Chủ động ứng phó với hạn mặn

Thứ Năm, ngày 09/11/2023 | 18:09

Theo Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia thì mùa mưa sẽ kết thúc sớm vào giữa tháng 11. Kèm theo đó là hạn, mặn xuất hiện vào tháng 12, sớm hơn trung bình nhiều năm một tháng. Hiện, các địa phương khẩn trương ứng phó không để ảnh hưởng sản xuất và thiếu nước ngọt sinh hoạt...

Nông dân Hậu Giang cày vùi rơm rạ chủ động xuống giống vụ Đông xuân để né hạn mặn về sớm. Ảnh: H.THU

Sản xuất sớm, tránh thiệt hại

Mấy ngày nay, vợ chồng anh Lâm Văn Hiệp, ở xã Thạnh Lộc, huyện Giồng Riềng (tỉnh Kiên Giang) đã vệ sinh xong 25 công ruộng và sẵn sàng gieo sạ lúa Đông xuân 2023-2024 khi nước lũ bắt đầu rút. Anh cho biết năm nay lúa được giá cao, trong đó vụ Thu đông vừa rồi bà con bán tới 8.200-9.000 đồng/kg, cao kỷ lục từ trước đến nay nên nhà nào cũng phấn khởi vì thu lời nhiều. “Lúa được giá và dễ tiêu thụ do đó nông dân quan tâm đầu tư hơn. Vì vậy, khi nghe chính quyền địa phương thông báo vụ Đông xuân sẽ xuống giống sớm vào giữa tháng 11 nhằm né hạn, mặn và đảm bảo năng suất cao thì bà con đồng tình ngay”, anh Hiệp bộc bạch.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang, vụ Đông xuân tới sẽ sản xuất 281.000ha, sản lượng ước đạt hơn 2,3 triệu tấn (cao nhất cả nước); do địa bàn của tỉnh có nhiều vùng khác nhau (như ngập lũ không sâu, ngập lũ sâu - nước rút chậm, vùng ven biển…) nên việc sản xuất được tính toán hợp lý vừa để né hạn mặn, vừa né rầy nâu và phải hiệu quả cao. Cụ thể, tỉnh sẽ áp dụng đồng bộ cơ giới hóa trong sản xuất nhằm rút ngắn thời gian gieo sạ; đồng thời triển khai các giải pháp thủy lợi phòng chống hạn mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô vào cuối năm 2023, đầu năm 2024...

Qua thống kê sơ bộ, tỉnh Hậu Giang có khoảng 12.000ha đến 16.000ha vụ lúa Đông xuân và vụ lúa Hè thu có khả năng bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn. Cụ thể, xâm nhập mặn ảnh hưởng từ biển Tây chủ yếu huyện Long Mỹ, thị xã Long Mỹ, thành phố Vị Thanh, một phần huyện Vị Thủy và một phần huyện Phụng Hiệp; có khoảng 18.500ha cây ăn trái có khả năng bị ảnh xâm nhập mặn từ triều biển Đông chủ yếu huyện Châu Thành, thành phố Ngã Bảy và một phần huyện Phụng Hiệp.

Ông Ngô Minh Long, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang cho biết, từ đầu tháng 10 ngành đã đưa ra khung lịch xuống giống vụ lúa Đông xuân 2023-2024. Theo đó, thời điểm xuống giống đợt 1 từ ngày 21 đến 27-11-2023, đối với các khu vực có đê bao khép kín và hệ thống bơm thoát nước hoàn chỉnh nhằm đảm bảo tránh được ảnh hưởng của triều cường vào các tháng cuối năm và các vùng có nguy cơ xâm nhập mặn để hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của hạn, mặn, thiếu nước tưới ở cuối vụ lúa. Đợt 2 từ ngày 19 đến 25-12-2023 đối với trà lúa Đông xuân chính vụ trên địa bàn tỉnh. Đợt 3 từ ngày 17 đến 23-1-2024, đối với vùng trũng thấp, nước lũ rút chậm hàng năm gieo sạ trễ.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang cho biết, đây là lịch thời vụ đề xuất chung cho cả tỉnh, tùy theo tình hình rầy nâu di trú và thời tiết, thủy văn, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện, Phòng Kinh tế thị xã, thành phố xây dựng lịch xuống giống riêng cho đơn vị phù hợp với thực tiễn sản xuất của địa phương theo nguyên tắc “né rầy”, né hạn mặn.

