Thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá: Chuyển biến phải từ ý thức

Sau hơn 5 năm ban hành, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá từng bước đi vào cuộc sống. Song việc triển khai thực thi luật hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Người dân hút thuốc ngay trong khuôn viên Bệnh viện Đa khoa tỉnh dù đây là khu vực cấm hút thuốc.

Đi một lượt ở các bệnh viện, trung tâm y tế, tình trạng bệnh nhân, thân nhân người bệnh còn thản nhiên hút thuốc lá vẫn khá phổ biến, trong khi trong các cơ sở này có đầy bảng cấm hút thuốc. Nhiều tàn thuốc vương vãi trên khuôn viên bệnh viện; nhiều người lén lút… nhả khói thuốc trước bệnh nhân, trẻ em và chỗ đông người.

Hầu như khi đề cập đến việc hút thuốc có hại cho sức khỏe người hút lẫn người hít khói thuốc, không ít người hút thuốc đều mơ hồ cho rằng ghiền rồi khó bỏ lắm, hay “hút cả chục năm rồi có sao đâu!”.

Ngồi ghế đá trong khuôn viên Bệnh viện Đa khoa tỉnh vào buổi trưa, chứng kiến một người đàn ông tuổi trung niên vô tư rít thuốc. Chúng tôi hỏi ông có biết hút thuốc lá trong khuôn viên này bị cấm hay không, ông cho biết: “Tôi cũng thấy có bảng cấm, nhưng thèm quá nên ra làm một điếu cho đỡ thèm, với lại hút ở ngoài này chắc không ai nhắc nhở đâu”.

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (có hiệu lực từ ngày 1-5-2013) nghiêm cấm mua bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm. Luật cũng quy định không được bán thuốc lá phía ngoài cổng nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học, THCS, THPT, bệnh viện… trong phạm vi 100m.

Đối với các hành vi như hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm; bỏ tàn, mẩu thuốc lá không đúng nơi quy định, sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000- 300.000 đồng.

Chế tài đã có, tuy nhiên thực tế triển khai lại chưa mang lại hiệu quả như mong muốn. Qua khảo sát thực tế, vẫn còn không ít người chưa ý thức về tác hại của thuốc lá đối với bản thân và những người xung quanh.

Chị Trần Thảo Hân, ở khu vực 2, phường I, thành phố Vị Thanh, cho biết: “Đưa con đi chơi ở nơi công cộng có bảng cấm hút thuốc mà gặp người hút thì bực mình lắm. Tôi thấy là tôi nhắc nhở, anh ơi đừng hút thuốc chỗ trẻ con vui chơi. Có người lịch sự dụi liền tàn thuốc nhưng có người vẫn tiếp tục hút. Gặp vậy, tôi dẫn con đi nơi khác để tránh xa khói thuốc”.

Hiện nay, việc hút thuốc lá nơi công cộng gây ảnh hưởng tới sức khỏe của nhiều người trực tiếp hút và thụ động hút, đặc biệt ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ em và phụ nữ đang mang thai. Do vậy, việc áp dụng các quy định về cấm hút thuốc lá nơi công cộng là vô cùng cần thiết.

Ông Lê Văn Chúc, Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe tỉnh, chia sẻ: “Để Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá thật sự đi vào cuộc sống của mỗi người dân, cần phải có sự vào cuộc tích cực hơn nữa của các cấp, ban, ngành, đoàn thể nhằm tuyên truyền rộng rãi về luật, tác hại của thuốc lá và những hành vi liên quan đến thuốc lá để người dân tự điều chỉnh hành vi. Cùng với tuyên truyền, nhắc nhở thì cơ quan chức năng cần xử phạt thật nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm.

Còn theo ông Nguyễn Văn Bé, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, việc sử dụng thuốc lá là quyền tự do của mỗi cá nhân và pháp luật không nghiêm cấm, pháp luật chỉ chế tài đối với hành vi sử dụng thuốc lá tại những nơi không phù hợp.

 “Do đó, tôi cho rằng, thời gian tới, cần bổ sung quy định xử lý trách nhiệm của người đứng đầu, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc nếu xảy ra tình trạng người hút thuốc tại địa điểm cấm hút thuốc lá. Đồng thời, người đứng đầu, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá phải có trách nhiệm bố trí lực lượng bảo vệ thường xuyên túc trực, nhắc nhở các hành vi hút thuốc lá xảy ra thì mới có thể nâng cao nhận thức người dân về vấn đề này”, ông Bé nhấn mạnh. 

Bài, ảnh: Đ.BẢO