Đưa Luật Phòng, chống bạo lực gia đình vào cuộc sống

Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (BLGĐ) được Quốc hội khóa XII thông qua, chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2008. Đây là cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên trong gia đình.

Hội viên phụ nữ phường Vĩnh Tường, thị xã Long Mỹ tìm hiểu các quy định pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình.

Sau 10 năm triển khai thực thi, luật đã giúp người dân nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong phòng, chống. Theo UBND tỉnh, ngay từ khi có hiệu lực, Luật Phòng, chống BLGĐ đã được cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp chỉ đạo triển khai đồng bộ đến tất cả xã, phường, thị trấn.

Công tác tuyên truyền, phổ biến cũng luôn được chú trọng thông qua nhiều hình thức đa dạng như phát thanh, treo băng rôn, pano với các khẩu hiệu xóa bỏ bạo lực và kêu gọi bình đẳng giới, bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em; tổ chức tập huấn, tọa đàm, hội thi tìm hiểu pháp luật cho cán bộ và người dân…

Ngoài ra, để kịp thời hỗ trợ nạn nhân bị BLGĐ, tránh các rủi ro về sức khỏe, tính mạng, nhiều mô hình đã được thành lập và phát huy hiệu quả, như “Địa chỉ tin cậy - nhà tạm lánh” (huyện Vị Thủy), “Câu lạc bộ gia đình hạnh phúc”, “Câu lạc bộ nói không với BLGĐ”, nhóm phòng, chống BLGĐ (huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành A)...

Từ những hoạt động thiết thực, người dân được tiếp cận nhiều hơn với kiến thức về chăm sóc sức khỏe các thành viên trong gia đình, hiểu thêm về cách ứng xử, hòa giải mâu thuẫn, xây dựng gia đình hạnh phúc và hạn chế tối đa các vụ việc liên quan đến bạo lực, ly hôn.

Tuy nhiên, qua thực tiễn thi hành luật có thể thấy, mặc dù đã có chế tài xử lý nhưng BLGĐ vẫn đang là vấn đề nhức nhối, những vụ án vợ giết chồng, con hành hung cha, mẹ… và ngược lại đang có xu hướng gia tăng, gây hậu quả nặng nề cho gia đình nạn nhân và bất bình trong dư luận.

Từ năm 2008 đến cuối năm 2018, tỉnh có 269 vụ BLGĐ được phát hiện với hơn 90% nạn nhân bị bạo hành là nữ, trong đó có 4 vụ bạo hành đối với trẻ em. Những con số trên mới chỉ là bề nổi, bởi trên thực tế BLGĐ vẫn xảy ra trong nhiều gia đình mà chính quyền địa phương và cơ quan chức năng chưa phát hiện, xử lý.

Bà Nguyễn Thị Lý, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết, công tác xử lý hành vi BLGĐ trên thực tế gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do tâm lý của một số nạn nhân bị bạo lực còn e ngại, sợ sệt, cam chịu, không tố giác, khai báo kịp thời, chỉ đến khi hậu quả nghiêm trọng mới trình báo cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống BLGĐ ở địa bàn cơ sở chưa được quan tâm đúng mức, hiệu quả tác động chưa cao...

Còn theo bà Thái Thu Xương, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh, nguyên nhân dẫn đến BLGĐ chủ yếu là do chồng hoặc vợ tham gia vào tệ nạn xã hội như nghiện bia rượu, ma túy, cờ bạc, vợ hoặc chồng ngoại tình, trình độ văn hóa thấp, thiếu hiểu biết pháp luật… dẫn đến hành vi bạo lực.

Một nguyên nhân khác là do rào cản về tâm lý, phong tục, tập quán ăn sâu vào nếp nghĩ của người dân với tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”, bất bình đẳng giới hay sự lạm dụng, hiểu sai mục đích của biện pháp nghiêm khắc trong giáo dục con cái, dẫn đến nhiều bậc cha mẹ tự cho mình quyền được đánh đập, hành hạ con cái. Hậu quả là làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe, thể chất, tinh thần của nạn nhân bị bạo lực, nhất là vấn đề học tập, giao tiếp với bạn bè của trẻ em, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế gia đình.

Luật Phòng, chống BLGĐ là hành lang pháp lý quan trọng cho việc xây dựng các mô hình và tổ chức các biện pháp phòng, chống BLGĐ có hiệu quả hơn. Tuy nhiên, để đẩy lùi và tiến tới xóa bỏ BLGĐ là một vấn đề nhạy cảm, phức tạp, gắn liền với truyền  thống, văn hóa, phong tục, tập quán của mỗi địa phương và nhận thức, suy nghĩ của người dân.

Để luật này thực sự đi vào cuộc sống, các cấp, các ngành cần tăng cường hơn nữa công tác giáo dục, phổ biến pháp luật, tuyên truyền và vận động sâu rộng để người dân hiểu rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm của gia đình và cộng đồng trong thực hiện chính sách, pháp luật về hôn nhân - gia đình, bình đẳng giới, phòng ngừa những tệ nạn tiêu cực xâm nhập vào đời sống gia đình; nghiêm khắc xử phạt vi phạm hành chính các hành vi BLGĐ. Quan tâm duy trì và nhân rộng các mô hình giáo dục tiền hôn nhân cho thanh niên…

Bài, ảnh: Đ.BẢO