Tranh chấp phần đất đã thế chấp, giải quyết ra sao ?

Thế chấp đất từ năm 2006, để vay tiền. Đến nay, một hộ dân bỗng phát hiện phần đất thế chấp đã được chuyển tên người sử dụng đất, dù gia đình chưa từng ký hợp đồng chuyển nhượng. Nguyên nhân sự việc ra sao ?

Ông Võ Văn Kéo trong phần nhà hiện đang sinh sống vướng tranh chấp.

Gửi đơn đến Báo Hậu Giang, ông Võ Văn Kéo, ngụ ấp Phú Lợi A, xã Phú Hữu, huyện Châu Thành cho biết, ông là con của liệt sĩ Võ Văn Hến, được Nhà nước cấp bằng Tổ quốc ghi công vào năm 1978. Gia đình ông là gia đình chính sách, lại thuộc diện hộ nghèo lâu năm. Dù cố gắng chăm chỉ lao động nhưng cuộc sống vẫn còn thiếu trước, hụt sau.

Mọi rắc rối xuất phát từ tháng 7-2006, khi đó bà Nguyễn Thị Sinh, mẹ ông Kéo bị bệnh nặng, nhưng không có tiền chạy chữa, nên ông Kéo đã hỏi mượn của bà M.T.C. với số tiền là 20.000.000 đồng. Thời điểm mượn tiền, để làm tin, bà C. giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 000611, diện tích 1.098m2 đất lúa và 310m2 đất ở tại nông thôn do bà Sinh đứng tên.

Sau khi nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì bà C. đưa trước 13.000.000 đồng cho ông Kéo vào ngày 13-7-2006. Đến ngày 17-8-2006, bà C. đưa thêm 7.000.000 đồng và đề nghị viết “Hợp đồng vay tiền và thế chấp tài sản”. Tuy nhiên, sau khi nhận được tiền từ bà C., gia đình ông Kéo nhiều lần có ngụ ý muốn trả, nhưng do bà C. không ở tại địa phương, nên gia đình ông Kéo mất liên lạc với bà C.

Ông Kéo kể: “Sau khi vay tiền, một thời gian sau, tôi có tìm đến địa chỉ ghi trong hợp đồng, nhưng không tìm gặp được bà C., và có hỏi thăm nhiều người sống gần đó, đều không ai biết bà C. đi đâu, nên gia đình cũng không trả được nợ”.

Bẵng đi một thời gian dài, đến ngày 24-6-2023, gia đình ông Kéo bất ngờ nhận được “Giấy mời tham gia phiên hòa giải” số 33/2023 của Tòa án nhân dân huyện Châu Thành, về việc tham gia phiên hòa giải tranh chấp quyền sử dụng đất giữa người khởi kiện là bà M.T.C và ông Kéo. Trong đó, bà C. yêu cầu ông Kéo chấm dứt việc ngăn cản bà C. sử dụng phần đất hợp pháp thuộc sở hữu của bà C.

Bất ngờ với việc bị khởi kiện, gia đình ông Kéo dự phiên hòa giải, thì phát hiện thửa đất hiện tại của gia đình đã được cập nhật tên bà M.T.C., và bà C. yêu cầu gia đình ông Kéo giao trả đất hoặc thanh toán 270.000.000 đồng tiền gốc cộng lãi, thì bà C. sẽ trả đất cho gia đình ông Kéo.

Theo ông Kéo, điều bất hợp lý ở chỗ là thời gian chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo hợp đồng được trình bày tại tòa, là thời gian bà Sinh đang nằm viện điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Hậu Giang ở Vị Thanh, sau đó chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Cần Thơ. Trong khi bà Sinh, ông Kéo đều không biết chữ, chỉ giao cho bà C. giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng không hiểu sao đất lại được chuyển sang tên của bà C.

“Tôi cho rằng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên có thể là giả. Bởi tôi và mẹ không hề đồng ý việc chuyển nhượng mà chỉ ký giấy vay mượn tiền, nhưng không hiểu sao phía bà C. vẫn có thể làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”, ông Kéo bày tỏ.

Để tìm hiểu rõ hơn về vụ việc, phóng viên liên hệ với Tòa án nhân dân huyện Châu Thành thì được biết, hiện vụ việc tranh chấp giữa bà C. và ông Kéo được tòa án thụ lý. Do hòa giải không thành nên đang được tòa tiến hành các bước tiếp theo để giải quyết theo thủ tục tố tụng.

Còn qua trao đổi với phóng viên, luật sư Phan Văn Hùng, Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh, phân tích, thực tế các giao dịch vay tiền có tài sản bảo đảm như trên được pháp luật quy định khá đầy đủ. Với trường hợp như ông Kéo, nếu ông Kéo cho rằng mình bị xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp, thì ông Kéo có quyền khởi kiện người cho vay yêu cầu tòa án giải quyết hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Trường hợp chủ nợ phản tố yêu cầu giải quyết nợ vay thì tòa án sẽ thụ lý giải quyết chung. Khi đó, các bên có nghĩa vụ cung cấp chứng cứ về việc thực hiện hợp đồng vay tài sản (đã trả gốc lãi bao nhiêu, còn nợ bao nhiêu…).

Trong quá trình tòa án thu thập chứng cứ, nếu bên cho vay đã đăng ký sang tên hoặc được cấp giấy chứng nhận thì ông Kéo có quyền bổ sung yêu cầu khởi kiện là hủy đăng ký cập nhật hoặc hủy giấy chứng nhận đã cấp cho bên cho vay theo luật định.

Bài, ảnh: B.B