Lá chuối vào mùa

Thời điểm cuối năm, ai cũng tất bật chuẩn bị tết nhứt thì những người bán lá chuối cũng bận rộn hơn. Mỗi năm, dịp tết là đợt làm ăn được nhất...

Tranh thủ lúc sáng sớm, bà Trần Thị Dứt đi rọc lá chuối để kịp giao cho khách.

Rọc lá chuối dường như là công việc hết sức bình thường, nhưng đối với nhiều người đó là cái nghề mưu sinh đang nuôi sống gia đình. Mấy năm nay, hình ảnh về người phụ nữ ngày ngày bơi chiếc xuồng nhỏ đi rọc lá chuối, cùng cái lưỡi hái bên những xấp lá chuối xanh tươi còn đọng nguyên mủ đã không còn xa lại với người dân ở khu vực 1, phường V, thành phố Vị Thanh. Gia đình thuộc diện hộ nghèo, lại phải nuôi thêm hai đứa cháu nhỏ, nên đối với bà Trần Thị Dứt, rọc lá chuối bán là công việc chính. Bà Dứt tâm sự: “Mùa này, mấy bữa tui mới đi rọc lá chuối một lần, chứ ít bữa gần tết là không có thời gian nghỉ đâu. Lá chuối giờ khó kiếm lắm tại mùa này chuối dễ bị ngập nước, không thôi cũng bị sùng nên chuối rất dễ chết. Gia đình tui không có ruộng đất gì, nên đâu có trồng chuối lấy lá bán, chủ yếu là tui đi xin của bà con quanh đây. Nhiều bữa ở xung quanh đây không có lá chuối, tui phải bơi xuồng vô tận mấy vườn trong ruộng để kiếm. Rọc lá chuối này cũng nguy hiểm lắm, có khi đi mà gặp trời mưa là dễ bị con này con kia cắn dữ lắm. Nhằm bữa rọc xong lá chuối đi về gặp trời mưa bị chìm xuồng tưởng đâu là chết không à”.

Công việc rọc lá chuối cũng khá đơn giản, thay vì dùng dao, những người chuyên rọc lá chuối sẽ dùng lưỡi hái để cắt cả tàu chuối. Sau đó, sẽ rọc lấy phần lá để bán, còn phần cọng chuối có thể được tận dụng làm dây buộc. Tuy chuối có thể trồng được quanh năm, nhưng không phải lúc nào lá chuối cũng có đủ để bán. Nếu bình thường, lá chuối được bán với giá từ 3.000-4.000 đồng/kg, thì vào những dịp gần lễ tết, lá chuối sẽ có giá cao hơn từ 6.000-7.000 đồng/kg. Bà Trương Tuyết Phương đang buôn bán tại khu vực chợ nông thôn thành phố Vị Thanh, cho biết: “Ở đây, tui chủ yếu bán rau cải, chuối chín thôi, còn lá chuối khi nào có khách dặn mua mới rọc ra bán. Tại thường lá chuối không phải như các loại khác, chỉ có mấy người gói bánh tét, bánh ít mới mua thôi. Bình thường người ta mua cũng chỉ dặn khoảng 5-7kg. Mùa nào kiếm lá chuối dễ, tui bán khoảng 5.000 đồng/kg, còn bữa nào khó kiếm thì giá cao hơn chút đỉnh. Đặc biệt, mùa gần tết người ta gói bánh nhiều nên đặt lá chuối cũng nhiều. Tuy nhiên lúc đó, lá chuối lại khó kiếm lắm vì thời tiết gió nhiều, lá dễ bị rách nên có cũng không bán được”.

Nếu trước đây, chuối được bà con nông dân trồng rất phổ biến và chủ yếu để lấy trái ăn trong gia đình hoặc bán chuối nải, thì hiện nay, bắp chuối, chuối trái, đến chuối cây non để làm gỏi và cả lá chuối vẫn có thể bán được, nhưng diện tích trồng chuối đã giảm rất nhiều. Cũng tận dụng những khoảng đất trống còn lại ở nhà, để trồng chuối nhằm kiếm thêm thu nhập bà Nguyễn Thị Bé Tư, ở xã Vị Trung, huyện Vị Thủy, chia sẻ: “Hồi trước, đất của nhà tui trồng chuối tốt lắm, nhưng lúc đó trồng chủ yếu để ăn trong nhà chứ đâu có bán buôn được gì. Mấy năm nay, bắp chuối, chuối nải, lá chuối cũng được người ta hỏi mua nhiều, nhưng đất trồng không tốt nữa nên đâu có nhiều để bán. Đa phần, lá chuối tui bỏ mối cho mấy người chuyên gói bánh bán. Chuối cũng có nhiều loại, nhưng chỉ có lá chuối xiêm mới bán được thôi. Thường khoảng 5 ngày hay khi nào có khách dặn tui mới rọc lá chuối bán. Vì rọc lá nhiều quá, chuối sẽ bị mất sức bắp chuối và trái chuối sẽ không tốt. Giờ để chuẩn bị lá chuối bán tết, tui mới trồng thêm ít chuối con nữa. Chắc năm nay, đủ lá bán chứ không như mọi năm, nhiều người mua quá lại phải đi xin của mấy người trong xóm nữa”.

Là gia đình có hơn chục năm theo nghề gói bánh tét, nên bao nhiêu đất vườn hay bờ mẫu ruộng ở nhà, bà Lê Thị Tám, ở phường V, thành phố Vị Thanh, cũng tận dụng để trồng chuối lấy lá gói bánh bán. Bà Tám nói: “Nhà tôi, hồi trước còn trồng xen cây ăn trái với chuối, chứ giờ là chuyển sang trồng chuối hết rồi để lấy lá. Do gia đình chủ yếu sống bằng nghề gói bánh tét, bánh ít nên lá chuối ngày nào cũng cần. Ở nhà trồng hết khu vườn chuối gần 1 công đất, nhưng lá chuối cũng không đủ gói bánh nên tui cũng phải dặn mua thêm ở mấy vườn khác nữa. Lá chuối thấy vậy chứ khó mua lắm không phải lúc nào cũng có. Thường lá chuối để gói bánh không được quá già cũng không quá non vậy bánh gói mới ngon và đẹp được”…

Lá chuối tuy không hiếm hay “sang chảnh”, nhưng nhờ nó mà những đòn bánh tét, cái bánh ít thêm đậm đà hương vị quê nhà hơn. Rồi cũng nhờ những xấp lá chuối đó, nhiều bữa cơm gia đình của những người theo nghề rọc lá chuối sẽ sung túc và đầm ấm hơn…

Bài, ảnh: AN NHIÊN