàng giờ đây có thể tập trung vào lý do ông Trump không nên tiếp tục làm ông chủ Nhà Trắng sau những gì đã làm. Họ cũng có thể thuyết phục cử tri rằng đương kim tổng thống giờ đây đã trở thành một gánh nặng về an ninh quốc gia.

Còn ông Trump trước mắt, chiến dịch tranh cử của ông là đẩy mạnh nỗ lực đáp trả cuộc điều tra luận tội, như gửi email mời người ủng hộ quyên góp, đăng quảng cáo ủng hộ ông Trump trên mạng xã hội Facebook và tung video chỉ trích đảng Dân chủ chỉ tập trung vào chuyện luận tội tổng thống.

Theo các nhà phân tích, cuộc bầu cử năm 2020 đang trên đường trở thành một trong những sự kiện náo nhiệt và căng thẳng nhất lịch sử bất kể các ứng viên theo đuổi chiến lược gì.

NGUYỄN TẤN tổng hợp