Chủ động ứng phó với hạn mặn

Thứ Năm, ngày 09/11/2023 | 18:09

Theo Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia thì mùa mưa sẽ kết thúc sớm vào giữa tháng 11. Kèm theo đó là hạn, mặn xuất hiện vào tháng 12, sớm hơn trung bình nhiều năm một tháng. Hiện, các địa phương khẩn trương ứng phó không để ảnh hưởng sản xuất và thiếu nước ngọt sinh hoạt...

Nông dân Hậu Giang cày vùi rơm rạ chủ động xuống giống vụ Đông xuân để né hạn mặn về sớm. Ảnh: H.THU

Sản xuất sớm, tránh thiệt hại

Mấy ngày nay, vợ chồng anh Lâm Văn Hiệp, ở xã Thạnh Lộc, huyện Giồng Riềng (tỉnh Kiên Giang) đã vệ sinh xong 25 công ruộng và sẵn sàng gieo sạ lúa Đông xuân 2023-2024 khi nước lũ bắt đầu rút. Anh cho biết năm nay lúa được giá cao, trong đó vụ Thu đông vừa rồi bà con bán tới 8.200-9.000 đồng/kg, cao kỷ lục từ trước đến nay nên nhà nào cũng phấn khởi vì thu lời nhiều. “Lúa được giá và dễ tiêu thụ do đó nông dân quan tâm đầu tư hơn. Vì vậy, khi nghe chính quyền địa phương thông báo vụ Đông xuân sẽ xuống giống sớm vào giữa tháng 11 nhằm né hạn, mặn và đảm bảo năng suất cao thì bà con đồng tình ngay”, anh Hiệp bộc bạch.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang, vụ Đông xuân tới sẽ sản xuất 281.000ha, sản lượng ước đạt hơn 2,3 triệu tấn (cao nhất cả nước); do địa bàn của tỉnh có nhiều vùng khác nhau (như ngập lũ không sâu, ngập lũ sâu - nước rút chậm, vùng ven biển…) nên việc sản xuất được tính toán hợp lý vừa để né hạn mặn, vừa né rầy nâu và phải hiệu quả cao. Cụ thể, tỉnh sẽ áp dụng đồng bộ cơ giới hóa trong sản xuất nhằm rút ngắn thời gian gieo sạ; đồng thời triển khai các giải pháp thủy lợi phòng chống hạn mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô vào cuối năm 2023, đầu năm 2024...

Qua thống kê sơ bộ, tỉnh Hậu Giang có khoảng 12.000ha đến 16.000ha vụ lúa Đông xuân và vụ lúa Hè thu có khả năng bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn. Cụ thể, xâm nhập mặn ảnh hưởng từ biển Tây chủ yếu huyện Long Mỹ, thị xã Long Mỹ, thành phố Vị Thanh, một phần huyện Vị Thủy và một phần huyện Phụng Hiệp; có khoảng 18.500ha cây ăn trái có khả năng bị ảnh xâm nhập mặn từ triều biển Đông chủ yếu huyện Châu Thành, thành phố Ngã Bảy và một phần huyện Phụng Hiệp.

Ông Ngô Minh Long, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang cho biết, từ đầu tháng 10 ngành đã đưa ra khung lịch xuống giống vụ lúa Đông xuân 2023-2024. Theo đó, thời điểm xuống giống đợt 1 từ ngày 21 đến 27-11-2023, đối với các khu vực có đê bao khép kín và hệ thống bơm thoát nước hoàn chỉnh nhằm đảm bảo tránh được ảnh hưởng của triều cường vào các tháng cuối năm và các vùng có nguy cơ xâm nhập mặn để hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của hạn, mặn, thiếu nước tưới ở cuối vụ lúa. Đợt 2 từ ngày 19 đến 25-12-2023 đối với trà lúa Đông xuân chính vụ trên địa bàn tỉnh. Đợt 3 từ ngày 17 đến 23-1-2024, đối với vùng trũng thấp, nước lũ rút chậm hàng năm gieo sạ trễ.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang cho biết, đây là lịch thời vụ đề xuất chung cho cả tỉnh, tùy theo tình hình rầy nâu di trú và thời tiết, thủy văn, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện, Phòng Kinh tế thị xã, thành phố xây dựng lịch xuống giống riêng cho đơn vị phù hợp với thực tiễn sản xuất của địa phương theo nguyên tắc “né rầy”, né hạn mặn.

