Thu hoạch lúa Hè thu đầu vụ: Tiếc giá bán, buồn năng suất

So với cùng kỳ năm trước thì giá lúa đang ở mức cao hơn, nhưng không ít nông dân lại tiếc nuối.

Qua ghi nhận trong khoảng 10 ngày qua, nhiều cánh đồng lúa Hè thu xuống giống sớm, nhất là dọc theo tuyến Quốc lộ 61C (tuyến đường nối Vị Thanh - Cần Thơ) thuộc một số địa phương, như: huyện Vị Thủy, huyện Châu Thành A, thành phố Vị Thanh… bà con nông dân đang tất bật vào vụ thu hoạch. Thế nhưng, không khí mùa vụ không mấy phấn khởi. 

Chỉ tay về những bao lúa vừa thu hoạch xong chờ thương lái đến cân, ông Nguyễn Văn Em, ở ấp 12, xã Vị Trung, huyện Vị Thủy, cho biết: “Hơn 1ha lúa mà chỉ thu hoạch được gần 100 bao lúa, tính ra mỗi công có năng suất khoảng 470-500 kg/công (1.300m2) và đây là điều chưa từng xảy ra trong hơn 30 năm kể từ khi tôi bắt đầu làm ruộng đến nay. Bởi thông thường vụ lúa Hè thu hàng năm, năng suất thấp nhất cũng 800 kg/công. Nguyên nhân năm nay năng suất lúa giảm mạnh là do lúa bị rầy nâu mang mầm bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá (VL-LXL) tấn công và truyền bệnh khi cây lúa còn nhỏ, với tỷ lệ bị ảnh hưởng từ 30-40%. Những cây lúa bị nhiễm bệnh đều không thể trổ bông được nên dẫn đến năng suất lúa không như mong muốn”.  

Giá lúa cao nhưng không có nhiều lúa để bán là tâm trạng chung của nông dân đang thu hoạch lúa Hè thu trong lúc này.

Cánh đồng lúa phía sau nhà ông Em thường được bà con tranh thủ gieo sạ sớm nhất ở mỗi vụ lúa trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, với hình thức canh tác như thế cũng thường đạt hiệu quả khi năng suất lúa từ bằng đến cao hơn chút đỉnh so với những hộ thu hoạch sau. Thế nhưng, vụ lúa Hè thu năm nay, do tình hình dịch hại VL-LXL bùng phát trở lại sau gần 10 năm được khống chế nên khi nông dân nơi đây gieo sạ sớm đã bị nhiễm bệnh, từ đó kéo theo năng suất lúa ở cánh đồng khi thu hoạch trong lúc này chỉ đạt từ 400-550 kg/công, thậm chí có hộ chỉ đạt 300 kg/công.

Cùng chung nỗi buồn về năng suất của vụ lúa Hè thu này sẽ thấp khi đang xem máy cắt thu hoạch 7,5 công ruộng của gia đình, ông Bùi Văn Cường, ở khu vực 4, phường V, thành phố Vị Thanh, bộc bạch: “Nhìn lúa của tôi còn có bông chút đỉnh chắc kiếm được 500 kg/công, chứ nhiều hộ thu hoạch trước đó có năng suất thấp hơn vì bị nhiễm bệnh VL-LXL nặng do gieo sạ sớm. Ngoài ra, cũng có không ít trường hợp phải bán lúa cho vịt ăn vì thu hoạch sợ tiền bán lúa không đủ trả tiền thuê máy cắt”.

Bên cạnh nỗi buồn về năng suất lúa thấp thì bà con lại còn tiếc nuối vì cũng đã lâu rồi giá lúa mới ở mức hấp dẫn như lúc này nhưng nông dân không có nhiều lúa để bán. Cụ thể, hiện thương lái mua lúa tươi tại ruộng với giá từ 5.000-5.300 đồng/kg (giống IR 50404) và từ 5.500-5.600 đồng/kg (giống OM 5451), tăng bình quân khoảng 300-400 đồng/kg so với cùng kỳ. Ông Nguyễn Văn Em, ở ấp 12, xã Vị Trung, huyện Vị Thủy, cho biết thêm: “Dù bà con nông dân ở cánh đồng này được thương lái mua lúa với giá 5.300 đồng/kg (giống IR 50404), nhưng với năng suất lúa quá thấp thì không thể kéo nổi nên sau khi trừ chi phí đầu tư thì vụ này huề vốn là mừng rồi. Tới đây, chuyện có nhiều hộ phải ra năn nỉ chủ cửa hàng vật tư nông nghiệp cho thiếu chịu lại tiền phân, thuốc hoặc trả chút ít để mua tiếp cho vụ sau là điều khó tránh khỏi”.

Mặc dù diện tích lúa Hè thu đang thu hoạch đầu vụ có năng suất không cao, nhưng theo đánh giá của ngành nông nghiệp tỉnh thì diện tích này chiếm tỷ lệ không nhiều, chủ yếu là ở một số ruộng bà con gieo sạ sớm và bị nhiễm bệnh VL-LXL, riêng phần lớn diện tích lúa gieo sạ sau đều được nông dân đánh giá là sẽ cho năng suất cao tương đương với những vụ lúa Hè thu trước. Anh Phạm Thanh Thương, ở ấp 2, xã Vĩnh Thuận Đông, huyện Long Mỹ, thông tin: “Hiện gần 2ha lúa của gia đình (giống lúa OM 5451) trong giai đoạn đòng - trổ. Do sạ trễ hơn nhiều vùng lúa khác và theo lịch khuyến cáo của ngành nông nghiệp nên cánh đồng lúa nơi đây không bị ảnh hưởng của bệnh VL-LXL. Nhìn ruộng lúa xanh tốt đang vươn bông, hầu hết bà con đánh giá vụ này sẽ đạt năng suất cao và phấn khởi khi giá lúa đang ở mức hấp dẫn nên ai cũng cố gắng chăm sóc thật kỹ để thu hoạch bán có lợi nhuận khá”.  

Qua thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh, đến ngày 11, 12, toàn tỉnh ghi nhận có gần 1.347ha lúa Hè thu bị nhiễm bệnh VL-LXL, giảm gần 50ha so với cách nay khoảng 10 ngày; trong đó diện tích bị nhiễm nặng có 534ha, trung bình 213ha và nhẹ 599ha; bệnh phân bố ở các địa phương, như: huyện Vị Thủy, huyện Long Mỹ, huyện Phụng Hiệp, thị xã Long Mỹ và thành phố Vị Thanh. Ngoài ra, hiện nông dân trên địa bàn tỉnh đã thu hoạch hơn 1.300ha lúa Hè thu sớm trong tổng số gần 76.811ha đã xuống giống, năng suất bình quân đạt 6,4 tấn/ha. Vào thời điểm này, các trà lúa chủ yếu trong giai đoạn từ đẻ nhánh đến trổ - chín. Trừ số ít diện tích lúa đã bị nhiễm bệnh VL-LXL thì phần còn lại đều được nông dân chăm sóc kỹ với mong muốn sẽ đạt năng suất cao nhất khi thu hoạch, đồng thời kỳ vọng giá lúa ổn định ở mức cao để tiếp tục hưởng được niềm vui được mùa, được giá như vụ lúa Đông xuân trước đó…

Bài, ảnh: HỮU PHƯỚC