Nga và Thổ Nhĩ Kỳ quyết tâm tiêu diệt khủng bố

Trái với suy đoán của giới quan sát, sau vụ ám sát Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ căng thẳng giữa Ankara và Matxcơva sẽ gia tăng nhưng những động thái gần đây của hai nước cho thấy quan hệ của họ hoàn toàn khác hẳn.

Đại sứ Nga nằm trên sàn sau khi trúng đạn của hung thủ. Ảnh: AFP

Động thái thiện chí đầu tiên là cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ 6 người có liên quan tới hung thủ vụ ám sát Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ Andrey Karlov xảy ra hôm 19-12. Trong 6 người bị bắt giữ có 5 người là người nhà của hung thủ bao gồm cha, mẹ, chị gái và hai người họ hàng khác tại tỉnh Aydin ở phía Tây Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài ra, bạn cùng phòng của tên này ở thủ đô Ankara cũng bị bắt giữ. Tiếp theo đó là việc Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho phép các nhà điều tra Nga, trong đó có cả các nhân viên tình báo vào nước này để điều tra vụ ám sát Đại sứ Nga. Điều này cho thấy, quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không vì vụ việc trên mà nổi sóng trở lại. Theo đó, Đội điều tra đặc biệt của Nga gồm 18 thành viên đã có mặt tại thủ đô Ankara để phối hợp với các lực lượng chức năng Thổ Nhĩ Kỳ điều tra vụ việc này.

Vụ ám sát Đại sứ Nga là một hành vi khiêu khích được xem là hành động hòng phá hoại tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, nhất là khi nó lại xảy ra tại triển lãm “Nước Nga trong mắt Thổ Nhĩ Kỳ”, một sự kiện được kỳ vọng sẽ hàn gắn hữu nghị giữa hai nước. Thực tế là hơn một năm qua, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã gia tăng căng thẳng và có những hành động thù địch liên quan đến những bất đồng trong chính sách ngoại giao về cuộc xung đột ở Syria. Hồi tháng 11-2015, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn hạ máy bay ném bom Su-24 của Nga trên biên giới với Syria. Đáp trả vụ việc này, Matxcơva đã cấm vận nhiều hàng hóa của Ankara, khiến xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Nga giảm 737 triệu USD. Bên cạnh đó, dự án đường ống khí đốt Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ, vốn là một phần trong hợp tác “đối tác chiến lược” của hai nước, đã bị đình trệ. Tình hình kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đã không được cải thiện cho đến khi ông Erdogan đưa ra lời xin lỗi vào tháng 6-2016. Gần đây, một vụ đánh bom tại trung tâm Thổ Nhĩ Kỳ khiến 13 binh sĩ thiệt mạng và 55 người bị thương. Trước đó, hai quả bom khác phát nổ tại Istanbul khiến 39 người thiệt mạng và 154 người bị thương. Những vụ khủng bố trên đều do một nhóm người Kurd thực hiện. Ankara cho rằng, vụ việc trên nhiều khả năng do Nga giật dây nhằm chống lại Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ nên càng làm gia tăng căng thẳng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Vụ ám sát Đại sứ Nga tại Ankara chính là “giọt nước làm tràn ly” của những mâu thuẫn trên. Nếu điều này xảy ra sẽ đúng với ý đồ chia rẽ quan hệ hai nước của bọn khủng bố. Tuy nhiên, kết quả quan hệ ngoại giao gần đây giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ hoàn toàn ngược lại với những toan tính chia rẽ của bọn khủng bố.

Có nhiều giả thuyết về mục đích của vụ ám sát trên như: khoét sâu thêm sự chia rẽ giữa Ankara và Matxcơva, động thái trả đũa của ông Erdogan nhằm vào Nga để Matxcơva truy đuổi phe đối lập nhiều hơn… Tuy nhiên, giả thuyết thực tế nhất là mục tiêu của kẻ khủng bố chính là ông Erdogan. Vụ giết hại Đại sứ Nga ngay tại thủ đô Ankara sẽ làm phơi bày những điểm yếu của chính quyền Thổ Nhĩ Kỹ, buộc ông Erdogan phải có biện pháp siết chặt kỷ luật tại quốc gia này. Mặt khác, vụ việc trên dễ gây nên phản kháng của người dân, làm mất uy tín của Ankara trong mắt của người Nga cũng như trên toàn thế giới. 

Tuy nhiên, cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan gần đây đều có phát biểu khẳng định, những mưu toan muốn lợi dụng vụ ám sát Đại sứ Nga hòng phá hoại mối quan hệ giữa hai nước sẽ không thể thực hiện được, mà trái lại, hành động khiêu khích này khiến Nga và Thổ Nhĩ Kỳ càng quyết tâm phối hợp đặc biệt trong cuộc chiến chống khủng bố.

Giới quan sát cho rằng, không chỉ âm mưu gia tăng căng thẳng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ từ vụ ám sát Đại sứ Nga tại Ankara của bọn khủng bố hoàn toàn bị phá sản mà đây còn là động lực để Ankara và Matxcơva quyết tâm phối hợp chặt chẽ hơn nhằm gia tăng sức mạnh để tiêu diệt lực lượng khủng bố.

HN tổng hợp