Chủ động ứng phó hạn mặn trước, trong và sau tết

Trao đổi với phóng viên Báo Hậu Giang về dự báo tình hình hạn, mặn trong tháng 1 và 2 tới, đồng thời triển khai các giải pháp ứng phó từ Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) tỉnh, ông Trần Thanh Toàn (ảnh), Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh, cho biết:

- Theo dự báo của cơ quan chuyên môn, nguồn nước mùa khô năm 2020-2021 sẽ ở mức thấp ngay từ đầu mùa và xâm nhập mặn bất thường có thể xảy ra sớm ngay từ tháng 1 và kéo dài tới tháng 5. Trong đó, nước mặn có thể xảy ra những biến động bất thường ở bất cứ thời điểm nào theo vận hành thủy điện và các thời tiết cực đoan, triều cường, gió chướng. Đặc biệt, thông tin từ Website của Ủy hội sông Mê Kông quốc tế và Bangkok (Reuters), Trung Quốc sẽ giảm xả nước từ thủy điện xuống hạ lưu từ ngày 5-1 đến ngày 24-1-2021 để bảo trì lưới điện. Lúc này, lưu lượng nước xả ra từ thủy điện Cảnh Hồng xuống hạ lưu chỉ còn khoảng 1.000m3/s, giảm 904m3/s so với trước đó. Đây được xem là yếu tố bất lợi cho sản xuất trên đồng bằng, nhất là tại các tỉnh vùng ĐBSCL khi lưu vực sông Mekong đang ở thời kỳ mùa khô 2020-2021 nên lượng nước đang giảm rất nhanh. Chính 2 yếu tố trên sẽ dẫn đến tình hình hạn hán và xâm nhập mặn diễn ra gay gắt tại các tỉnh vùng ĐBSCL trong thời gian tới đây. Dự báo, tình hình xâm nhập mặn tại các tỉnh vùng ĐBSCL bắt đầu từ tháng 1 này và tiếp tục tăng dần ở các tháng tiếp theo.

Trước việc Trung Quốc giảm xả nước từ thủy điện xuống hạ lưu trong tháng 1 này thì dự báo tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh như thế nào, thưa ông ?

- Thông tin từ Đài Khí tượng Thủy văn của tỉnh, mực nước và lưu lượng dòng chảy từ sông Hậu vào địa bàn tỉnh đang giảm nhanh, nhất là từ cuối tháng 1 này. Do đó, nước mặn theo triều biển Tây vào sông Cái Lớn sẽ bắt đầu tăng nhanh và ảnh hưởng tới một số vùng của huyện Long Mỹ và thành phố Vị Thanh khi tiếp giáp với tỉnh Kiên Giang, Bạc Liêu. Cụ thể, dự báo độ mặn cao nhất từ ngày 18 - 24/1 tại một số điểm chính trên địa bàn huyện Long Mỹ như: Cống 3 Cô sẽ đạt mức 3,6‰, nhà thờ Tân Phú 3,2‰, UBND xã Lương Nghĩa 2,7‰, ấp Xẻo Quao 1,5‰, ngã ba Nước Trong 1,8‰, đầu kênh Mười Thước 1,2‰, UBND xã Vĩnh Viễn A 0,3‰; còn tại thành phố Vị Thanh: cống Kênh Lầu 1,2‰, phà Hỏa Tiến 1,6‰.

lĐiều quan ngại về tình hình xâm nhập mặn tới đây là gì, thưa ông ? 

- Việc giảm xả nước từ thủy điện của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh vùng ĐBSCL (trong đó có Hậu Giang) vào cuối tháng 1 và đầu tháng 2 tới; đây là thời điểm đúng vào kỳ cả nước chuẩn bị kết thúc năm Canh Tý và đón mừng xuân Tân Sửu. Trong đó, thời kỳ ảnh hưởng lớn nhất của xâm nhập mặn đúng vào những ngày nghỉ Tết cổ truyền (từ ngày 8/2 - 16/2 tới). Vào thời điểm này, độ mặn hơn 4‰ có thể xâm nhập vào sâu trên nhiều tuyến sông chính, trong đó nước mặn có thể lấn sâu vào nội đồng cách cửa sông Cửu Long từ 48-70km và 75-90km trên sông Vàm Cỏ.

Trước tình hình trên, Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đã có kế hoạch ứng phó như thế nào, thưa ông ?

- Để các đơn vị có liên quan và địa phương trong tỉnh chủ động, Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh vừa ban hành công văn về việc triển khai công tác phòng, chống xâm nhập mặn trước, trong và sau Tết Tân Sửu trên địa bàn tỉnh. Trước tiên, Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với Đài Khí tượng Thủy văn của tỉnh trong việc theo dõi dự báo, cảnh báo tình hình xâm nhập mặn và theo dõi độ mặn tại các cửa sông chính nhằm kiểm soát tốt trước khi nước mặn xâm nhập từ biển Đông và biển Tây vào địa bàn tỉnh, nhất là thời điểm trước, trong và sau tết. Ngoài ra, Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh còn khai thác hiệu quả số liệu từ 10 trạm đo mặn tự động trên địa bàn thành phố Vị Thanh, thị xã Long Mỹ, huyện Long Mỹ và huyện Châu Thành để cung cấp đầy đủ thông tin độ mặn vào từng thời điểm cho người dân biết, từ đó có giải pháp ứng phó, giảm bớt thiệt hại. Bên cạnh đó, Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đề nghị cơ quan chức năng của tỉnh thực hiện tốt công tác quản lý, khai thác, vận hành các công trình thủy lợi, nạo vét bùn bồi lắng tại các cửa cống nhằm đảm bảo ngăn mặn, trữ ngọt triệt để và sử dụng nước có hiệu quả trong thời gian trước, trong và sau tết.

Cán bộ kiểm tra độ mặn ngoài sông chính để sớm phát hiện nước mặn xâm nhập và có giải pháp ứng phó hiệu quả.

Đối với các địa phương trong tỉnh, Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đề nghị sớm ban hành kế hoạch về phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn trước, trong và sau tết trên địa bàn mình phụ trách; trong đó cần xác định từng khu vực có khả năng bị ảnh hưởng thì triển khai các giải pháp phù hợp với điều kiện cụ thể nhằm chủ động ngăn mặn, trữ ngọt. Mặt khác, thường xuyên cử cán bộ đi kiểm tra độ mặn ngoài sông chính. Khi độ mặn đo được 1,5‰ thì tiến hành vận hành các cống, đập cải tiến có sẵn, đắp đập thời vụ tại các đầu kênh để ngăn mặn, trữ ngọt, bảo vệ sản xuất, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại; cố gắng thực hiện mọi giải pháp để người dân không bị thiếu nước sinh hoạt, không sử dụng nước không hợp vệ sinh dẫn tới bùng phát dịch bệnh...

Xin cảm ơn ông !

HỮU PHƯỚC thực hiện