Là địa phương thường xuyên chịu tác động của hạn, mặn về sớm khiến hàng chục ngàn héc-ta lúa và cây ăn trái bị ảnh hưởng nặng mỗi khi tới mùa khô. Tuy nhiên, năm nay tỉnh Tiền Giang đã chủ động nhiều giải pháp thích ứng phù hợp. Theo đó, trong 44.760ha lúa Đông xuân sẽ được xuống giống đồng loạt từ đầu tháng 11 đến cuối tháng 12. Tỉnh khuyến cáo nông dân đẩy mạnh sử dụng giống lúa thơm và lúa chất lượng cao, có khả năng chịu hạn, mặn tốt. Bên cạnh đó, chuyển đổi gần 830ha lúa ở nơi thiếu nước tưới sang trồng các loại cây khác phù hợp hơn. Ngành nông nghiệp cũng sẽ tập huấn cho người dân các biện pháp chăm sóc cây trồng vào mùa hạn, mặn; khuyến cáo tăng cường sử dụng phân hữu cơ, trung vi lượng để tăng khả năng chống chịu của cây trồng; áp dụng biện pháp tưới nước tiết kiệm vào mùa khô…

Chỉ chúng tôi cánh đồng lúa rộng khoảng 1.000ha, ông Nguyễn Văn Đời, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Bình Thành (huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp) cho hay, những năm qua HTX tích cực đầu tư máy móc, trạm bơm… Do đó, giữa tháng 11-2023, chúng tôi sẽ bơm nước toàn bộ cánh đồng và gieo sạ đồng loạt chỉ 2-3 ngày là xong hết. Ngoài việc chủ động sản xuất sớm để tránh hạn hán có thể làm ảnh hưởng, thì hầu hết bà con xã viên đều chọn giống lúa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu và liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ. Chúng tôi chủ động thích ứng với diễn biến bất thường của thời tiết để có thể “trúng mùa - trúng giá”. 

Hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé phát huy tốt điều tiết nguồn nước mặn, lợ và ngọt cho 384.000ha đất tự nhiên ở Kiên Giang, Hậu Giang, Cà Mau và Bạc Liêu. Ảnh: H.TÂN

Giải pháp “đường dài” căn cơ

Theo nhận định của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, tháng 10 và tháng 11-2023, tổng lượng mưa trong vùng ở mức thấp từ 10-20% so trung bình nhiều năm; trong khi tổng lượng dòng chảy từ thượng lưu sông Mekong về hạ lưu ĐBSCL năm nay cũng thấp 10-20%. El Nino có khả năng kéo dài cho đến những tháng đầu năm 2024 với xác suất khoảng từ 80-90%. Dự báo xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024 sẽ xuất hiện sớm và sâu hơn, một số thời điểm tương đương năm 2015-2016 và năm 2019-2020.

Lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang cho hay, đang kiểm tra các công trình ngăn mặn, củng cố hệ thống đê bao, đắp thêm các đập ngăn mặn, trữ ngọt; phối hợp với tỉnh Long An vận hành công trình kiểm soát mặn triệt để từ hướng sông Vàm Cỏ Tây. Ngoài ra, nhiều kỹ sư và công nhân của Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 10 (Bộ NN&PTNT) đang đẩy nhanh tiến độ thi công cống Nguyễn Tấn Thành - dự án ngăn mặn và điều tiết nguồn nước quan trọng, với kinh phí đầu tư khoảng 500 tỉ đồng, đây là công trình căn cơ, lâu dài. Dự kiến cống này sẽ lắp đặt cửa vận hành tạm thời vào tháng 2-2024 để ngăn mặn, trữ ngọt nhằm đảm bảo nguồn nước sinh hoạt, sản xuất cho người dân 2 tỉnh Tiền Giang và Long An.

Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang đã chỉ đạo Chi cục Thủy lợi chủ động vận hành sớm 55 cống ven biển Rạch Giá - Kiên Lương và ven sông Cái Bé, cùng 35 cống của dự án thủy lợi Ô Môn - Xà No, 17 cống ở vùng U Minh Thượng; đồng thời chủ động đắp 37 đập đất ở các nơi chưa hoàn thiện cống ngăn mặn thuộc các huyện An Biên, An Minh và Giang Thành nhằm kiểm soát tốt nguồn nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và nước sinh hoạt cho người dân. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá tác động và hiệu quả ban đầu của hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé (vốn đầu tư 3.300 tỉ đồng, được khánh thành tháng 3-2022 nhằm điều tiết nguồn nước mặn, lợ và ngọt cho 384.000ha đất tự nhiên ở Kiên Giang, Hậu Giang, Cà Mau và Bạc Liêu). Kết quả vận hành cống Cái Lớn - Cái Bé đã giúp các mô hình sản xuất trước đó vẫn ổn định và phát huy hiệu quả so với sản xuất độc canh; trong đó một số mô hình tiêu biểu đã mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 6,8 triệu đồng đến 71 triệu đồng/ha so với sản xuất thông thường. Theo Bộ NN&PTNT, trước diễn biến thời tiết cực đoan và hạn, mặn ngày càng phức tạp thì chính các công trình thủy lợi trọng điểm của vùng như cống Cái Lớn - Cái Bé đã phát huy tác dụng rất tốt trong chuyển đổi tư duy sản xuất, thích ứng biến đổi khí hậu…

Cần thấy rằng, trong mùa khô năm 2015-2016, có 10 tỉnh, thành ở ĐBSCL phải công bố thiên tai do hạn, mặn gây ra với tổng mức thiệt hại tới 7.900 tỉ đồng. Đến mùa khô năm 2019-2020, dù hạn, mặn được nhận định phức tạp, nhưng nhờ dự báo sớm nên các địa phương triển khai tốt nhiều giải pháp chủ động phòng chống, vì vậy chỉ có 58.400ha lúa thiệt hại, bằng 14% so năm 2015-2016; diện tích cây ăn trái bị thiệt hại và số hộ dân thiếu nước sinh hoạt cũng giảm nhiều so với năm 2015-2016. “Cùng với các công trình thủy lợi mới đầu tư được đưa vào khai thác, cộng với chủ động ứng phó sớm, bố trí sản xuất hợp lý… sẽ là cơ sở để các địa phương an tâm trong ứng phó với hạn, mặn tới đây”, Bộ NN&PTNT nhận định.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ, một trong những cái mới của năm nay là chúng tôi cơ bản hoàn thiện các công trình phòng chống hạn, mặn nên rất an tâm. Từ đó, sẽ chủ động sản xuất sớm hoặc thích ứng một cách phù hợp. Ngoài ra, thành phố Cần Thơ tiếp tục phát huy mô hình liên kết nhằm ổn định từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Hiện trong từng vụ sẽ thực hiện 140 mô hình cánh đồng lớn, với diện tích 36.075ha, khoảng 23.232 hộ tham gia. Cánh đồng lớn được doanh nghiệp bao tiêu với giá cao hơn thị trường từ 50-150 đồng/kg; từ đó giúp lợi nhuận tăng thêm 1,2-2,8 triệu đồng/ha. Ngoài ra, các huyện còn xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái chủ lực và hình thành các sản phẩm đặc trưng có thương hiệu với 11.880ha, sản lượng trên 135.000 tấn mỗi năm. Những cách làm mới này sẽ giúp ngành nông nghiệp dễ dàng trong ứng phó với thời tiết cực đoan, bảo vệ sản xuất tốt hơn và là hướng đi bền vững của nông nghiệp hiện đại…

H.TÂN - H.THU

Viết bình luận mới

Xem thêm

Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 1-11: Tháng 10, xuất khẩu thủy sản Việt Nam trở lại mốc 1 tỷ USD

16:22 01/11/2024

Cùng những tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Xuất khẩu gạo 10 tháng vượt cả năm 2023; Xuất khẩu rau quả tự tin vượt đích 7 tỷ USD; Xuất khẩu cà phê lập kỷ lục mới.

Cẩn trọng chiêu trò mạo danh nhân viên điện lực để lừa đảo

07:06 01/11/2024

Gần đây, Công ty Điện lực Hậu Giang liên tục nhận được phản ánh của một số khách hàng về việc bị quấy rối bởi cuộc gọi từ số lạ tự xưng là nhân viên điện lực để lừa đảo, làm ảnh hưởng đến uy tín ngành điện.