Là địa phương thường xuyên chịu tác động của hạn, mặn về sớm khiến hàng chục ngàn héc-ta lúa và cây ăn trái bị ảnh hưởng nặng mỗi khi tới mùa khô. Tuy nhiên, năm nay tỉnh Tiền Giang đã chủ động nhiều giải pháp thích ứng phù hợp. Theo đó, trong 44.760ha lúa Đông xuân sẽ được xuống giống đồng loạt từ đầu tháng 11 đến cuối tháng 12. Tỉnh khuyến cáo nông dân đẩy mạnh sử dụng giống lúa thơm và lúa chất lượng cao, có khả năng chịu hạn, mặn tốt. Bên cạnh đó, chuyển đổi gần 830ha lúa ở nơi thiếu nước tưới sang trồng các loại cây khác phù hợp hơn. Ngành nông nghiệp cũng sẽ tập huấn cho người dân các biện pháp chăm sóc cây trồng vào mùa hạn, mặn; khuyến cáo tăng cường sử dụng phân hữu cơ, trung vi lượng để tăng khả năng chống chịu của cây trồng; áp dụng biện pháp tưới nước tiết kiệm vào mùa khô…

Chỉ chúng tôi cánh đồng lúa rộng khoảng 1.000ha, ông Nguyễn Văn Đời, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Bình Thành (huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp) cho hay, những năm qua HTX tích cực đầu tư máy móc, trạm bơm… Do đó, giữa tháng 11-2023, chúng tôi sẽ bơm nước toàn bộ cánh đồng và gieo sạ đồng loạt chỉ 2-3 ngày là xong hết. Ngoài việc chủ động sản xuất sớm để tránh hạn hán có thể làm ảnh hưởng, thì hầu hết bà con xã viên đều chọn giống lúa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu và liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ. Chúng tôi chủ động thích ứng với diễn biến bất thường của thời tiết để có thể “trúng mùa - trúng giá”. 

Hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé phát huy tốt điều tiết nguồn nước mặn, lợ và ngọt cho 384.000ha đất tự nhiên ở Kiên Giang, Hậu Giang, Cà Mau và Bạc Liêu. Ảnh: H.TÂN

Giải pháp “đường dài” căn cơ

Theo nhận định của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, tháng 10 và tháng 11-2023, tổng lượng mưa trong vùng ở mức thấp từ 10-20% so trung bình nhiều năm; trong khi tổng lượng dòng chảy từ thượng lưu sông Mekong về hạ lưu ĐBSCL năm nay cũng thấp 10-20%. El Nino có khả năng kéo dài cho đến những tháng đầu năm 2024 với xác suất khoảng từ 80-90%. Dự báo xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024 sẽ xuất hiện sớm và sâu hơn, một số thời điểm tương đương năm 2015-2016 và năm 2019-2020.

Lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang cho hay, đang kiểm tra các công trình ngăn mặn, củng cố hệ thống đê bao, đắp thêm các đập ngăn mặn, trữ ngọt; phối hợp với tỉnh Long An vận hành công trình kiểm soát mặn triệt để từ hướng sông Vàm Cỏ Tây. Ngoài ra, nhiều kỹ sư và công nhân của Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 10 (Bộ NN&PTNT) đang đẩy nhanh tiến độ thi công cống Nguyễn Tấn Thành - dự án ngăn mặn và điều tiết nguồn nước quan trọng, với kinh phí đầu tư khoảng 500 tỉ đồng, đây là công trình căn cơ, lâu dài. Dự kiến cống này sẽ lắp đặt cửa vận hành tạm thời vào tháng 2-2024 để ngăn mặn, trữ ngọt nhằm đảm bảo nguồn nước sinh hoạt, sản xuất cho người dân 2 tỉnh Tiền Giang và Long An.

Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang đã chỉ đạo Chi cục Thủy lợi chủ động vận hành sớm 55 cống ven biển Rạch Giá - Kiên Lương và ven sông Cái Bé, cùng 35 cống của dự án thủy lợi Ô Môn - Xà No, 17 cống ở vùng U Minh Thượng; đồng thời chủ động đắp 37 đập đất ở các nơi chưa hoàn thiện cống ngăn mặn thuộc các huyện An Biên, An Minh và Giang Thành nhằm kiểm soát tốt nguồn nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và nước sinh hoạt cho người dân. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá tác động và hiệu quả ban đầu của hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé (vốn đầu tư 3.300 tỉ đồng, được khánh thành tháng 3-2022 nhằm điều tiết nguồn nước mặn, lợ và ngọt cho 384.000ha đất tự nhiên ở Kiên Giang, Hậu Giang, Cà Mau và Bạc Liêu). Kết quả vận hành cống Cái Lớn - Cái Bé đã giúp các mô hình sản xuất trước đó vẫn ổn định và phát huy hiệu quả so với sản xuất độc canh; trong đó một số mô hình tiêu biểu đã mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 6,8 triệu đồng đến 71 triệu đồng/ha so với sản xuất thông thường. Theo Bộ NN&PTNT, trước diễn biến thời tiết cực đoan và hạn, mặn ngày càng phức tạp thì chính các công trình thủy lợi trọng điểm của vùng như cống Cái Lớn - Cái Bé đã phát huy tác dụng rất tốt trong chuyển đổi tư duy sản xuất, thích ứng biến đổi khí hậu…

