Bài 1: Nhiều mô hình hay

Theo Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội tỉnh, toàn tỉnh hiện đang quản lý 489 người sau cai nghiện ma túy. Để tạo điều kiện cho họ sớm tái hòa nhập cộng đồng, sống có ích cho gia đình và xã hội, một số địa phương đã thành lập mô hình nhằm hỗ trợ, tư vấn, tuyên truyền về tác hại của ma túy, tạo việc làm cho họ, thế nhưng tình trạng tái nghiện hiện còn ở mức cao.

Anh C. (đội nón kết) “đứng dậy” sau lầm lỗi.

Tư vấn, hỗ trợ

Được thành lập từ năm 2012, Câu lạc bộ (CLB) hỗ trợ, tư vấn tái hòa nhập cộng đồng cho người sau cai nghiện ma túy, ở phường Ngã Bảy, thị xã Ngã Bảy, đã và đang mang lại nhiều kết quả, giúp nhiều người sau cai nghiện có việc làm ổn định, nhận thức rõ tác hại của ma túy để từ đó tránh xa.

Đang cặm cụi hàn vòng sắt để làm máng ăn cho heo, ông H., ở khu vực 6, bộc bạch: “Với công việc này, sau khi trừ chi phí tôi lời khoảng 150.000 đồng/ngày. Tuy số tiền không nhiều nhưng tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì đó là công sức do mình làm ra”.

Gương mặt sạm nắng, hốc hác, ông H. cố tình bắt qua chuyện khác nhằm tránh nhắc đến quá khứ một thời lầm lỗi, suýt nữa đổ vỡ hạnh phúc gia đình. Gặng hỏi mãi ông H. mới kể. Cách đây khoảng 6 năm, ông nghiện ma túy, sau đó chuyển sang mua, bán chất cấm này. Lúc đó, gia đình nghèo khó, làm mướn có bao nhiêu tiền ông đều “nướng” hết vào ma túy, nhà lúc nào cũng xào xáo.

Rồi ông H. bị bắt và bị kết án 8 năm tù, được sự khoan hồng của Đảng và Nhà nước nên ra tù trước hạn. Sau khi ra tù, tưởng con đường hoàn lương của mình bị dập tắt bởi nhiều định kiến, kỳ thị, nhưng khi tham gia CLB và được các thành viên giúp đỡ, rồi tạo việc làm, cùng với sự an ủi, động viên của gia đình ông mới dần “đứng dậy”. Hiện cuộc sống gia đình tuy chưa khá giả, nhưng cũng làm ông mãn nguyện. “Nếu không tham gia CLB chắc chắn tôi khó cai nghiện được nói chi có được như ngày hôm nay. Tôi sẽ chí thú làm ăn để bù đắp những gì đã gây ra cho gia đình, đặc biệt sẽ không bao giờ vướng vào ma túy nữa”, ông H. cho biết. 

Khác với ông H., cách đây khoảng 5 năm, do tụ tập bạn bè, ăn chơi lêu lổng, háo thắng nên anh C., ở khu vực 6, phường Ngã Bảy, vướng vào “cái chết trắng”. Sau khi cai nghiện trở về, mọi người xa lánh, né tránh nên anh trầm cảm một thời gian dài. Khi tham gia CLB, anh C. dần lấy lại sự tự tin. Hiện ban ngày anh bán vải ở chợ, ban đêm bán giày dép ở chợ đêm Ngã Bảy, sau khi trừ chi phí cũng lời trên 200.000  đồng/ngày đêm. Anh C. cho biết: “Tham gia CLB, được chính quyền địa phương giáo dục, khuyên răn, tôi đã biết lỗi lầm của mình và quyết tâm làm lại cuộc đời. Tôi biết hoàn lương rất khó nhưng nếu quyết tâm thì mình sẽ làm được”.