Phổ biến, nhân rộng các mô hình về phân phối xanh, bền vững ngành Công thương

16:50 31/10/2024

(HGO) - Sáng ngày 31-10, 70 đại biểu là cán bộ phòng kinh tế huyện, thị xã, thành phố; cán bộ quản lý các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ truyền thống trên địa bàn tỉnh và đại diện doanh nghiệp, hợp tác xã tham dự Hội thảo phổ biến và nhân rộng các mô hình,

Vì quyền lợi của người tiêu dùng

11:35 31/10/2024

​​​​​​​Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không chỉ mang lại lợi ích tiêu dùng, mà còn thúc đẩy xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh của doanh nghiệp, cá nhân, tạo động lực quan trọng cho kinh tế phát triển ổn định.

Công nhận mới và tái công nhận 37 sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh

11:35 31/10/2024

(HGO) - Sáng ngày 30-10, Hội đồng đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh tổ chức hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP năm 2024.

26 doanh nghiệp đăng ký đầu tư vào Cụm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp thành phố Vị Thanh

09:49 31/10/2024

(HG) - Giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của thành phố Vị Thanh theo giá thực tế trong tháng 10 là 225,420 tỉ đồng, lũy kế 10 tháng được gần 2.111 tỉ đồng, đạt 86,87% kế hoạch năm, tăng 6,30% so với cùng kỳ.

Nhân rộng mô hình nông nghiệp đô thị

09:23 31/10/2024

Thời gian qua, bên cạnh tập trung cho lĩnh vực thương mại - dịch vụ, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp,

Lợi ích từ việc ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn

09:10 31/10/2024

Trong bối cảnh nhu cầu về thực phẩm sạch ngày càng tăng cao, Thông tư số 17/2018/TT-BNNPTNT do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành đã mang đến một bước tiến quan trọng trong việc quản lý an toàn thực phẩm,

Trồng dâu tằm, nuôi chuột Hamster kết hợp làm du lịch

07:35 30/10/2024

Hoạt động hơn 1 năm nay, vườn dâu tằm Mộng Mơ của gia đình chị Nguyễn Thị Hồng Mơ, ở ấp 3, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, đã trở thành điểm đến quen thuộc của người dân địa phương và du khách xa gần.

Giải pháp thúc đẩy sản xuất lúa chất lượng cao

07:34 30/10/2024

Trong quá trình thực hiện vùng lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại Hậu Giang, ngành nông nghiệp tỉnh nhận thấy vẫn còn nhiều điểm nghẽn cần có giải pháp tháo gỡ để thúc đẩy sản xuất lúa của người dân đạt hiệu quả và bền vững hơn.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Khai mạc Hội chợ Nông nghiệp Quốc tế Việt Nam năm 2024

18:35 02/11/2024

​​​​​​​(CTO) - Sáng 1-11, lễ khai mạc Hội chợ Nông nghiệp Quốc tế Việt Nam năm 2024 diễn ra tại Trung tâm Xúc tiến đầu tư - thương mại và Hội chợ triển lãm Cần Thơ, số 108A đường Lê Lợi, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ.

Sự thật lịch sử về vùng đất Nam Bộ của Việt Nam

18:32 02/11/2024

Trong những năm gần đây, các hội nhóm Khmer Campuchia Krom như: Liên đoàn Khmer Campuchia Krom (KKF) và các đối tượng phản động người Khmer lưu vong thường xuyên tuyên truyền, xuyên tạc về vùng đất Nam bộ của Việt Nam,

Thí sinh Hậu Giang giành cú đúp giải thưởng tại Gala "Tài tử Phương Nam", "Tài tử Miệt vườn"

17:20 02/11/2024

(HGO) - Tại Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, vừa diễn ra Gala "Tài tử Phương Nam", với sự tranh tài của 8 thí sinh xuất sắc nhất vượt qua hơn 500 thí sinh ở các vòng thi để bước vào đêm gala đặc sắc này.

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

15:08 02/11/2024

(HGO) - Chiều 2-11, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức Hội nghị triển khai quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.