Chạy đua tìm vắc-xin ngừa Covid-19

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang hợp tác với các nhà khoa học trên toàn cầu phát triển ít nhất 20 loại vắc-xin phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới vi-rút Corona (Covid-19).

Bà Maria Van Kerkhove, một quan chức WHO, cho hay trong cuộc họp báo tại Geneva, Thụy Sĩ hôm 20-3 rằng một số loại vắc-xin đã được đưa vào thử nghiệm lâm sàng với thời gian kỷ lục chỉ với 60 ngày sau khi giải trình tự bộ gien.

Tuy nhiên, các quan chức WHO cảnh báo vẫn còn một thời gian rất dài nữa trước khi các loại vắc-xin này có thể đưa vào sử dụng rộng rãi. Các nhà khoa học hàng đầu cho biết các thử nghiệm lâm sàng và tiến trình cấp phép an toàn cho sử dụng trên thị trường một loại vắc-xin khả dụng có thể mất đến 18 tháng.

Theo ông Mike Ryan, giám đốc điều hành chương trình khẩn cấp của WHO, các thử nghiệm là rất cần thiết khi cho rằng một vắc-xin kém còn nguy hiểm hơn một vi-rút tồi tệ. Ông Ryan nhấn mạnh: “Chúng ta phải rất, rất, rất cẩn thận trong việc phát triển bất kỳ sản phẩm nào có thể sẽ tiêm cho gần như tất cả dân số thế giới”.

Đợt thử nghiệm lâm sàng đầu tiên với loại vắc-xin Covid-19 đã bắt đầu tuần này ở Mỹ và đó là tiến độ nhanh chưa từng có tiền lệ. Theo ông Ryan, tiến trình thử nghiệm vắc-xin trên cơ thể người sẽ không thể diễn ra sớm nếu Trung Quốc và một số quốc gia khác không chia sẻ trình tự gien của Covid-19 với phần còn lại của thế giới.

Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) đã phối hợp với Công ty công nghệ sinh học Moderna để điều chế một loại vắc-xin dựa trên trình tự gien của SARS-CoV-2.

Cuộc thử nghiệm bắt đầu diễn ra hôm 16-3 ở Viện Nghiên cứu Y tế Kaiser Permanente Washington ở TP.Seattle, bang Washington, Mỹ. Trong giai đoạn đầu, thử nghiệm vắc-xin được tiến hành trên 45 người trong độ tuổi 18-55, theo thông tin trên trang web của NIH.

Tại Trung Quốc, 1.000 nhà khoa học đang nghiên cứu một loại vắc-xin và vấn đề đã được quân sự hóa. Các nhà khoa học này đã hợp tác với Viện Khoa học Quân y phát triển loại vắc-xin được mô tả là ứng viên thành công hàng đầu và đang tuyển dụng tình nguyện viên để thử nghiệm lâm sàng. Chuyên gia kiểm soát chất lượng sản phẩm sinh học Vương Quân Chí tại Viện Khoa học Trung Quốc cho hay có 9 loại vắc-xin ngừa Covid-19 đang được phát triển tại nước này và tất cả dự kiến sẽ thử nghiệm trên người vào tháng 4.

Trong khi đó, Cơ quan Giám sát quyền lợi người tiêu dùng Nga Rospotrebnadzor ngày 20-3 thông báo các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu vi-rút và Công nghệ sinh học Vector ở TP.Novosibirsk đã phát triển thành công các nguyên mẫu vắc-xin ngừa Covid-19 dựa trên 6 nền tảng công nghệ khác nhau. Quá trình thử nghiệm đã được bắt đầu để tìm hiểu liều lượng cũng như mức độ hiệu quả của các nguyên mẫu, Rospotrebnadzor khẳng định đồng thời cho biết các nhà khoa học hy vọng có thể phát triển thành công vắc-xin vào 3 tháng cuối năm 2020.

Giám đốc điều hành các công ty dược phẩm hàng đầu thế giới cho biết họ đã làm việc cùng nhau, cũng như với chính phủ các nước để bảo đảm vắc-xin ngừa Covid-19 được phát triển nhanh nhất có thể và được phân phối một cách công bằng. Tuy nhiên, họ kêu gọi chính phủ các nước không tích trữ một khi vắc-xin được phát triển thành công, đồng thời cho rằng hành động này sẽ hủy hoại mục tiêu rộng lớn hơn: Dập tắt đại dịch Covid-19.

NGUYỄN TẤN tổng hợp