Xét xử khách quan, đúng người, đúng tội

Năm 2024, tình hình tội phạm, các tranh chấp dân sự và khiếu kiện hành chính diễn biến phức tạp, cùng với yêu cầu cải cách tư pháp đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống tòa án nhân dân (TAND). Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, ngành đã đạt được những thành tích đáng ghi nhận.

Tòa án tỉnh xét xử vụ Dương Hoàng Liệt và các đồng phạm về tội giết người được dư luận xã hội quan tâm.

Năm 2024, TAND hai cấp tỉnh thụ lý 8.033 vụ án các loại, đã giải quyết 7.465 vụ. Tỷ lệ giải quyết các loại án của tòa đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, chất lượng xét xử án được duy trì và có nhiều chuyển biến tích cực.

Xét xử kịp thời nhiều vụ án dư luận quan tâm

Năm 2024, công tác xét xử các vụ án hình sự của tòa án hai cấp cơ bản đảm bảo đúng pháp luật. Quá trình xét xử, tòa đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp nên hầu hết các vụ án được đưa ra xét xử kịp thời, trong hạn luật định. Tỷ lệ giải quyết án hình sự của TAND hai cấp đều đạt cao, vượt chỉ tiêu đề ra, một số đơn vị có tỷ lệ giải quyết đạt 100%.

Trong năm, nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận xã hội quan tâm được ngành đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đáp ứng yêu cầu chính trị của địa phương. Cụ thể như, vụ Bùi Đình Hiển lừa đảo chiếm đoạt tài sản; vụ Trần Thẩm Lin làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả; vụ Dương Hoàng Liệt và các đồng phạm về tội giết người, vụ vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại CDC Hậu Giang,… 

Theo ông Phạm Hoàng Lâm, Phó Chánh án TAND tỉnh, hình phạt mà tòa áp dụng đối với các bị cáo đều đảm bảo nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi phạm tội, đáp ứng yêu cầu của công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trong số các vụ án đã giải quyết, tòa án đã phối hợp với cơ quan điều tra, viện kiểm sát xác định 68 vụ án trọng điểm để thực hiện điều tra, truy tố, xét xử nhanh nhằm phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Bên cạnh đó, năm 2024 cũng là năm số lượng các vụ việc dân sự được tòa án hai cấp thụ lý, giải quyết tiếp tục gia tăng so với năm 2023 (giải quyết 6.412/6.969vụ), trong đó phần lớn là tranh chấp có liên quan đến lĩnh vực đất đai, tài sản khá phức tạp. Vì thế, ngành tập trung cao độ cho việc giải quyết, xét xử các vụ án dân sự, chủ động đề ra nhiều giải pháp để giải quyết các vụ việc trong thời hạn luật định.

Chú trọng đối thoại, xét xử trực tuyến 

Năm 2024, lượng đơn khởi kiện vụ án hành chính gửi đến tòa án hai cấp tăng khoảng 30%, trong đó chủ yếu là khiếu kiện liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. 

Đến nay, tòa án hai cấp đã thụ lý 68 vụ án hành chính và tiến hành giải quyết theo 67 vụ. Quá trình giải quyết án hành chính, công tác đối thoại được ngành đặc biệt quan tâm, qua đó, nhiều vụ việc đương sự tự nguyện rút đơn sau khi tiến hành đối thoại, hòa giải.

Theo ông Dương Quốc Tuấn, Phó Chánh án TAND tỉnh, thời gian qua tòa án hai cấp đã triển khai thực hiện nghiêm việc tổ chức phiên tòa xét xử theo tinh thần cải cách tư pháp, đẩy mạnh tranh tụng, bảo đảm thực hiện đúng các nguyên tắc cơ bản và các quy định của pháp luật về tố tụng có liên quan.

“Năm qua, chúng tôi đã triển khai xét xử thành công 85 phiên tòa trực tuyến theo yêu cầu của TAND tối cao, trong đó có 1 phiên tòa xét xử trực tuyến đến 19 tỉnh, thành và 7 phiên tòa xét xử trực tuyến rút kinh nghiệm đến hai cấp”, ông Tuấn cho biết.

Quá trình giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động, ngành cũng rất chú trọng công tác hòa giải, hướng cho các đương sự tự thỏa thuận. Trong năm, TAND các huyện, thị xã, thành phố đã hòa giải thành công 2.906 vụ, việc, đạt tỷ lệ 57,56% trong tổng số các loại án dân sự, hôn nhân và gia đình đã giải quyết, từ đó đã hạn chế được việc phải mở phiên tòa xét xử và giữ được mối đoàn kết trong Nhân dân.

Tuy nhiên, theo đánh giá của TAND tỉnh, việc xét xử của TAND hai cấp tỉnh vẫn còn mặt tồn tại, trong đó, một số vụ án phức tạp, nhất là những vụ án có yếu tố nước ngoài giải quyết còn chậm, chưa kịp thời do phải mất thời gian thực hiện ủy thác tư pháp; số vụ án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán và hội đồng xét xử vẫn còn;… 

Theo ông Trương Đình Nghệ, Chánh án TAND tỉnh, trong năm 2025, dự báo tình hình tội phạm vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, có khả năng phát sinh nhiều loại tội phạm mới, các tranh chấp dân sự sẽ tiếp tục gia tăng về số lượng và tính chất. Do đó, để đảm bảo cho hoạt động xét xử đạt hiệu quả, TAND hai cấp sẽ tập trung nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, đặc biệt là đội ngũ thẩm phán, thư ký và hội thẩm nhân dân. Tập trung đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án đúng hạn luật định, đảm bảo các phán quyết của tòa chính xác, nghiêm minh, đúng pháp luật, bảo đảm công lý, quyền con người, quyền công dân để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chính trị được giao. 

B.B