Vị Thanh: Hình thành và phát triển

Ẩm thực vùng đất Vị Thanh - Hỏa Lựu

Thứ Sáu, ngày 05/07/2024 | 09:01

Buổi đầu lập nghiệp, người Hỏa Lựu - Vị Thanh mang theo “văn hóa ăn”, đặc trưng truyền thống của mỗi dân tộc. Từng lúc, qua giao thoa văn hóa, đã hình thành nên tập quán, sở thích mang nét chung về lương thực, thực phẩm như: ăn cơm gạo với thịt, cá, tôm, rau, củ, quả; dùng rượu, uống trà... Tuy vậy, trong chế biến các món ăn, cũng như về sở thích, cách ăn uống thì vẫn có nét khác nhau.

Lẩu mắm, món ăn từ lâu của người dân vùng đất Vị Thanh - Hỏa Lựu.

Trong bữa ăn, cơm (gạo) bao giờ cũng là lương thực chính. Gạo từ lúa xay ra; lúa thu hoạch từ mùa vụ nhà nông gieo trồng ở địa phương. Tiếp sau hạt gạo, là nguồn thực phẩm dồi dào trên vùng đất Hỏa Lựu - Vị Thanh có nhiều chất dinh dưỡng như: heo, gà, vịt, cá, tôm, lươn, ếch,...

Thời khẩn hoang, nhiều sản vật rừng trên bờ dưới nước như: heo rừng, chồn, rắn, rùa, cua đinh, chim trời, chim nước, kể cả cá sấu,... trở thành thực phẩm thường xuyên có mặt trong bữa ăn, bữa nhậu.

Quanh vườn nhà hay ngoài ruộng, ven rừng là cả một kho tàng rau xanh tự nhiên, hoặc do gia đình vun trồng. Đó là rau choại, rau mác, cù nèo, bồn bồn, lục bình, bồ ngót, rau dền, thuốc dòi, môn nước, rau dệu, rau trai, rau má,... Rau củ vườn nhà trồng thì có: rau thơm, bầu, bí, mướp, dưa, khoai mỡ, khoai môn,... Để có chế biến thành gia vị phù hợp, đã có các loại ớt, chuối (cây, bắp), hành, gừng, tiêu, ngò gai, ngò om.

Có nguồn lương thực thực phẩm dồi dào trong tay, các nhà nội trợ đã khéo léo chế biến qua các phương thức, đơn giản nhất là luộc, nấu, nướng, chiên, kho,… Dần dần, qua bàn tay khéo léo người nội trợ còn chế biến nhiều món khác, bằng các phương thức có tính sáng tạo là chưng, hấp (cách thủy), kho mắm,... Sau này còn chế biến ra món lẩu mắm đặc trưng.

Điểm chung là cả ba dân tộc đều ăn ba bữa mỗi ngày (sáng, trưa, chiều), riêng người Hoa thì buổi sáng ăn cháo. Đối với nhà nông, ngày xưa buổi ăn trưa phục vụ cho lao động buổi đứng. Họ hay ăn cơm với mắm sống, mắm chưng hoặc ăn xôi đậu đường, thay cơm. Buổi sáng thường nấu dư cơm để trưa lúc đói, có thể ăn cơm nguội, hay cơm chiên.

Trải qua thời gian sàng lọc, bữa ăn cơm của người Vị Thanh - Hỏa Lựu thường với các món chủ lực là canh gồm canh rau (ngọt) nấu với cá, món canh chua cá lóc, canh chua lươn nhiều người thích nhất. Sau này, nồi canh chua càng sáng tạo, chế biến đa dạng hơn. Ngoài các món ăn thường ngày, thỉnh thoảng còn có các món đặc biệt, có khi sang trọng hơn như: gà xé phay, thịt heo - tôm kho tàu, cá trê chiên - nước mắm gừng, chả cá thát lát vò viên,... Ngày tết - trên mâm cúng nhứt thiết phải có món thịt kho rệu (kho tàu), ngày giỗ thêm món khổ qua hầm dồn thịt,...

