Hóa đơn Brexit được ấn định hơn 45 tỉ euro ?

Sau thời gian “mặc cả”, cuối cùng thì thỏa thuận tài chính việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit đã được các bên đồng thuận. Đây là điều kiện để Anh và EU đàm phán vòng 2 dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 12-2017.

Ảnh minh họa của Jamiesfoodrevolution.org.

Giới phân tích cho rằng, đạt được thỏa thuận này là “một món quà Giáng sinh sớm” dành cho nước Anh. Bởi lẽ, nước này hoàn toàn có thể tự tin sẽ nhận được sự ủng hộ của EU để chuyển đàm phán sang giai đoạn thứ 2 về các mối quan hệ trong tương lai ngay tại cuộc họp cấp cao vào giữa tháng 12 tới. Thời báo tài chính của Anh mới đây đăng tải bài viết về vấn đề này trên trang nhất, trong đó nhấn mạnh: “Cuối cùng cũng kết thúc, Anh và EU đã đạt được thỏa thuận giải quyết vấn đề tài chính sau Brexit”. Theo đó, nghĩa vụ tài chính mà Anh phải trả cho EU sẽ vào khoảng từ 45-55 tỉ euro. Con số này đã vượt xa những dự định ban đầu của Chính phủ Anh. Tuy nhiên, cả Ủy ban châu Âu và Bộ phụ trách vấn đề Brexit của Anh đều từ chối xác nhận thông tin trên. Theo Bộ phụ trách vấn đề Brexit của Anh, các cuộc thảo luận tích cực giữa Anh và Ủy ban châu Âu (EC) vẫn tiếp tục trong tuần này tại Brussels và các bên đều nỗ lực để đi tới một thỏa thuận.

Kể từ tháng 6-2017, khi đàm phán được khởi động, Chính phủ Anh nhiều lần khẳng định, nước này sẽ chỉ trả khoảng 20 tỉ euro cho việc tất toán các khoản tài chính với EU. Tất nhiên đây là điều mà EU không thể chấp nhận và dù chưa bao giờ đưa ra một con số chính thức, song các nguồn tin đều khẳng định nghĩa vụ tài chính mà EU muốn Anh phải thực hiện lên tới 60 tỉ euro. 27 nước thành viên EU đều coi việc giải quyết vấn đề tài chính là điều kiện tiên quyết để mở các cuộc đàm phán về tương lai mối quan hệ giữa hai bên. Ngoài ra, EC cũng yêu cầu đàm phán phải đạt đủ bước tiến trong vấn đề quyền của công dân EU sống tại Anh sau khi nước này rời khỏi EU cũng như những tác động của việc chia tay đối với biên giới giữa Bắc Ireland và nước Cộng hòa Ireland.

Việc Anh và EU đạt được thỏa thuận về tài chính Brexit không phải là điều quá bất ngờ. Bởi trên thực tế, những ngày vừa qua, các nhà lãnh đạo Anh và EU đều phát đi những tín hiệu tích cực. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk dù đặt ra thời hạn cho nước Anh, song mặt khác cũng đánh giá thỏa thuận đầu tiên về các điều kiện cho Brexit có thể đạt được vào tháng 12 tới. Trong khi đó, Chính phủ Anh hồi tuần trước cũng bật đèn xanh cho việc nước này có thể trả khoảng 40 tỉ euro cho các nghĩa vụ tài chính với EU.

Như vậy về mặt lý thuyết vấn đề gai góc nhất là khoản chi tài chính của Anh cho hóa đơn Brexit đã được thống nhất. Đây là điều kiện thuận lợi để tiến trình đàm phán giữa Anh và EU diễn ra theo lộ trình. Tuy nhiên, nhiều vấn đề gút mắc vẫn còn ở phía trước. Theo cựu Thủ tướng Anh Tony Blair, chi phí Anh phải chi để được Brexit quá lớn mà không một người Anh nào tưởng tượng nổi khi đi bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu ý dân ngày 23-6-2016. Hiện tại hầu như toàn bộ chính giới cũng như dân chúng Anh đều cho rằng Brexit là một lựa chọn sai lầm. Bởi lẽ, việc lựa chọn Brexit sẽ kéo nước Anh lùi lại vài chục năm trong việc hội nhập quốc tế và rủi ro cho việc rời khỏi EU là quá cao. Từ đó, ông Tony Blair cho rằng tốt nhất là Anh ở lại trong EU và tham gia cải tổ EU. Muốn vậy là ngay từ bây giờ, người dân Anh phải hành động để ngăn chặn Brexit diễn ra mặc dù tỷ lệ thành công còn dưới 50%. Yếu tố then chốt bây giờ để ngăn chặn Brexit là quyết định của Nghị viện Anh, bởi Nghị viện Anh sẽ bỏ phiếu thông qua hay không Thỏa thuận mà Chính phủ Anh đang đàm phán với EU. Hiện tại, vai trò tại Nghị viện của Đảng Bảo thủ cầm quyền của nữ Thủ tướng Anh Theresa May đang bị suy yếu sau cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn hồi tháng 6-2017 nên nếu các đảng đối lập tại Anh, đặc biệt là Công đảng, đẩy mạnh sức ép xem xét lại Brexit thì khả năng lật ngược tình thế là không nhỏ.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng sẽ khó lật ngược tình thế Brexit vì mọi chuyện đã rồi, mặc dù đó là tâm nguyện của đa số người dân Anh. Đây sẽ là tác nhân tạo sự chia rẽ trong nội bộ Anh càng thêm trầm trọng.

HN tổng hợp