Mở hướng cho lúa gạo

Mùa xuân năm nay, nhiều hộ trồng lúa trên địa bàn tỉnh lại có thêm niềm vui mới vì trúng mùa được giá. Sản phẩm làm ra từ cánh đồng lớn, mô hình liên kết đều được các doanh nghiệp ký hợp đồng tiêu thụ hết.

Cấy máy là một giải pháp tiên tiến để giảm lượng giống và tăng năng suất, chất lượng lúa.

Nhằm từng bước hạn chế canh tác nhỏ lẻ, hàng hóa không tập trung, ngành nông nghiệp tỉnh đã chủ động mời các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đến tham gia hợp tác, liên kết sản xuất, xây dựng cánh đồng lớn. Tính đến nay, có nhiều công ty, doanh nghiệp được UBND tỉnh phê duyệt dự án cánh đồng lớn, cách làm này từng bước tiến đến một nền sản xuất lúa gạo hữu cơ, an toàn.

Đi từ cánh đồng lớn

Thời gian qua, tỉnh Hậu Giang rất nỗ lực trong xây dựng cánh đồng lớn, từ đầu tư cơ sở hạ tầng, đến hỗ trợ kỹ thuật canh tác, giới thiệu doanh nghiệp đến bao tiêu sản phẩm. Từ đó năng suất, chất lượng lúa gạo được nâng lên, nông dân làm lúa theo mô hình đã có lợi nhuận cao so với bên ngoài khoảng 10%. Điều đó khẳng định việc thực hiện cánh đồng lớn là hướng đi đúng đắn, giúp nâng cao thu nhập và đời sống người trồng lúa trên địa bàn tỉnh. Ông Nguyễn Văn Tốt, ở ấp 7B2, có mấy chục năm gắn bó với cây lúa nhận thấy bây giờ người trồng lúa trong cánh đồng lớn xã Vị Thanh thuộc Hợp tác xã (HTX) Bắc Xà No ngày càng lao động hăng say, chăm sóc kỹ hơn đồng ruộng với mong muốn có được một vụ mùa bội thu. Khi vụ lúa Đông xuân năm nay, gần như tất cả diện tích lúa tại HTX được bao tiêu sản phẩm với giá 5.400 đồng/kg, tính ra vụ này ông cũng bỏ túi vài chục triệu đồng tiền lãi.

Đi thăm cánh đồng lúa tốt mượt những ngày cận tết, ông Trương Thành Huy, Giám đốc HTX Bắc Xà No, cho hay: “Năm nay, khả năng năng suất lúa đạt cao hơn các vụ trước do nước lũ về nhiều mang phù sa bồi đắp cho đồng ruộng. Bên cạnh đó, kỹ thuật canh tác lúa của thành viên trong HTX đã từng bước nâng lên đáng kể. Vấn đề khá quan trọng là nông dân trong vùng đều sử dụng giống lúa chất lượng cao để gieo sạ hoặc cấy máy và được các doanh nghiệp đến đặt hàng thu mua sản phẩm”.

Nhiều HTX hiện đã làm quen với sản xuất lúa hữu cơ, lúa an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ông Huy kể, có được thành quả hôm nay, Ban Giám đốc HTX cũng phải bỏ ra khá nhiều công sức để mời gọi doanh nghiệp đến đầu tư vùng nguyên liệu, đặc biệt là xây dựng lòng tin giữa nông dân và doanh nghiệp để liên kết lâu dài. Thời gian qua, đã có nhiều công ty trụ lại với HTX vì có sự thấu hiểu, chia sẻ lợi nhuận cùng nông dân. Hiện tại, số lượng thành viên của HTX lên đến 750 và diện tích đất sản xuất lúa chất lượng cao là 500ha, trong đó có cả cánh đồng lớn mà nhiều năm qua tỉnh đã gầy công xây dựng.

