Nhà truyền thống đứng vững sau động đất ở dãy Himalaya

Những ngôi nhà truyền thống gọi là kath kuni ở dãy Himalaya có thể đứng vững sau động đất và bền vững sau mấy trăm năm. 

Nhà truyền thống kath kuni ở vùng Himalaya có thể đứng vững sau vài trăm năm xây dựng. Nguồn: BBC

Những căn nhà Kath kuni được xây dựng ở vùng Himalaya có cấu trúc và vật liệu đặc biệt. Dễ thấy nhất là bức tường của các căn nhà làm từ đá xám có bề mặt khá bằng phẳng xếp chồng lên nhau và xen kẽ với những tấm ván gỗ màu đất. Nhiều căn nhà dù đã khá cũ kỹ nhưng vẫn đứng vững tại một trong những nơi có hoạt động địa chấn nhiều và mạnh nhất trên thế giới,  tồn tại hàng trăm năm. Chính sự kết hợp của gỗ và đá đã tạo sự cân bằng, trong khi đá tạo sức nặng và vững thì gỗ có tính linh hoạt và kết nối cấu trúc tốt.

Mặt khác, phần cửa ra vào và cửa sổ nhà thường làm với diện tích nhỏ và đóng khung gỗ nặng. Mái nhà lợp bằng nhiều phiến đá dày, xếp lớp đều đặn giúp giữ toàn bộ căn nhà vững chắc hơn sau các đợt rung chuyển. Ngoài ra, tường cấu trúc thành 2 lớp có vai trò như lớp cách nhiệt giữ cho không gian bên trong nhà ấm áp vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè. Không chỉ đứng vững sau các đợt rung chấn, cấu trúc nhà cũng thích nghi với đời sống người dân chủ yếu theo nghề nông với tầng dưới cùng thường dùng cho chăn nuôi hoặc dự trữ lương thực, còn các tầng trên làm nơi ở. Các ngôi nhà còn được xây tập trung thành từng cụm để chia sẻ không gian tầng dưới, tăng diện tích chăn nuôi nhất là lúc thời tiết khắc nghiệt không thể chăn thả bên ngoài.

Kỹ thuật xây dựng nhà truyền thống truyền lại theo các thế hệ trong gia đình sau hàng nghìn năm, tuy nhiên hiện nay nhà truyền thống đang dần mất đi vị thế trong vùng vì nhà làm bằng gạch, bê tông thay thế. Một lý do khác là vật liệu làm nhà truyền thống ngày càng khó tìm và trở nên đắt đỏ nên không được nhiều người lựa chọn. Hiện nay, kiểu nhà truyền thống còn được các tổ chức tại địa phương duy trì bằng cách cải tạo, xây mới để làm khách sạn, nhà nghỉ nhằm thu hút du khách tham quan, giới thiệu quảng bá truyền thống của khu vực và phục vụ mục đích giáo dục, kiến trúc.

T.NGỌC (theo BBC)