Qua quá trình cộng cư, giao thoa văn hóa, cộng đồng ba dân tộc đã có những sở thích và khẩu vị giống nhau, khác nhau như: Người Việt, người Khmer đều thích ăn cá đồng, mắm đồng và chấm nước mắm; nhưng người Khmer thì thích ăn món mắm đặc trưng: mắm bò-hóc (prahóc) và xiêm lo. Trong khi đó, người Hoa lại không ăn mắm, chấm nước mắm, mà thích ăn cá khô mặn (cá biển muối để lâu ngày) và chấm nước tương (xì dầu). Buổi đầu lập nghiệp, người Hoa thường vun trồng rẫy khoai, củ cải, cải xanh,... nên dần trở thành món rau ăn kèm, người Việt cũng ưa thích.

Qua thời hiện đại, các món ăn được chế biến cầu kỳ hơn, sang trọng hơn. Chỉ khi có đám tiệc mới làm như: Cù lao, lẩu thập cẩm, rồi lẩu Thái, cá hấp, gà nấu la gu, gà nấu cà ri,... Người Hoa thì có lập quán quay heo để cúng kiến trong lễ hội công - nông, gia đình.

Ngoài các bữa cơm, cư dân Hỏa Lựu - Vị Thanh còn bày ra những bữa nhậu, khi hàn huyên với người thân, lối xóm hoặc đãi khách. Đôi khi, đi ruộng về bắt được con rắn, con rùa, vài ba con chuột hay chim, cò,... họ sẵn sàng nấu nướng, chế biến thành món nhậu, rủ rê mọi người đến chung vui. Lắm khi thiếu món, thì người ta cứ bẻ vài trái chuối sống, chấm với cơm mẻ vẫn nhậu chơi vui vẻ.

Từ xa xưa, do nguồn thực phẩm ở vùng Hỏa Lựu - Vị Thanh phong phú, nên đã chế biến ra rất nhiều món ăn vừa ngon vừa giàu chất dinh dưỡng. Người miệt trên tới đây rất đỗi ngạc nhiên, khi thấy cư dân sở tại quen ăn các loại: rắn, rùa, chồn, chim, chuột cũng như rất ưa thích các món mắm sống, mắm kho, mắm chưng hay lẩu mắm.

Đặc biệt, người Hỏa Lựu - Vị Thanh còn thích làm bánh, ăn bánh sau bữa cơm như một kiểu ăn chơi, ăn giặm. Các loại bánh phổ biến như bánh chuối, bánh lọt, bánh đúc, bánh lá,... cùng với các loại chè như chè đậu, chè khoai, thường chế biến phục vụ trong gia đình, nhất là ở các đám tiệc.

Lễ thôi nôi, đầy tháng phải có chè - xôi; đám giỗ phải gói bánh ít, bánh tét; đám cưới thì có mâm bánh quy, bông lan. Mồng năm tháng năm gói bánh ú lá tre, người Khmer đâm cốm dẹp, người Hoa làm bánh thuẫn, bánh bò (ăn với heo quay).

VỊ THANH

Viết bình luận mới

Xem thêm

INFOGRAPHIC: ĐẾN HẬU GIANG ĂN GÌ ?

08:39 25/09/2024

INFOGRAPHIC: ĐẾN HẬU GIANG ĂN GÌ ?

Món ngon quê nhà lưu luyến bạn bè gần xa

09:25 08/07/2024

Trong khuôn khổ Giải marathon quốc tế “Vietcombank Mekong delta” lần V, Hậu Giang tổ chức 2 hội thi ẩm thực, với mong muốn giới thiệu sản vật quê hương, kết nối phát triển du lịch; tạo cơ hội cho nghệ nhân, đầu bếp được giao lưu, học hỏi.

Hội thi Món ngon Ngã Bảy

16:29 28/06/2024

(HGO) – Trong khuôn khổ Ngày hội du lịch và xúc tiến đầu tư thành phố Ngã Bảy, sáng ngày 28-6, tại đường Vũ Đình Liệu, khu vực 4, phường Ngã Bảy, đã diễn ra Hội thi Món ngon Ngã Bảy năm 2024.

Ẩm thực Hậu Giang chắc chắn làm hài lòng du khách gần xa...

