Vẫn nhùng nhằng chuyện Brexit

Trong khi Thủ tướng Anh đề nghị gia hạn Brexit thì các bộ trưởng Anh vẫn khẳng định nước này sẽ rời “mái nhà chung châu Âu” vào ngày 31-10 tới.

Người dân Anh xuống đường ngày 19-10 với mong muốn bỏ phiếu lại về Brexit. Ảnh: REUTERS

Theo Bộ trưởng phụ trách điều phối kế hoạch Brexit không thỏa thuận Michael Gove, Anh có đầy đủ phương tiện và khả năng để rời Liên minh châu Âu vào ngày 31-10 tới. Ông Gove khẳng định, Chính phủ Anh gửi thư đề nghị trì hoãn Brexit theo yêu cầu của Quốc hội Anh, nhưng cơ quan lập pháp sẽ không thể thay đổi ý chí của thủ tướng, chính sách và sự kiên định của chính phủ về việc đưa Anh ra khỏi EU đúng thời hạn mà không trì hoãn thêm.

Tiến trình Anh ra khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) lại tiếp tục đối mặt với trắc trở, khi Quốc hội Anh hôm 19-10 đã trì hoãn quyết định liệu có ủng hộ cho thỏa thuận Brexit mới mà Thủ tướng Anh Boris Johnson vừa đạt với EU hay không. Với quyết định mới nhất tại Hạ viện, Thủ tướng Anh đã phải miễn cưỡng viết thư đề nghị châu Âu gia hạn Brexit thêm 3 tháng nhưng kèm theo đó là một lá thư nêu rõ đây không phải mong muốn của bản thân ông mà là yêu cầu “sai lầm” của Hạ viện.

Trong khi đó, nghị sĩ và các nhà ngoại giao châu Âu đã có những phản ứng không mấy tích cực trước việc Hạ viện Anh quyết định trì hoãn bỏ phiếu thỏa thuận Brexit mới, bởi lẽ không biết người Anh đang muốn gì.

Người đứng đầu nhóm nghị sĩ Bảo thủ tại Nghị viện châu Âu (EP) Manfred Weber cho rằng EU đã thể hiện sự kiên nhẫn và thiện chí để đưa ra một thỏa thuận cho tất cả. Giờ đây, EU đang đợi xem Chính phủ Anh sẽ quyết định làm gì trong những bước tiếp theo và “nói rõ cho EU biết những mong muốn của London”.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có lẽ là nhà lãnh đạo châu Âu có quan điểm cứng rắn và công khai nhất về vấn đề gia hạn Brexit. Ông Macron hôm 19-10 đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Anh, đề nghị nêu rõ lập trường của nước này về Brexit, đồng thời khẳng định sự trì hoãn Brexit sẽ không mang lại lợi ích cho bất cứ ai. Tổng thống Macron trước đó cũng đã từng lên tiếng không ủng hộ kéo dài Brexit sau hạn chót 31-10 tới. Trong khi đó, lãnh đạo Liên minh châu Âu, Ủy ban châu Âu (EC) đã hối thúc Chính phủ Anh nhanh chóng giải thích những bước đi tiếp theo về Brexit.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định, nếu Thủ tướng Johnson đề nghị gia hạn Brexit, có ít khả năng các nước EU sẽ từ chối. Một chuyên gia về Brexit tại Anh Anand Menon nhận định, các nước Liên minh châu Âu không muốn Brexit không thỏa thuận và chắc chắn họ cũng không muốn bị đổ lỗi là nguyên nhân của kịch bản không mong muốn này. Theo một số nguồn tin thân cận, EU có thể cấp “gia hạn kỹ thuật” trong một tháng - thay vì thời hạn 31-10 tới để Nghị viện Anh có thể phê duyệt thỏa thuận vừa đạt được với Liên minh châu Âu.

Trong khi các nước Liên minh châu Âu thảo luận biện pháp phản ứng thì chính trường Anh cũng sẽ có những thay đổi khó định đoán. Theo nghị sĩ Anh, chính phủ sẽ tìm cách tổ chức một cuộc bỏ phiếu khác cho thỏa thuận của ông Johnson vào ngày 21-10. Tuy nhiên, để tổ chức một cuộc bỏ phiếu như vậy cần nhận được sự cho phép của Chủ tịch Hạ viện John Bercow.

Người dân Anh cũng đã thể hiện mong muốn của mình khá rõ trong ngày Hạ viện Anh bỏ phiếu liên quan thỏa thuận mới. Ít nhất hàng trăm ngàn người đã xuống đường (có con số khác nói là 1 triệu người) ở thủ đô London đòi có cuộc trưng cầu ý dân lần hai về việc Anh rời EU.

Cụm từ trì hoãn Brexit không chỉ ám ảnh với Thủ tướng Boris Johnson mà còn đối với cả người dân Anh và cả Liên minh châu Âu. Tương lai nước Anh đang bị trì hoãn, trong khi châu Âu cũng bị cuốn vào mớ bòng bong Brexit vào thời điểm cần có những hoạch định quan trọng.

Sau hơn 3 năm tranh cãi căng thẳng về Brexit kể từ khi cuộc trưng cầu ý dân diễn ra, hiện vẫn chưa chắc chắn Brexit sẽ diễn ra theo cách thức nào và khi nào.

NGUYỄN TẤN tổng hợp