Nghe ông Năm Đấu kể chuyện làm… “nội gián”

“Tôi sợ giặc phát hiện chỉ có đường chết. Xóm giềng không hiểu chuyện tôi làm nên nói tôi phục vụ cho giặc, tôi cũng buồn lắm, nhưng nghĩ việc mình làm có lợi cho cách mạng nên tôi sẵn sàng đánh đổi tất cả”, ông Năm Đấu (Nguyễn Văn Đấu), ở ấp Thạnh Bình, xã Hỏa Lựu, thành phố Vị Thanh, chia sẻ.

Ông Năm Đấu kể chuyện làm “nội gián” trong lòng địch.

Ông Năm Đấu năm nay đã hơn 90 tuổi, ở cái tuổi này, nhiều người sẽ quên không ít chuyện trong quá khứ nhưng trông ông còn khá minh mẫn, chân tay nhanh nhẹn, giọng nói to, rõ ràng.

Những ngày tháng 4 lịch sử, ông thường nhớ lại ký ức vào sinh ra tử trong lòng địch, nhớ về những người bạn tham gia cách mạng cùng thời, mà đến nay phần lớn họ đã khuất.

Năm 14 tuổi, ông Năm Đấu đã có tinh thần yêu nước, ông cùng một vài người vận động thanh niên trong xóm trốn quân dịch, không tham gia lính ngụy giết hại đồng bào.

Năm 18 tuổi, ông liên hệ và được ông Huỳnh Văn Ve (Năm Dịch, lúc đó đang làm công tác binh vận của xã Hỏa Lựu), hướng dẫn, chỉ đạo làm “gián điệp” trong lòng địch. Ông Năm Đấu đồng ý vì muốn góp sức mình cho cách mạng.

Thế là ông Năm Đấu đăng ký tham gia lính ngụy ở xã Hỏa Lựu vào năm 1959, phụ trách công tác dân vệ (giữ gìn an ninh trật tự ở địa phương). Công việc “nội gián” của ông Năm Đấu chỉ có ông Năm Dịch biết. Ông Năm Dịch là họ hàng bên vợ của ông Năm Đấu nên hai ông tin tưởng nhau tuyệt đối. Mọi sự liên hệ, thông tin qua lại giữa họ được thực hiện thông qua người thân của ông Năm Đấu.

Xóm giềng thấy ông đi lính ngụy nên buông lời gièm pha, chế nhạo nên ông Năm Đấu rất buồn, người thân của ông cũng bị vạ lây, nhưng nghĩ đến việc mình làm có lợi cho cách mạng nên ông bỏ qua tất cả, giữ vững lòng trung thành tuyệt đối.

Lợi dụng lúc giặc sơ hở, ông lấy nhiều viên đạn bỏ vào túi, bí mật giao cho ông Năm Dịch. “Thời điểm đó, đạn còn khá hiếm, tôi bỏ đầy túi cũng được kha khá đem về cho cách mạng. Với danh nghĩa là dân vệ của lính ngụy nên tôi không bị giặc nghi ngờ, nhờ đó mà nhiều lần qua mặt được bọn chúng. Dù vậy thì mình cũng phải hết sức cẩn thận, một khi thân phận bị lộ thì chết chắc”, ông Năm Đấu kể.

Nhiều lần hay tin giặc muốn bắt người chiến sĩ cách mạng nào đó trong xã là ông Năm Đấu báo tin để chiến sĩ đi trốn, không bị rơi vào tay giặc.

Không lâu sau đó, ông Năm Đấu trở thành vệ sĩ cho tên ác ôn Minh Thành, lúc đó đang là Chánh tổng dân vệ của lính ngụy ở huyện Long Mỹ. Khi làm vệ sĩ cho tên ác ôn này, ông nhiều lần thấy hắn xử tử hàng trăm chiến sĩ cách mạng, trong đó có cả những người ông quen biết. Lòng đau như cắt nhưng ông cố nén và quyết một ngày sẽ báo thù cho đồng chí, đồng đội.

Nghĩ là làm, ông liên hệ với ông Năm Dịch lên kế hoạch ám sát tên ác ôn Minh Thành. Nắm được lịch trình di chuyển hàng ngày của hắn nên ông thông báo cho đồng đội về địa điểm sẽ phục kích ám sát. Ông Năm Dịch có trách nhiệm tham mưu cử 1 tổ phục kích gồm 3 chiến sĩ đợi sẵn tại địa điểm đó. Theo kế hoạch, tới điểm phục kích, ông Năm Đấu giả vờ xin dừng xe để bắn cò, chỉ cần chiến sĩ trong tổ phục kích nổ 1 phát súng ra hiệu thì ông sẽ bắn tên Minh Thành và các vệ sĩ đi cùng.

Ông Năm Đấu nhớ lại: “5 người đi trên 1 chiếc xe, gồm tên ác ôn Minh Thành, tài xế và 3 vệ sĩ, trong đó có tôi. Với khẩu carbine tôi đang cầm trong tay và với yếu tố bất ngờ, nếu phối hợp tốt thì tôi và các chiến sĩ trong tổ phục kích có thể hạ được tên ác ôn Minh Thành và những người cùng đi với nó. Đúng theo thời gian và địa điểm đã hẹn, tôi giả vờ xin dừng xe để bắn cò, tuy nhiên không nghe tiếng súng nổ từ tổ phục kích nên việc ám sát không thể thực hiện. Sau đó hỏi ra mới biết, do bọn giặc truy lùng, giám sát gắt gao nên tổ phục kích của ta không thể đến được điểm hẹn”.

Dù kế hoạch ám sát không thành nhưng qua đó cho thấy sự mưu mẹo và lòng gan dạ của ông Năm Đấu.

Thời gian sau đó, ông xin làm nhiệm vụ canh đồn giặc ở xã Hỏa Lựu. Tại đây, ông đã “nội ứng ngoại hợp” với lực lượng cách mạng tổ chức đánh đồn giặc, thu về 6 khẩu súng. Sau trận đó, ông tạm trốn về khu vực vàm Hóc Hỏa (xã Hỏa Tiến, thành phố Vị Thanh ngày nay) để tránh bọn giặc truy lùng.

Qua 1 năm lẩn trốn, ông trở về tham gia cách mạng ở địa phương, làm công tác kinh tài, với nhiệm vụ giữ kho, chà lúa nuôi bộ đội. Làm được một thời gian thì ông xin về, vì gia đình lúc đó khó khăn, có mẹ già và đông con nhỏ.

Kết thúc cuộc trò chuyện với chúng tôi, ông Năm Đấu lại tiếp tục công việc quen thuộc là chặt, phơi thuốc nam. Ông làm công việc này hơn 40 năm qua và làm bất kể ngày hay đêm. Đáng quý là vợ và các con ông cũng tham gia việc ý nghĩa này. Mỗi tháng, gia đình ông tìm cắt, phơi khô được khoảng 300kg thuốc nam. Những bao thuốc nam được mang đến cho chùa Tịnh độ cư sĩ Hưng Đức Tự (khu vực 2, phường VII, thành phố Vị Thanh) và các phòng thuốc nam từ thiện để các vị lương y chữa bệnh cho người dân.

Thời chiến, ông Năm Đấu không ngại dấn thân vào chốn hiểm nguy để góp sức mình cho cách mạng; thời bình, ông lại tiếp tục làm việc thiện giúp đời, giúp người. Với ông, cho đi là hạnh phúc…

Bài, ảnh: TRƯỜNG SƠN