Không chỉ có anh C., ông H. biết “quay đầu” sau lần “lạc lối” và có việc làm ổn định, mà trong CLB có khoảng 6 trường hợp hoàn lương. Chủ nhiệm CLB Trần Thị Sáng cho biết, CLB có trên 20 thành viên là những người trước đây từng vận chuyển, sử dụng, tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy. Để các thành viên sớm hòa nhập cộng đồng, hàng tháng, CLB sinh hoạt 1 lần, nội dung chủ yếu tuyên truyền cho các thành viên tuyệt đối “nói không với ma túy”, về cách lập thời gian biểu cụ thể để không có lúc nào rảnh nghĩ đến ma túy. Ngoài những giờ sinh hoạt, thành viên CLB thường đến gia đình người sau cai nghiện thăm hỏi, định hướng việc làm; phối hợp với gia đình và công an địa phương giáo dục, uốn nắn thanh niên tránh tụ tập, ăn chơi lêu lổng... “Thành công lớn nhất của chúng tôi là nhiều người đã nhận thức được tác hại của ma túy, thấy sai của mình mà sớm xa lánh. Đặc biệt, từ ý chí quyết tâm, nhiều trường hợp đã hoàn lương, có việc làm ổn định, trở nên giàu có”, bà Sáng nhấn mạnh.  

Đội hoạt động tình nguyện

Theo ông Lê Phong, Trưởng Công an xã Tân Long, huyện Phụng Hiệp, hiện tại xã quản lý 30 người sau cai nghiện ma túy. Việc thành lập Đội hoạt động tình nguyện với mục đích tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu của những người sau cai nghiện để có biện pháp giúp đỡ, giáo dục. Để đội hoạt động hiệu quả, Ban chỉ đạo đội (chủ yếu là người của các ban, ngành ở xã) trực tiếp xuống tận nhà những người sau cai nghiện để tuyên truyền về tác hại của ma túy; phân công mỗi thành viên của đội phụ trách quản lý từ 3-4 người sau cai nghiện để thăm hỏi, nắm rõ sinh hoạt của họ.

Cách đây khoảng 3 năm, anh K., ở ấp Thạnh Lợi A2, vướng vào ma túy. “Không phải ai nghiện ma túy cũng là người xấu, bởi con người cũng có những lúc lầm lỡ, họ cần được quan tâm, giúp đỡ để cai nghiện hơn là xa lánh. Nếu nghiện thì không chỉ bản thân họ khổ mà còn kéo theo nỗi khổ của bao nhiêu người khác, ảnh hưởng đến xã hội”, anh K. tâm sự.

Được gia đình, người thân, chính quyền địa phương vận động, giáo dục nên anh K. thoát khỏi ma túy. Cách đây khoảng 1 năm, anh mở quán nước giải khát để kiếm thêm thu nhập phụ giúp gia đình, trừ chi phí anh lời gần 200.000 đồng/ngày. “Nếu không được sự quan tâm, giúp đỡ, động viên của gia đình và chính quyền địa phương, tôi không biết có thoát khỏi “cái chết trắng” hay không? Tôi sẽ thường xuyên tuyên truyền cho con cháu không nên thử ma túy dù chỉ một lần”, anh K. nói.

Đội hoạt động tình nguyện thời gian qua đã giúp nhiều người sau cai nghiện ở xã Tân Long có việc làm ổn định như bán quán nước giải khát, làm lò bánh mì, làm thợ hồ, chạy xe ôm… và tất cả đều “nói không với ma túy”. Ông Phong nhấn mạnh: “Với những người hoàn lương thành công, chúng tôi đề xuất với lãnh đạo xã chọn họ vào làm việc trong tổ nhân dân tự quản ở địa phương để góp phần giữ gìn an ninh trật tự địa bàn”.

Theo ông Võ Văn Tư, Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội tỉnh, hiện toàn tỉnh có vài mô hình quản lý người sau cai nghiện hoạt động hiệu quả. Trước mắt, các tổ chức, đoàn thể, chính quyền cần duy trì và phát huy hơn nữa hiệu quả hoạt động những mô hình này, tạo tâm lý gần gũi, giúp đỡ trong lao động, sản xuất đối với người sau cai nghiện. 

Bài, ảnh: NHẬT TÂN

Bài 2: Nghiện rồi cai, cai lại nghiện