07:48 31/05/2024

Khi khám phá vùng đất nào, ngoài thưởng ngoạn cảnh sắc, ẩm thực là điều du khách quan tâm nhất. Hậu Giang đang tận dụng lợi thế “món ngon” để tạo nét riêng, xem như một “Đại sứ du lịch”, để những ai một lần đến đây khó thể nào quên...

Trao giải Cuộc thi nấu ăn trực tuyến: “Muôn kiểu nấu tết - Muôn điều tích cực”

05:07 08/03/2024

(HG) - Kết thúc Cuộc thi nấu ăn trực tuyến “Muôn kiểu nấu tết - Muôn điều tích cực”, do Hội LHPN tỉnh phối hợp tổ chức, Ban tổ chức cuộc thi đã thống nhất trao giải thưởng cho 18 tập thể và cá nhân ở các phần thi.

Mỗi nơi ở Hậu Giang đều có món ngon “níu chân” du khách

11:50 18/01/2024

Chúng tôi quen biết nhau sau một chuyến công tác dài ngày. Rủ rê mãi, chị mới sắp xếp được thời gian để về với Hậu Giang quê tôi.

Tuần lễ Du lịch với Văn hóa và Ẩm thực: Chào đón du khách đến

08:12 29/12/2023

Sáng nay (29-12), Tuần lễ Du lịch với Văn hóa và Ẩm thực sẽ được khai mạc, bắt đầu hàng loạt hoạt động, là hoạt động nổi bật mừng 20 năm thành lập tỉnh.

60% thực phẩm ở Olympic Paris 2024 là đồ chay

13:18 15/12/2023

Ban tổ chức Olympic Paris 2024 cho biết, thực phẩm được cung cấp sẽ có 60% là đồ chay trong nỗ lực giảm lượng khí thải carbon.

Nâng tầm bánh ngon từ gạo, nếp

07:03 15/12/2023

Gần 2 giờ đồng hồ nỗ lực với tất cả sự tỉ mỉ, khéo léo để hoàn thành 200 món bánh từ gạo, nếp một cách hoàn hảo nhất, các nghệ nhân đã góp sức xác lập Kỷ lục Việt Nam “Sự kiện chế biến, công diễn các món bánh làm từ gạo, nếp nhiều nhất Việt Nam” tại Hậu Giang.

40 nghệ nhân chế biến, công diễn 200 món bánh từ gạo, nếp lập kỷ lục Việt Nam

17:13 13/12/2023

(HGO) - Chiều ngày 13-12, trong khuôn khổ Festival quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang 2023, Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Đầu bếp tỉnh Hậu Giang, Liên Chi hội Đầu bếp chuyên nghiệp ĐBSCL tổ chức Lễ hội công diễn và xác lập kỷ lục Việt Nam "Sự kiện chế biến và công diễn các món bánh từ gạo, nếp nhiều nhất Việt Nam".

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Phải tăng cường phân cấp, phân quyền trong đầu tư công

22:57 01/11/2024

​​​​​​​Thảo luận về dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi), đại biểu Lê Minh Nam, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang, cơ bản nhất trí sửa đổi đạo luật. Tuy nhiên, phải xem xét khả năng thực hiện của các đơn vị được phân cấp, phân quyền.

Quan tâm đến quyền lợi của trẻ em không giấy tờ tùy thân trong khám, chữa bệnh

22:57 01/11/2024

Góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế tại kỳ họp Quốc hội, đại biểu Lê Minh Nam, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội (Đoàn ĐBQH Hậu Giang), trao đổi nhiều nội dung, mong muốn cơ quan chủ trì soạn thảo quan tâm.

Tiếp tục nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số

22:56 01/11/2024

(HGO) - Sáng ngày 1-11, Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh lần thứ IV năm 2024, chính thức diễn ra tại Trung tâm Hội nghị tỉnh, với sự tham dự của 250 đại biểu đại diện hơn 33.450 đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Hậu Giang.

Sớm giải quyết dứt điểm công tác bồi thường, cấp nền tái định cư

22:55 01/11/2024

(HGO) - Sáng ngày 1-11, ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đã làm việc với Sở Giao thông vận tải, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp tỉnh,