Sắc lệnh nhập cảnh mới của Mỹ vẫn chưa được thực thi

Dù có những phản ứng trái chiều về sắc lệnh sửa đổi hạn chế nhập cảnh của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhưng đến nay nhiều bang của nước Mỹ đã đồng thuận.

Người dân tham gia biểu tình phản đối lệnh cấm nhập cảnh mới của chính quyền Mỹ tại New York ngày 9-3. Nguồn: AFP

Ngày 27-1-2017, Tổng thống Donald Trump đã ký ban hành sắc lệnh hành pháp dừng toàn bộ việc tiếp nhận người tị nạn trong 4 tháng và cấm công dân của 7 nước đông dân Hồi giáo gồm: Iran, Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syria và Yemen nhập cảnh vào Mỹ trong 90 ngày. Ông Trump cho rằng, sắc lệnh này nhằm bảo vệ nước Mỹ trước nguy cơ của các cuộc tấn công khủng bố. Sắc lệnh của ông Trump đã tạo ra phản ứng trái chiều trong nước Mỹ dẫn đến nhiều cuộc biểu tình phản đối. Tuy nhiên,  theo kết quả khảo sát do Politico/Morning Consult công bố, 55% số người được hỏi ủng hộ sắc lệnh, trong khi chỉ có 38% phản đối. Xét về đảng phái, có 82% đảng viên Đảng Cộng hòa đồng ý với lệnh cấm nhập cư, trong khi đó có 65% đảng viên Đảng Dân chủ, phản đối lệnh cấm này.

Tuy nhiên, giới tư pháp và các cựu quan chức Mỹ cho rằng, sắc lệnh này là vi phạm Hiến pháp nước Mỹ. Theo đó, hàng loạt bang của Mỹ đã đệ đơn kiện sắc lệnh này của Tổng thống Trump. Từ những phản ứng trên, ngày 6-3, Tổng thống Donald Trump đã ban hành sắc lệnh hạn chế nhập cư mới, với nhiều điều chỉnh so với sắc lệnh cũ công bố hồi cuối tháng 1. Theo đó, sắc lệnh mới hủy bỏ các lệnh hạn chế nhập cư đối với công dân Iraq, một trong 7 quốc gia nằm trong “danh sách đen” cấm nhập cảnh của sắc lệnh trước đây, cũng như những người có quy chế định cư lâu dài tại Mỹ (tức là sở hữu Thẻ xanh) hoặc đang có thị thực hợp lệ. Ngoài ra, công dân Syria không còn bị cấm vào Mỹ vô thời hạn như sắc lệnh đầu tiên. Từ việc sửa đổi trên, hiện đã có 14 bang của Mỹ đồng thuận và yêu cầu tòa phúc thẩm liên bang đặt tại San Francisco khôi phục sắc lệnh hạn chế nhập cảnh sửa đổi của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Mặc dù vậy, trong giới tư pháp Mỹ cũng có những phản ứng nhất định. Cụ thể, ngày 15-3, thẩm phán Watson ra lệnh đình chỉ thực thi sắc lệnh hạn chế nhập cảnh sửa đổi của Tổng thống Trump, chỉ 1 ngày trước khi sắc lệnh có hiệu lực, với lý do sắc lệnh này phân biệt chủng tộc. Một ngày sau đó, văn kiện trên tiếp tục vấp phải rào cản pháp lý khi thẩm phán liên bang Mỹ tại bang Maryland cũng đã quyết định chặn một phần văn kiện với lý do phân biệt tôn giáo đối với người theo đạo Hồi. Hiện Tổng thống Trump cũng đang kháng cáo phán quyết của thẩm phán bang Maryland.

Mới đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Trump đã đệ đơn kháng cáo lên Tòa án liên bang Hawaii phản đối phán quyết của thẩm phán Derrick Watson về việc phong tỏa sắc lệnh cấm nhập cảnh sửa đổi. Dự kiến, tháng 5 tới, Tòa phúc thẩm số 9 của Mỹ sẽ tiến hành phiên điều trần về phán quyết này. Theo kế hoạch, Tòa phúc thẩm khu vực số 9 sẽ tiến hành phiên xem xét đơn kiến nghị của bang Hawaii vào ngày 15-5, trong khi Tòa phúc thẩm khu vực số 4 tại Virginia sẽ xem xét kiến nghị của bang Maryland vào ngày 8-5.

Theo Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết sẽ chống lại phán quyết của một tòa án liên bang Mỹ tại bang Hawaii ngăn chặn sắc lệnh nhập cảnh sửa đổi và mô tả quyết định này là “vượt quá thẩm quyền”. Ông Donald Trump cho rằng: “Đạo luật này trong Hiến pháp Mỹ trao quyền cho tổng thống ngăn chặn hoạt động nhập cư khi xét thấy cần thiết nhằm phục vụ lợi ích quốc gia của Mỹ”. Ông Trump khẳng định Chính quyền Mỹ sẽ theo đến cùng vụ này, kể cả đưa ra Tòa án Tối cao.

Giới phân tích nhận định, cuộc chiến pháp lý về sắc lệnh nhập cư mới của ông Trump sẽ còn kéo dài và chưa thể ngã ngũ trong thời gian ngắn khi quan điểm của giới tư pháp và chính quyền Mỹ còn bất đồng.

HN tổng hợp