Thổ Nhĩ Kỳ - Hà Lan căng thẳng leo thang

Mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hà Lan không có dấu hiệu hạ nhiệt căng thẳng, khi hai bên tiếp tục có những tuyên bố chỉ trích nhằm vào nhau.

Cuộc diễu hành của người Thổ Nhĩ Kỳ trên đất Hà Lan. Ảnh: REUTERS

Căng thẳng đã bùng phát trong quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hà Lan khi ngày 11-3, Chính phủ Hà Lan đã không cho phép Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Cavusoglu bay đến thành phố Rotterdam nhằm vận động cộng đồng Thổ Nhĩ Kỳ tại đây ủng hộ kế hoạch cải cách hiến pháp theo đề xuất của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Tiếp đó, ngày 12-3, Bộ trưởng Các chính sách xã hội và gia đình Thổ Nhĩ Kỳ, bà Fatma Betul Sayan Kaya, cùng gia đình cũng đã được hộ tống trở lại biên giới Đức, sau khi đoàn xe của vị quan chức này cố tìm cách đến Rotterdam bằng đường bộ khi chưa có sự đồng ý của phía Hà Lan.

Bộ trưởng Kaya và Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Cavusoglu có kế hoạch đến Hà Lan để tham dự một cuộc mít-tinh quy mô lớn, do người dân gốc Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức để vận động cho cuộc trưng cầu dân ý về dự luật sửa đổi Hiến pháp của Thổ Nhĩ Kỳ, dự kiến diễn ra vào ngày 16-4 tới, giúp tăng quyền lực cho Tổng thống Tayyp Erdogan. Cả hai quan chức này đều đã bị từ chối nhập cảnh vào Hà Lan.

Bộ Ngoại giao Hà Lan ngày 9-3 tuyên bố từ chối ủng hộ các chuyến thăm của giới chức Thổ Nhĩ Kỳ tới Hà Lan để vận động chính trị. Ngoại trưởng Hà Lan cũng từ chối gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ và nhấn mạnh Amsterdam không hỗ trợ cho các chuyến thăm cấp bộ trưởng vì mục đích vận động chính trị như trên.

Động thái của Hà Lan đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Erdogan đã mô tả người Hà Lan là “những kẻ phát xít và tàn dư của Đức Quốc xã”. Trong khi đó, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim tuyên bố nước này sẽ đáp trả bằng “những phương thức mạnh tay nhất” trước các động thái của Hà Lan cấm chuyến bay của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hạ cánh và ngăn gia đình của quan chức này vào Lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ tại Rotterdam. Thực tế, trong ngày 11-3, Thổ Nhĩ Kỳ đã phong tỏa Đại sứ quán Hà Lan tại Ankara và Tổng lãnh sự quán Hà Lan tại Istanbul vì “lý do an ninh”. Tổng thống Erdogan đã chỉ trích mạnh mẽ Hà Lan, đồng thời tuyên bố Ankara sẽ trả đũa bằng cách cấm các chính trị gia Hà Lan bay tới Thổ Nhĩ Kỳ.

Về phía Hà Lan, Thủ tướng Mark Rutte cho rằng tuyên bố của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ gọi hành động của Hà Lan là “phát xít” là điều không thể chấp nhận được. Theo ông Rutte, mặc dù Hà Lan không muốn đối đầu, nhưng sẽ phải cân nhắc các lựa chọn nếu Thổ Nhĩ Kỳ không kiềm chế các bình luận của mình. Phát biểu trước báo giới, ông Rutte nhấn mạnh: “Chúng ta đang quan tâm đến lợi ích của việc cùng nhau hợp tác để làm giảm căng thẳng, nhưng tất nhiên phía Thổ Nhĩ Kỳ phải có thiện chí. Những gì họ nói ra ngày hôm nay không giúp ích gì cho mục tiêu đó”. Bên cạnh đó, ông Rutte khẳng định phía Amsterdam sẽ không xin lỗi vì đã cấm các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ tham gia những buổi vận động kêu gọi sự ủng hộ cho cuộc trưng cầu ý dân về việc mở rộng quyền lực cho Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, dự kiến diễn ra vào tháng 4 tới.

Với những tuyên bố cứng rắn từ hai phía, xem ra mối quan hệ bất hòa giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hà Lan khó mà hóa giải trong “một sớm một chiều” được!

NGUYỄN TẤN tổng hợp