Cần thấy rằng, trong mùa khô năm 2015-2016, có 10 tỉnh, thành ở ĐBSCL phải công bố thiên tai do hạn, mặn gây ra với tổng mức thiệt hại tới 7.900 tỉ đồng. Đến mùa khô năm 2019-2020, dù hạn, mặn được nhận định phức tạp, nhưng nhờ dự báo sớm nên các địa phương triển khai tốt nhiều giải pháp chủ động phòng chống, vì vậy chỉ có 58.400ha lúa thiệt hại, bằng 14% so năm 2015-2016; diện tích cây ăn trái bị thiệt hại và số hộ dân thiếu nước sinh hoạt cũng giảm nhiều so với năm 2015-2016. “Cùng với các công trình thủy lợi mới đầu tư được đưa vào khai thác, cộng với chủ động ứng phó sớm, bố trí sản xuất hợp lý… sẽ là cơ sở để các địa phương an tâm trong ứng phó với hạn, mặn tới đây”, Bộ NN&PTNT nhận định.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ, một trong những cái mới của năm nay là chúng tôi cơ bản hoàn thiện các công trình phòng chống hạn, mặn nên rất an tâm. Từ đó, sẽ chủ động sản xuất sớm hoặc thích ứng một cách phù hợp. Ngoài ra, thành phố Cần Thơ tiếp tục phát huy mô hình liên kết nhằm ổn định từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Hiện trong từng vụ sẽ thực hiện 140 mô hình cánh đồng lớn, với diện tích 36.075ha, khoảng 23.232 hộ tham gia. Cánh đồng lớn được doanh nghiệp bao tiêu với giá cao hơn thị trường từ 50-150 đồng/kg; từ đó giúp lợi nhuận tăng thêm 1,2-2,8 triệu đồng/ha. Ngoài ra, các huyện còn xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái chủ lực và hình thành các sản phẩm đặc trưng có thương hiệu với 11.880ha, sản lượng trên 135.000 tấn mỗi năm. Những cách làm mới này sẽ giúp ngành nông nghiệp dễ dàng trong ứng phó với thời tiết cực đoan, bảo vệ sản xuất tốt hơn và là hướng đi bền vững của nông nghiệp hiện đại…

H.TÂN - H.THU

Viết bình luận mới

Xem thêm

Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 29-11: Ngân hàng Nhà nước nới room tín dụng cho nhiều ngân hàng

16:15 29/11/2024

Cùng những tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Giá cà phê Robusta neo đỉnh lịch sử; Giá vàng chiều nay tăng nhẹ; Hoa Kỳ mua hạt tiêu Việt Nam nhiều gấp 10 lần Ấn Độ.

Thị xã Long Mỹ: Xuống giống hơn 570ha rau màu các loại cung ứng thị trường tết

07:27 29/11/2024

(HG) - Để chuẩn bị nguồn rau màu cung ứng cho thị trường Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 sắp tới, đến thời điểm hiện tại, nông dân thị xã Long Mỹ đã xuống giống được hơn 570ha

Kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước ước đạt 8,2 tỉ USD

07:24 29/11/2024

(HG) - Cục Thủy sản - Bộ NN&PTNT cho biết, đến hết tháng 10 năm nay, kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước ước đạt 8,2 tỉ USD, tăng 10,9% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu tôm đạt hơn 3,2 tỉ USD, tăng 13% so với cùng kỳ và xuất khẩu cá tra đạt gần 1,7 tỉ USD, tăng 10% so với cùng kỳ.