Để giải quyết vấn đề đầu ra cho nông sản, từ năm 2013 đến nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh đã triển khai thực hiện khá tốt các chủ trương, chính sách của Nhà nước trong việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ hàng hóa nông sản. Trong diện tích liên kết sản xuất luôn được các doanh nghiệp thu mua cao hơn giá thị trường, nhờ vậy hầu hết bà con nông dân đều đạt mức lãi từ 30-40% trở lên. Ông Ngô Minh Long, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hậu Giang, cho hay: Hầu hết các cánh đồng lớn được đầu tư hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng để phục vụ sản xuất. Các tuyến lộ nông thôn cũng được xây dựng đạt chuẩn nông thôn mới rất thuận tiện cho tổ chức sản xuất và thu mua lúa; diện tích cơ giới hóa khâu làm đất và thu hoạch đều đạt 100%. Bên cạnh công tác chuyển giao khoa học kỹ thuật thông qua các hoạt động khuyến nông, ngành nông nghiệp còn xây dựng các mô hình phát triển sản xuất trong cánh đồng lớn, từ đó nơi đây trở thành địa bàn hợp tác, liên kết, chuyển giao kỹ thuật, cung cấp dịch vụ và nhất là đào tạo nghề nông nghiệp cho nông dân trong các cánh đồng lớn.

Đến sản xuất lúa hữu cơ

Từ việc thành công của cánh đồng lớn, năm nay nông dân trong tỉnh còn tính đến chuyện sản xuất lúa hữu cơ, lúa an toàn vệ sinh thực phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường. Ông Trương Thành Huy cho biết trong vụ lúa này, HTX đang hướng dần đến sản xuất theo dạng hữu cơ nhưng tối thiểu thì cũng phải an toàn để đảm bảo tiêu dùng và xuất khẩu. Ở vụ lúa trước, cũng có thành viên sản xuất lúa hữu cơ nhưng việc thử nghiệm trên một số giống lúa mới nên chưa phù hợp.

Nông dân trồng lúa trong cánh đồng lớn tăng thêm lợi nhuận khoảng 10% so với bên ngoài.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Xuất nhập khẩu lương thực thực phẩm Miền Tây cho rằng, gạo hữu cơ trên thị trường rất hút hàng, bởi khi đời sống người dân càng nâng cao thì chất lượng hàng hóa càng được chú trọng. Vụ lúa Đông xuân này công ty cũng đặt hàng sản xuất 50ha lúa theo dạng hữu cơ ở HTX Bắc Xà No, trên cơ sở giảm 50% lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Việc thực hiện này nhằm nâng cao thu nhập cho người trồng lúa, từng bước hướng đến sản xuất lúa sạch, an toàn.

Ở HTX Phước Trung, thuộc ấp Trường Phước A, xã Trường Long Tây, năm nay cũng bắt đầu sản xuất lúa theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm. Ông Dương Sơn Thủy, Phó Giám đốc HTX, thông tin: “Trong vụ lúa Đông xuân này, HTX đã phối hợp với các doanh nghiệp triển khai thí điểm mô hình sản xuất lúa gạo bền vững theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm với diện tích 115ha, đây là tiền đề để nhân rộng và hướng đến lúa hữu cơ trong thời gian tới”.

Sở NN&PTNT Hậu Giang khẳng định, sản xuất lúa hữu cơ là hướng đi mới nhưng rất cần thiết. Hậu Giang có vùng lúa chất lượng cao 30.000ha, khi nông dân làm quen với mô hình sản xuất lúa  hữu cơ, sạch, an toàn, khi thấy có hiệu quả sẽ nhân rộng tại các cánh đồng lớn trồng lúa của tỉnh. Ông Trương Cảnh Tuyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho hay, tỉnh cũng đã cho doanh nghiệp của Hàn Quốc đến làm thí điểm lúa sạch, an toàn ở Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với diện tích 14ha. Trước đó, các doanh nghiệp cũng đã thực hiện thí điểm lúa hữu cơ ở cánh đồng lớn xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, bước đầu cũng mang lại kết quả khả quan. Khi triển khai mô hình liên kết, sản xuất lúa hữu cơ, lúa an toàn, sạch thì không thể đánh giá hiệu quả kinh tế trước mắt mà phải có thời gian để khẳng định tính lâu dài. Việc hướng dẫn nông dân sản xuất lúa theo hướng an toàn, sạch với mục tiêu là làm cho nông dân khá hơn, người làm lúa bán ra giá tốt hơn, đời sống người dân từng bước được nâng lên.

HOÀI THU