El Nino đe dọa an ninh lương thực

El Nino không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sinh mạng của con người mà còn đe dọa nghiêm trọng sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực toàn cầu.

Cánh đồng lúa khô hạn. Ảnh: AFP

Phát biểu bên lề cuộc họp báo của Ngân hàng Thế giới (WB) về triển vọng kinh tế năm 2024 của Zimbabwe tại Harare, Bộ trưởng Tài chính Zimbabwe Mthuli Ncube cho biết sản lượng vụ thu hoạch ngô - lương thực chủ yếu của nước này - dự kiến sẽ giảm một nửa xuống còn 1,1 triệu tấn vào năm 2024 do hạn hán vì ảnh hưởng của hiện tượng El Nino.

Hằng năm, Zimbabwe cần khoảng 1,8 triệu tấn ngô cho nhu cầu tiêu thụ của con người và dự kiến thu hoạch 2,3 triệu tấn ngô vào năm 2023. Tuy nhiên, việc sản lượng được dự báo sụt giảm vào năm 2024 sẽ đe dọa an ninh lương thực đối với các hộ gia đình nghèo tại quốc gia miền Nam châu Phi này.

Mạng lưới Hệ thống Cảnh báo sớm nạn đói (FEWS NET) của Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) cảnh báo các chính phủ, nhà tài trợ và các tổ chức nhân đạo cần chuẩn bị đáp ứng nhu cầu hỗ trợ lương thực cao ở Zimbabwe, Malawi, Mozambique và Madagascar trong suốt năm 2024 đến đầu năm 2025 trong bối cảnh hiện tượng El Nino đe dọa nghiêm trọng tới ngành nông nghiệp trong khu vực.

El Nino là hiện tượng khí hậu tự nhiên, trong đó nhiệt độ nước bề mặt ở trung tâm và phía Đông Thái Bình Dương trở nên ấm áp bất thường, gây ra những thay đổi trong mô hình thời tiết toàn cầu, dự kiến sẽ ảnh hưởng đến năng suất cây trồng trong mùa trồng trọt trong hai năm 2023 và 2024.

Nông dân ở Zimbabwe đã trì hoãn việc trồng ngũ cốc trong bối cảnh nhiệt độ cao và điều kiện khô hạn liên quan đến El Nino. Nội các Zimbabwe cũng cho biết chỉ có hơn 95.000ha đất được canh tác trong vụ Hè, giảm mạnh so với hơn 465.000ha cùng kỳ năm ngoái.

Đối với cả ngành nông nghiệp, Bộ trưởng Ncube dự báo sản lượng ngành này có thể sẽ giảm 4,9% trong năm tới do hạn hán vì El Nino. Tháng trước, ông Ncube cũng cho biết do hạn hán, tăng trưởng kinh tế của Zimbabwe sẽ giảm xuống mức 3,5% trong năm 2024 từ mức 5,5% vào năm 2023, phù hợp với dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB).

Trong khi đó, ở châu Á El Nino cũng gây thiệt hại không nhỏ. Năm nay, tại Ấn Độ, lượng mưa vốn đóng vai trò quan trọng với vụ Hè của các loại cây như lúa, mía, đậu tương và ngô, được dự đoán sẽ ở mức thấp nhất trong tám năm qua. Thời tiết khô bất thường này đã ảnh hưởng nặng nề đến các vụ ngũ cốc và các loại hạt lấy dầu tại châu Á. Hiện tượng El Nino tăng cường và dự báo lượng mưa thấp hơn đang đe dọa làm gián đoạn nguồn cung ngũ cốc hơn nữa.

Các chuyên gia về khí tượng và các nhà phân tích cho biết lượng mưa thấp kỷ lục được dự đoán sẽ làm giảm sản lượng nhiều cây trồng tại Ấn Độ, trong đó có gạo. Nước này đã ban hành nhiều biện pháp hạn chế xuất khẩu gạo, khiến giá mặt hàng này tăng lên mức cao nhất 15 năm qua.

Trong khi đó, lần đầu tiên trong bốn năm qua, giới phân tích đã hạ dự báo sản lượng lúa mì của Australia, khi ngày càng có nhiều khu vực chủ chốt không có đủ lượng mưa trong tháng 8. Theo đó, sản lượng lúa mì được dự đoán sẽ thấp hơn 3 triệu tấn so với ước tính ban đầu của công ty này là 33 triệu tấn.

Bên cạnh đó, lượng mưa thấp ở Đông Nam Á có thể làm giảm nguồn cung dầu cọ, loại dầu thực vật được sử dụng phổ biến nhất thế giới, cũng như sản lượng gạo, mía và cà phê. Trong đó, Indonesia và Thái Lan là những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Ông Chris Hyde, một chuyên gia khí tượng của Nền tảng Phân tích Dữ liệu Khí hậu của Mỹ Maxar Technologies, cho biết khu vực phía Đông Indonesia và phần lớn Thái Lan có rất ít mưa trong những tháng qua, khi lượng mưa ở đây chỉ bằng 50-70% mức trung bình hàng năm. Chuyên gia này cho rằng, nhiều nơi trên thế giới đang hứng chịu El Nino và hiện tượng thời tiết này sẽ còn mạnh lên vào cuối năm nay và năm 2024.

Những yếu tố bất lợi của El Nino khiến cho tình hình sản xuất nông nghiệp của nhiều quốc gia gặp khó khăn gây ảnh hưởng nặng nề đến an ninh lương thực toàn cầu.

HN tổng hợp