Hệ thống đê bao, cống, bọng tại Hậu Giang đang phục vụ tốt cho hơn 57.300ha đất sản xuất nông nghiệp

07:21 29/11/2024

(HG) - Thời gian qua, với sự hỗ trợ của Trung ương, tỉnh Hậu Giang thường xuyên quan tâm đầu tư xây dựng mới và nâng cấp sửa chữa hệ thống công trình thủy lợi ngăn mặn, lũ; nhờ vậy, hiện hệ thống đê bao, cống, bọng, trạm bơm đã góp phần quan trọng trong việc phục vụ sản xuất, dân sinh, đồng thời bảo vệ các vùng sản xuất, bảo vệ môi trường và phòng, chống giảm nhẹ thiên tai cho người dân.

Hậu Giang có 4 đơn vị trưng bày sản phẩm tại Triển lãm Quốc tế về Khoa học Công nghiệp sinh học

07:12 29/11/2024

(HG) - Nhằm thực hiện Kế hoạch Hỗ trợ tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết, chuỗi giá trị trên địa bàn tỉnh Hậu Giang năm 2024, Sở Công thương tỉnh hỗ trợ 4 đơn vị là Công ty TNHH MTV Vinh Lộc; Công ty TNHH TM và DV Thiên Yết; Công ty Cổ phần công nghệ thực phẩm Sáng tạo; Công ty TNHH MTV Tâm Phúc Thành tham gia trưng bày giới thiệu sản phẩm tại Triến lãm Quốc tế về Khoa học Công nghiệp sinh học tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Vào vụ thu hoạch cá ruộng

18:40 28/11/2024

Sau hơn 3 tháng thả nuôi, thời điểm này nông dân trong tỉnh bắt đầu vào vụ thu hoạch cá ruộng để chuẩn bị xuống giống vụ lúa Đông xuân. Năm nay nước về sớm nên cá đạt năng suất và giá bán cao hơn mọi năm, giúp nhiều nông hộ nuôi cá ruộng có lãi cao.

Phát triển mô hình trồng nấm mối đen ứng dụng công nghệ cao

18:39 28/11/2024

Mô hình trồng nấm mối đen đã được Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (NNƯDCNC) Hậu Giang xây dựng tại nông hộ kết hợp với ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa trong chế biến cho hiệu quả thiết thực là điểm tham quan học tập của nông dân trong và ngoài tỉnh.

Để người dân an lòng ở khu tái định cư mới

18:36 28/11/2024

Nhiều khu tái định cư phục vụ người dân ảnh hưởng dự án cao tốc trục dọc và trục ngang đã bắt đầu đón những hộ dân đầu tiên về nơi ở mới. An cư đã có nhưng “lạc nghiệp” vẫn đang là mối quan tâm lớn của bà con hiện nay.

Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 28-11: Nghiêm cấm buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Online Friday 2024

16:28 28/11/2024

Cùng những tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Giá xăng tăng trở lại, lên sát 21.000 đồng/lít; Giá cà phê tăng mạnh, lên mức cao nhất từ trước đến nay; Giá vàng đồng loạt giảm.

Một số nội dung cần lưu ý khi sử dụng hóa đơn điện tử

10:00 28/11/2024

(HG) - Theo Cục Thuế tỉnh, để hỗ trợ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (HKD) thực hiện tốt việc sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) khi bán hàng và cung ứng dịch vụ, lập HĐĐT đúng quy định thì cần lưu ý một số nội dung.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Tổ chức thành công diễn tập ứng phó sự cố tràn dầu

17:34 29/11/2024

(HG) - Chiều ngày 29-11, tại Bến cảng tổng hợp VIMC Hậu Giang, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang tổ chức thành công Diễn tập ứng phó sự cố tràn dầu năm 2024.

Sơ kết thỏa thuận hợp tác phát triển kinh tế - xã hội giữa Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành vùng ĐBSCL

17:09 29/11/2024

(HG) - Ngày 29-11, tại thành phố Cần Thơ, UBND Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với UBND 13 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL tổ chức hội nghị sơ kết thỏa thuận hợp tác phát triển kinh tế - xã hội giữa Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL giai đoạn 2023-2024

Long An - Toả sáng Khát vọng sông Vàm

15:36 29/11/2024

Tối ngày 28/11, trong không khí vui tươi, sôi nổi nhưng không kém phần trang trọng, Tuần Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Long An lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề Long An - Khát vọng sông Vàm chính thức khai mạc.

Biểu dương 37 người cao tuổi tiêu biểu tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở

15:07 29/11/2024

(HGO) – Ngày 28-11, Ban đại diện Hội Người cao tuổi tỉnh tổ chức Hội nghị Biểu dương người cao tuổi tiêu biểu tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở giai đoạn 2019-2024. Đến dự có ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, hơn 100 đại biểu là người cao tuổi (NCT) tại cái huyện, thị, thành phố.